Preveze Deniz Utkusu’nun yıldönümünde

Akdeniz’de Osmanlı hakimiyetini kesin olarak belirleyen Preveze Deniz Savaşı, 27 Eylül 1538’de olmuştu.

Osmanlı Devleti Kaptan-ı Deryası Barbaros Hayreddin Paşa yönetimindeki  Osmanlı Donanması ile Cenevizli Amiral Andrea Doria komutasındaki müttefik Haçlı Donanması arasında geçer.

NE OLMUŞTU?

• Preveze Deniz Savaşı, 27 Eylül 1538’te Osmanlı Devleti Kaptanı Deryası Barbaros Hayreddin Paşa’nın komutasındaki Osmanlı Donanması ile Cenevizli Andrea Doria komutasındaki müttefik haçlı donanması arasında oldu.

• Müttefik haçlı donanması 140 kalyon,168 kadırga, pek çok nakliye gemisi ve 55.000 askerden oluşmaktaydı.

• Osmanlı donanmasında kadırga türü 122 gemi,20.000 asker vardı.

• 27 Eylül sabahı iki büyük donanma Preveze önünde karşı karşıya geldiler. 

• Beş saat süren çok şiddetli savaştan sonra geri çekilen müttefik donanmasını Türk gemileri takip etse de fırtına çıkması, havanın kararmasında yararlanan Andrea Doria’nın amiral gemisi fenerlerini söndürüp(*) izini kaybettirir.

• Müttefik haçlı donanması kalyon türü 128 gemisini kaybeder. Binlerce Haçlı askeri ölür, 3000 haçlı askeride esir alınır.

• Buna karşın Osmanlı’nın hiçbir gemisi batmaz, 400 şehit verir. 

•Bu savaşla Hıristiyan dünyası Akdeniz’deki hâkimiyetini kesin olarak kaybetti.

•O zaman kadar esas olarak bir kara imparatorluğu olan Osmanlılar, denizci kimliğiyle de politikalarını sürdürdüler.

• Preveze Deniz Utkusu(zafer) şeref, gurur anıtı olarak Türk Denizcilerine ışık tutmakta ve utkunun kazanıldığı 27 Eylül günü her yıl Deniz Kuvvetleri Günü olarak kutlanmaktadır.

***

SEBEP:

Kanuni Sultan Süleyman döneminde Osmanlı Donanması’nın Ege’deki bir dizi adayı Venediklilerden alması, Akdeniz’de ticari ve askeri çıkarları bulunan Avrupa devletlerini harekete geçirdi.

Akdeniz’de Osmanlı hakimiyetini önlemek amacı ile İspanya, Papalık ve Avusturya ittifakına Venedik, Portekiz, Malta ve Ceneviz’in de katılımıyla Amiral Doria kumandasında büyük bir  Avrupa Hıristiyan Haçlı donanması oluşturuldu.

Osmanlı’ya ait Preveze Kalesi’ni kuşatan Amiral Doria, Türk donanmasının gelmesi üzerine Venedik egemenliğindeki Korfu adasına çekildi.

Barbaros yönetimindeki 122 gemiden oluşan  Osmanlı Donanması,262 gemiden oluşan Haçlı Donanması’na, Preveze açıklarında ustalıkla manevra yaparak  27 Eylül’de  taarruz etti.

Savaş, Osmanlı Donanması’nın zaferiyle sonuçlandı.

Hezimete uğrayan Andrea Doria, gece karanlığından yararlanarak savaş alanındankaçtı.

Deniz utusu, Akdeniz’deki Türk üstünlüğünü pekiştirdi.

 Barbaros Hayrettin Paşa İstanbul’da büyük coşkuyla karşılandı.

Bu utku İstanbul’da ve bütün Osmanlı coğrafyasında şenliklerle kutlandı.

Zaferin kazanıldığı 27 Eylül her yıl “Deniz Kuvvetleri Günü” olarak  kutlanıyor.(1 )

Mavi Vatan’ın günümüzde de aynı zihniyetin tehdidi altında olması tesadüf müdür?

Kaptanı Derya Barbaros Hayrettin Paşanın (1478–1546) “Denizlere hâkim olan cihana hâkim olur” sözü mavi vatanın değerini vurgular.

Kıraç’ın seslendirdiği bestesi (e)Amiral Gürdeniz’e ait olan Mavi Vatan  Marşını dinlemeniz önerilmektedir.