Üniversite sınav maratonunun sona ermesiyle birlikte öğrenciler için tercihlerin belirleneceği süreç başlamıştır. Seçilecek üniversitenin sahip olduğu imkanlar tercihte önemlidir. Başarılı bir tercih yapabilmek için üniversitelerde aranması gereken çok sayıda kriter vardır. Bu kapsamda; üniversitenin söylediği değil yaptıkları, akademisyenlerin niteliği, dil eğitiminin rolü, kampüs ve burs imkanları, teknolojik altyapısı, üniversitenin iş dünyasına yakınlığı sayılabilir.
Yaşamımızda önemli basamaklar vardır. Bu basamaklar kritik kararları barındırır. Burada yapılması gereken adayın kendi özellikleri ile özdeşleşen alanlara yönelmesidir. Tercih, kesinlikle başarı sırasına göre yapılmalıdır. Adaylar, hangi tür üniversiteye gitmek istediğini bilerek tercih listesi oluşturmalıdır. Aksi takdirde tüm hayatınız boyunca yapmak istemediğiniz bir durumla karşılaşabilirsiniz.
Tercih yaparken istek sırası dikkate alınmalıdır. Daha sonra sahip olunan sıralamayla o yıl o programa yerleşen son öğrencinin sıralaması karşılaştırılmalı, mantıklı bir seçim yapılıp yapılmadığı kontrol edilmelidir. Puan, kısmen önemli olup değişkendir. Puan ve sıralamalar; geçen yıl o programa yerleşen son adayın puanını ve sırasını verir ve referans olması için yayınlanır. Adaylar için önemli olan puandan çok sıralamadır. Seçim yaparken aşağıda yer alan başlıklar adaylara yol gösterir.
- Üniversitenin nitelikli akademik kadrosu var mı? Ulusal ve uluslararası nitelikte öğretim üyelerine sahip mi?
- Öğretim üyelerinin uluslararası dergilerde yayınlanmış atıf alan makale sayısı ne kadar?
- Öğretim üyelerinin yurt dışında yayınlanmış yayınlarının niteliği nedir?
- Öğretim üyelerinin “geogle scholar”da atıf alan yayınlarının sayısı yeterli mi?
- Lisans ve lisans üstünde derse giren öğretim üyelerinin derse girdikleri “bilim” alanında yayınlanmış kitap, araştırma ve makaleleri var mı?
- Bunlara yapılan uluslararası atıfların sayıları ne kadar?
- Üniversitenin eğitim kalitesini belirleyen mezunlarının iş bulma kapasitesi nedir?
- Nitelikli eğitim için alanlarında “tanınan” ve “bilimsel erki” olan bilim insanları var mı?
- Üniversitenin bilim ve teknoloji geliştirme kapasitesi (icat, patent vb) nedir?
- Üniversitenin uluslararası bilimsel yayınları, basılan kitap, patent sayıları ne kadar?
- Üniversitenin bilimsel çıktıları uluslararası alanda ne kadar değer görmekte?
- Üniversitenin belirli alanlarda başarısı nedir? Üniversite kendisini dünyaya belirli alanda kabul ettirmiş mi?
- Üniversitenin uluslararası ilişkileri hangi seviyede? Erasmus Programı dahil, diğer üniversiteler ile işbirliği nasıl? İşbirliğine öğrencileri katılabiliyor mu?
- Üniversitenin ulusal ve uluslararası seviyede proje üretebilme kapasitesi nedir? Projelerde öğrenciler yer alabiliyor mu?
- Üniversite ulusal ve uluslararasında hangi sıklıkla bilimsel toplantı ve kongrelere ev sahipliği yapmakta?
- Üniversitede farklı alanlarda seminer, temsil ve gösteri yapılabiliyor mu? Toplantılara öğrenciler katılabiliyor ve katkı sunabiliyor mu?
- Üniversite, sosyal sorumluluk projelerini öğrenciler ile birlikte hazırlayabiliyor mu?
- Üniversitede “intihal”den (bilimsel hırsızlık) hüküm giymiş öğretim üyesi var mı?
- Öğretim üyelerinin girdikleri dersler kendi “bilim” alanlarında mı?
- Her öğretim üyesi her derse giriyor mu?
- Öğretim üyesi alımında bilimsel nitelik mi yoksa “ahbap çavuş” ilişkisi mi öne çıkmakta?
- Öğretim üyelerinin bilimsel nitelikleri kadar birbirlerine karşı davranışlarında hoş görüşlülük var mı?
- Bazı öğretim üyeleri diğer bazı öğretim üyelerine disiplin mevzuatının cezalandırdığı şekilde hakaret ediyor mu?
- Bir öğretim üyesi diğer bir öğretim üyesine “pislik” diyebiliyor mu?
- Öğretim üyeleri her yıl kaç uluslararası kongrelere katılıp bildiri sunabilmekte?
- Öğretim üyelerinin yurt içinde ve dışında aldıkları bilimsel ödülleri var mı? Alanlarında tanırlılık durumları nasıl?
- Öğretim üyelerinin eserlerine yapılan “atıf” sayıları yeterli mi?
- Tercih eteğiniz üniversitelerde öğretim üyesi atamalarında aşağıda yer alan bilim dışı “9 kriter” ile öğretim üyesi alımı yapılıyor mu? Dosyanın düzenli olması, Taşınır bellek, Adayın genç olması, Adayın dinamik olması, Adayın projeci olması, Adayın yaşı, Adayın dinamikliği, Adayın lisans programlarında ders vermesi, Adayın yüksek lisans programlarında ders vermesi.
Yukarıdaki 9 kriter ile öğretim üyesi alımı yapan bir üniversite ne Türkiye’de ve nede dünya sıralamalarında üst sıralarda yer alamaz. Daha da önemlisi, söz konusu kriterler ile atanan öğretim üyelerinin öğrencilere verecekleri katkı çok sınırlıdır.
Tercih yaparken izlemeniz gereken önemli adımlar vardır. Bu adımlara dikkat ederek tercih listenizi mümkün olduğunca doğru şekilde oluşturabilirsiniz. Ön belirlemelerden sonra, barınma sorunu oluşturabilecek, sadece puana göre yazılan fakülteleri, ileride daha büyük sorunla karşılaşmamak için listenize almayın.
Farklı puan türlerinden tercih yapacak adaylar tercih listelerini, her alandan en çok istedikleri bölümlere göre oluşturmalıdır. Tercih listenizde sıralama yaparken öncelik vereceğiniz kriterler arasında, üniversitenin sunduğu kampüs ve ulaşım imkanları, yurt, barınma ve yemek durumu, yabancı dil eğitimi, üniversitenin bulunduğu şehir, burs durumu, ek ücret uygulaması ve hazırlık sınıfı şartına göre pek çok kriter yer alabilir. Aile istiyor diye kesinlikle sevmediğiniz alanı seçmeyin. Unutmayın; seçeceğiniz mesleği siz yapacaksınız aileniz değil. İstemediğiniz bir bölümü puanınız tutuyor diye listenize almayın.
Bölüm sıralamasında öncelikler iyi belirlenmelidir. Bazen istekler aklın önüne geçer ve çoğu zaman hayalci tercihler oluşturulur. Fazla hırslı olabilirsiniz ama yetersiz olduğunuz alanları görmezden gelmemelisiniz. Bu sebeple hedeflerinizle gerçekler mutlaka örtüşmelidir. Bu iki gerçeklik birbirine ne kadar yakın olursa, başarı ve doğru tercihte size o kadar yakındır. Bunu unutmayın.
Yaşamlarımızda önemli basamaklar vardır. Bu basamaklar kritik kararları barındırır. Kritik basamakta yapmanız gereken, kendi özellikleriniz ile özdeşleşen alanlara yönelmenizdir. Başarı bundadır. Yukarıda madde madde sayılan “ kriterlerin” en az yarısında öne çıkan üniversiteleri tercihlerinizde dikkate almanız, mezuniyet sonrasında iş bulma ve başarı için önemli iki faktördür.
Yazıları posta kutunda oku