Minibüs ve Taksilere Zam Geldi Müşteri Azaldı.
Benzin ve motorine peş peşe yapılan zamların ardından birçok kentte toplu ulaşım ücretleri arttı. İzmir’de de toplu ulaşım araçlarının biniş ücretlerine 20 Mart’tan itibaren zam yapıldı. Belediyeye ait toplu ulaşım araçları yüzde 38, minibüs ücretleri yüzde 50 zamlandı. 5 lira olan minibüs ücreti, yüzde 50 zamla 7,5 liraya çıkarıldı. Ancak minibüsçü esnafı, zammın ardından yine de maliyetleri kurtaramamaktan ve yolcu sayısının giderek azalmasından şikayetçi.
VOA Türkçe’nin sorularını yanıtlayan İzmir Minibüsçüler Esnaf Odası Başkanı Mehmet Kayışdikici, birçok minibüs sahibinin maliyetler nedeniyle kontak kapattığını söyledi. Kayışdikici, “Biz şu anda kazandığımızla akaryakıtı alıyoruz, yanımızda çalışan şoför arkadaşa bakıyoruz. Onun haricinde şu anda gelirimiz, bizim aylık vergilerimizi ve tamirlerimizi bile çıkarmıyor. Bizim esnaf arkadaşlar, mal sahipleri genelde geçmişten bir birikimi varsa onu yiyor. Yoksa işin içinden çıkamadığından dolayı şu anda bazı arkadaşlarımızın arabaları kapalı. Bazı duraklarımızda araçların dörtte beşte biri gene kapalı. Neden kapalı? Çünkü masraflar ağır” dedi.
“Şu anda toplu ulaşım aracına binen insanlar mecburiyetten biniyor”
Akaryakıta gelen zamların en yüksek maliyeti oluşturduğunu söyleyen Kayışdikici diğer girdilerin fiyatında yaşanan artışları da, “Şu gördüğünüz arabanın lastiği. Ben en son altı ay evvel bu lastiği 600 liraya aldım. Şu anda bu arabanın lastiği 1800 lira civarında. Sadece lastik. 600 lira veriyordum, bu arabanın 10 bin kilometre yağ servisi yapıyordu. Şu anda bunların yağ servisi en aşağı bin 400 lira” sözleriyle anlattı.
Maliyetler artarken müşteri sayısının giderek düştüğünü belirten Kayışdikici, “Şu anda toplu ulaşım aracına binen insanlar mecburiyetten biniyor. İşi varsa, işe gidecekse, onun için biniyor. Yani ‘gidip arkadaşımı göreyim, şurada iki muhabbet edeyim’, artık bitti onlar” diye konuştu.
“En büyük sıkıntımız yolcu olmaması”
Karabağlar ilçesinde minibüs şoförlüğü yapan Evren Gökdeniz maliyetler karşısında biniş ücretlerine zam yapılmasının çare olmadığını söyleyerek, toplu ulaşımda kullanılan mazota indirim yapılmasını istedi. Gökdeniz, “Mazot çok yüksek olduğu için biz zaten zararına çalışıyorduk. Şu an ortalamanın hala bir tık altındayız. Zam çare değil. Şu an zaten Türkiye’de çok büyük bir pahalılık olduğu için yolcu bulamıyoruz. En büyük sıkıntımız yolcu olmaması. Ayrıca ücretler yüksek. Bu yüzden insanlar otobüse biniyor, başka bir vasıta buluyor kendine. Burada önemli olan, mazotta bir indirim olması lazım bize. Sadece dolmuş için değil, servis plakası, taksi, tüm ticariler için olmalı. Çünkü hepsi şu anda zararda” dedi.
“Normalde arabada 14 koltuğu dolduruyordun, şimdi altı kişi yaptın mı Allah bereket versin” diyen Gökdeniz, “Tüm şoförler isyanda şu an. Mecburiyetten çalışıyoruz, öyle söyleyeyim. Yaklaşık altı senedir bu işi yapıyorum ben. Düşünüyorum başka işe gideyim mi? Gitsem ne yapacağım? Buradan en azından günlük yevmiyemi alıyorum. Masrafımızı çıkarıyoruz, o şekilde idare etmeye çalışıyoruz. Ama durumumuz zor” şeklinde konuştu.
“Biz kimden parayı alıyoruz, para kazanamayan insandan”
İzmir Minibüsçüler Esnaf Odası Başkanı da İzmir’de belediyeye ait toplu ulaşım araçlarının biniş ücretlerine her ay TEFE ve TÜFE ortalamasına göre zam yapılmasının kararlaştırıldığını anımsatarak, “Zamla bu işi çözemeyiz. Zam, zam, nereye kadar zam? Belediye de TEFE-TÜFE’ye göre aylık zam yapacak. Şu anda 6,50 lira, Mayıs’tan itibaren 7,09 lira olacak. Öyle bir sistem var. Biz kimden parayı alıyoruz, para kazanamayan insandan. Asgari ücret sabit ama ulaşım TEFE-TÜFE’ye göre. Bizim kurtuluşumuz bir nebze zam olsa bile bizim yolcu adedini arttırmamız lazım” dedi.
Mazotta vergi indirimi yapılmasından ümidi olmadığını kaydeden Kayışdikici çözümü minibüsçü esnafı olarak kendilerinin bulabileceğini söyledi. Minibüsler için güzergah değişikliği yapılarak aktarmasız, tek biletle yolcu taşımayı ve belediye otobüslerine alternatif güzergahlar oluşturulmasını isteyen Kayışdikici, “Vatandaşın ayağına gidebilsek bizim iş potansiyelimiz artar. Biz yolcuyu iki tane biletle değil, tek biletle götürecek güzergahlar istiyoruz. Ana arterlerden çıkacağız, yolcunun ayağına gideceğiz. Bizim oradaki arabalarımıza binen yolcu adedini arttırmamız lazım. Hizmet böyle olur. Çift biletle giden yolcuyu tek biletle taşıyacağız. Böyle bir sistem geliştireceğiz. Bunu da İzmir Büyükşehir Belediyesi UKOME’yle birlikte çözmemiz gerekir. Bunun başka alternatifi yok. Hem biz para kazanacağız hem de vatandaşı tek biletle ucuz şartlarda taşıyacağız. Bugün bir indi-bindi bizde 7,5 lira. Adam iki tane arabaya bindi mi kısa mesafe 15 lira. 15 gitti 15 de geldi, 30 lira. Bu adam kaç para kazanıyor?” diye konuştu.
“Taksilere zamdan sonra yüzde 70’e yakın kaybımız oldu”
ABD SESİ /TURKISHFORUM – ABDULLAH TÜRER YENER
Minibüs ve Taksilere Zam Geldi Müşteri Azaldı
