Irak Türkmenleri: Irak’ta Gerçek Türkmen Nüfusu

Irak’ta kimler Yaşıyor? Türkmen Nüfus Ne Durumda? Türklerin nüfusu gizli tutuluyor. Türkmenlerin nüfusu, çeşitli sebeplerden dolayı Irak yönetimi tarafından gizli tutulmaktadır. Kerkük’ün nüfusu 1947 sayımında 286.005 (nüfusun % 5.9’u), 1957 sayımında 388.939 (nüfusun % 6’sı), 1965 sayımında 473.626 (nüfusun % 5.8’i), 1977 sayımında 495.425 (nüfusun % 4.15’i)dır. 17 Ekim 1987’de yapılan sayımda ise Iraklı yetkililerce, sadece genel nüfusun 16 milyon olduğu açıklanmıştır….

Irak’ta kimler Yaşıyor? Türkmen Nüfus Ne Durumda?

Türklerin nüfusu gizli tutuluyor. Türkmenlerin nüfusu, çeşitli sebeplerden dolayı Irak yönetimi tarafından gizli tutulmaktadır.

Kerkük’ün nüfusu 1947 sayımında 286.005 (nüfusun % 5.9’u), 1957 sayımında 388.939 (nüfusun % 6’sı), 1965 sayımında 473.626 (nüfusun % 5.8’i), 1977 sayımında 495.425 (nüfusun % 4.15’i)dır. 17 Ekim 1987’de yapılan sayımda ise Iraklı yetkililerce, sadece genel nüfusun 16 milyon olduğu açıklanmıştır.

İstatistikler Hayali

Bugüne kadar Irak’ta yayınlanan bütün istatistik bilgiler Irak yetkililerin tutumu gereğince gerçek dışı rakamlardan meydana gelmiş olup, Irak’ta yaşayan Türkler %2’lik bir oranla gösteriliştir. Dolayısıyla yabancı araştırmacılar yayınladıkları eserlerinden ve özellikle ansiklopedilerinde hep bu yanıltıcı kaynaklara dayanmışlardır. İşin en ilginç yanı Türkmen nüfusu üzerindeki hesapların ustaca yapılamamış olmasıdır. Çünkü gizlenen şey göz önünde bulunup, yaşayan canlı bir varlıktır. Bu nedenle Irak Planlama Bakanlığı’nın yayınlamış olduğu bilgiler ışığında yönetimin iddialarını basit bir matematiksel hesapla çürütmek mümkündür.

Irak Türklerinin Nüfusu Nasıl Bulunabilir?

1981 yılı istatistik tahminlerine göre 1.227.25 nüfuslu Musul, 402.067 nüfuslu Selahattin, 567.957 nüfuslu Kerkük, 637.778 nüfuslu Diyala ve 632.252 nüfuslu Erbil gibi Türkmenlerin bulunduğu vilayetlerin nüfus toplamı 3.467.269’dur. Aynı tahminlere göre Irak’ın toplam nüfusu 13.669.689’dur. Irak’ta yayınlanan kaynaklarca Türk nüfusun %2’lik bir nispet ettiği iddia edildiğine göre, bölgede bulunan 3.467.269 nüfusun sadece 273.393’ü Türk’tür ki, buda bölgeye göre %7.88’lik bir oran demektir. Yani Irak’ın Türklerle meskun vilayetlerinde her 100 kişiden ancak 8’i Türk’tür anlamına gelir. Ancak bölge gezildiği zaman bu rakamların gerçeklerden ne kadar uzak olduğu hemen göze çarpmaktadır. Hatta bazı vilayetlerde bunun tersini iddia etmek daha doğru ve daha mantıklı olur. Ayrıca 1960’a kadar Kerkük nüfusunun %95‘in Türk olduğu bilinmektedir. Ancak daha sonra güdülen Araplaştırma politikası nedeniyle on binlerce Arap ailesi Kerkük’e yerleştirilmiştir. Bunun yanı sıra Kürtlerle meskun civar illerdeki köylerin yıktırılması, Kürtlerin de Kerkük’e göç etmelerine neden olmuştur. Dolayısıyla 1980’li yıllarda Kerkük’te ezici Türk yoğunluğu zedelenmiştir ve %95’lik oran %75’e düşürülmüştür.

1947 yılından 1987 yılına kadar geçen 40 yıllık süre içinde sayımlarda Kerkük nüfusunun Irak’ın toplam nüfusuna oranların bir ortalamasını hesaplarsak %5.19 olduğunu görürüz. Bu da 1987 yılı sayımlarındaki toplam nüfus ile karşılaştırılırsa Kerkük’ün nüfusunun 830.400 olması gerektiği ortaya çıkar. %75’lik orana göre de tahmini Türk nüfusu hesaplanacak olursa 622.800 rakamı elde edilir. Irak’ın 1981 yılı istatistiklerinde elde edilen %4.15’lik orana göre hesaplanırsa 664.000; %75’lik orana göre ise 498.000 rakamı elde edilir ki, bırakın bütün bölgeyi, sadece Kerkük vilayeti örneği ile dahi çürütülmüş olur.

Kerkük’te 2 milyondan fazla Türk yaşıyor.

Bu iddiamızı ayrıca istatistiki bir hesapla da desteklemek mümkündür. 1957 Krallık Dönemi’nde yapılan sayımda Irak’ta 500.000 Türkmen yaşadığı belirtilmiş ve 1959’da yayınlanan sayım verileri, sayılarını 567.000 olduğunu göstermiştir. Irak’taki yıllık nüfus artış hızı yapılan hesaplamalara göre %3.296’dır. 1959 yılını baz alarak bu verilere göre 1994yılında Irak’ta yaşayan Türkmen sayısı ise 1.764.029 olarak bulunur, bu da Irak’ın iddialarını başka bir yöntemle çürütmektedir. Dolayısıyla, Irak’ta gelmiş geçmiş iktidarlar ve halen iktidarda bulunan rejim her ne kadar Türk nüfusunu gizlemiş ve az göstermiş olsa bile, Kerkük, Erbil, Musul vilayetleri, Selahattin ile Diyala’nın ilçe ve köyleri ile Bağdat’ta yaşayan 300.000 civarındaki Türkmen nüfusunun en düşük bir rakamla iki milyonun üzerinde olduğunu ispatlamaktadır. (Sn.Aydın BEYATLI – Bayrak Dergisi 01/2003)

1957 yılı istatistiğine göz attığımızda ve 1959 yılının istatistik dosyalarında Irak’ın toplam nüfusu 6.206.017 nüfusuna göre Türkmenlerin nüfusu 567.000 kişidir. Bu arada da Türkmenlerin nüfus yüzdesi %9.15 oranına dayanarak çıkarılmıştır. Türkmenlerin nüfusunu belirlemek için haksızlık yaparak ve gerçekten uzak oranlara başvurdukları için İstanbul’da 1996 yılında Dr.Suphi Saatçi tarafından 1990 yılında 17.742.000 Irak’ın toplam nüfusuna göre % 12 oranına dayanarak Türkmenlerin nüfusunu çıkarttı. Andığımız orana göre Türkmenlerin nüfusu 2.129.040 kişi olmalıdır. Ancak biz ITC olarak Türkmenlerin nüfusunu gerçekçi ve mantıklı belgelere istinat ettiğimizde Türkmenlerin nüfusunun anılan oranlardan daha fazla olduğunu görürüz. Dolayısıyla Irak’ın genelinde Türkmenlerin nüfusunu çıkartmak için en az %13 oranına istinat ediyoruz. Kuzey Irak’ta da nüfusu %25 orandır. Aşağıdaki tabloda çeşitli oranlara ve önceden andığımız oranlara dayalı 1957-2000 yıllan arasında Irak ve Türkmenlerin nüfusunu açıklamasında bulunmuştur. Irak’ta Türkmenlerin nüfusu her durumda ve bütün oranlara göre iki milyondan daha çoktur. Unutmayalım ki korkutma, göç ettirme, ilâveten millî istatistik belgelerin değiştirilmesinden vb. uzak tutulursa o zaman Irak’ta nüfus artışı doğal durumda her yıl %3.5 – 4 olacak aşağıdaki tabloda verilen çeşitli oranlara göre Irak Türkmenleri Irak’ın genel nüfusunun içinde 1957 – 2000 tarihleri arasında olduğunu açıklıyor. Söz konusu ise Turkısh Daily News gazetesinde NATIONAL, MONDAY, OCTOBER l, 2001’de Türkmenlerin nüfusu %14 – %16 civarında olmasını belirtiyor. (ITC Araştırma ve Planlama Dairesi)

Irak’ın Sami kökenli eski halklarının, geçmiş yüzyıllarda birbirini izleyen göç dalgaları sonucunda, ülkeye giren yeni halklar arasında eridikleri kabul edilmektedir. Sonradan Araplaşmış toplulukları da içine alan Araplar ülke nüfusunun beşte üçünü oluştururlar. Arapların büyük bölümü ülkenin orta ve güney bölgelerinde yaşarlar. Ekonomik ve siyasi gücün Arapların elinde olması da, ırkçı ve aşırı bir Arap şövenizmi güden siyasî iktidarın baskıları ve uygulamaları sonucunda sağlanmıştır.En büyük azınlık olan Kürtler, kuzey ve kuzeydoğudaki dağlık bölgede yaşarlar. Tahmini olarak ülke nüfusunun yüzde yirmisini oluştururlar. Irak’ın kuruluşundan beri merkezi yönetim ile çatışma içine giren Kürtlerin kırsal hayat yaşadıkları ve çoğunlukla hayvancılıkla geçindikleri söylenebilir.

Irak’a önceleri yoğun olarak ve genelde 9-11. yüzyıllarda topluca yerleşerek bölgeyi yurt edinen Türkler, günümüzde Irak’ın orta, kuzey ve kuzeybatı bölgelerinde yaşarlar. İleride de göreceğimiz gibi, Osmanlı dönemine kadar sürekli Türk göçleri ile beslenen Irak Türkleri, Kürtlerden sonra ikinci büyük azınlık olarak nüfusun yüzde onikisini teşkil ederler.

Göç dalgaları ile, geçmişte Irak’ın doğu kesimine yerleşen İran kökenli etnik nüfus, Irak yönetimi tarafından uygulanan sınır dışı etme politikası sonucu, hemen hemen yok olmuştur. Öteki etnik gruplar arasında ilgi çeken bir azınlık topluluk da nüfusları tahminen yüzde dört civarında olan Süryanîlerdir. Ayrıca Musul’un batısında ve kuzeyinde yaşayan Yezidiler, Bağdat’ta oturan Mandayyalar ve İran sınırında yaşayın Lurlar gibi azınlıkların da ülke nüfusu içindeki oranları yüzde dört kadar kabul edilmektedir. Bu hususta hemen şunu da ifade edelim ki, Irak’ta yaşayan vatandaşların, konuştukları dilleri ve etnik kökenleri esas alan sağlıklı bir nüfus sayımı yapılmamıştır. Özellikle tarafsız gözlemciler denetiminde nüfus sayımlarının yapılmaması, bu hususta verilen istatistiki veriler, yapılan çalışmalar ve nüfus üzerine verilen rakamlar, daha çok ülkenin yıllık nüfus artış hızını baz alarak yapılan tahminler ile ortaya çıkmaktadır.

Resmi dilin Arapça olduğu Irak’ta Kürtlerin yaşadığı bölgelerde Kürtçe konuşulur.Türklerin yaşadığı Musul çevresi, Erbil, Kerkük, Diyala iline bağlı Hanekin, Karatepe, Mendeli gibi kasabalar ve hatta Bağdat’ın içinde olan bir kaç mahallede yaşayan Türk topluluğu Türkçe konuşur. Günümüze kadar kendi kültürlerini, gelenek ve göreneklerini koruyan Türkler, yazılı edebiyat bakımından da Türk dünyasının ayrılmaz bir parçası sayılırlar. Bölge, ağızlarda yaşıyan Türk halk edebiyatı ürünleri bakımından da, Türk dünyası içinde günümüze kadar özelliğini kaybetmeyen zengin yörelerden biri durumundadır.

TASAM / TURKISHFORUM – ABDULLAH TÜRER YENER