Tiyatro sanatçılarımız da ülkemizin son 20 senedir yaşamakta olduğu karabasanlardan nasiplerini aldı. AKP iktidarının sanata karşı hoşgörüsüz tutumları nedeniyle bir çok tiyatro sahnelerini kapatmak zorunda kaldı. Değerli sahne oyuncuları işsiz ve gelirsiz, tiyatro seyircileri ise öksüz kaldılar.
Tüm tiyatro oyuncularımızın Dünya Tiyatro Günlerini kutlar ve yakın gelecekte daha ışıltılı sahnelerde, daha özgür olarak oyunlarını sergilemelerini dilerim.
Evet, oyle dedi pasamiz ve o geceden alti ay sonra da sizlere omur, vefat etti. Artik ne o sevros suflor var, ne uyanik Ahmet Fehim, ne de hazir cevap Kucuk Ismail. Hepsine tanri rahmet eylesin. Dalgaci Holas, şık ve zarif Hiranus, Virjinya Zagakyan, Satenik ve kulunuz Fasulyeciyan da dunya denistirdik. Bizim de topragimiz bol olsun.
Zaten aktor dedigin nedir ki? Oynarken varizdir. Yok olunca da sesimiz bu bos kubbede bir hos seda olarak kalir. Bir zaman sonra da unutulur gider. Olsa olsa eski program dergilerinde soluk birer hayal olur kaliriz. Görorum hepiniz gardroba kosmaya hazirlanorsunuz. Birazdan teatro bombos kalacak. Ama teatro iste o zaman yasamaya baslar.
Cunku Satenik’in bir sarkisi su perdelerden birine takili kalmistir. Benim bir tiradim su pervaza sinmistir. Hiranus’la Virjinya’nin bir diyalogu eski kostumlerin birinin yirtigina siginmistir. Iste bu hatiralar, o sessizlikte saklandiklari yerden cikar, bir fisilti halinde yine sahneye dokulurler. Artik kendimiz yoguz. Seyircilerimiz de kalmadi. Ama repliklerimiz, fisildasir dururlar sabaha kadar.Gun agarir, temizleyiciler gelir, replikler yerlerine kacisir. Perde…
TİYATRO ÜZERİNE
Tiyatro, yaşamın, insan davranışlarının, kültürün sanatçılar tarafından söz ve beden diliyle yansıttıkları, seyirciyi düşündüren ve sorgulamaya taşıyan yaşam kesitlerinin sahnede sergilendiği oyundur.
Tiyatro oldukça köklü geçmişe sahip bir sanat dalıdır. Bu kapsamda, ilk tiyatro şenliklerine, MÖ 534 senesinde, Atina’da rastlanılmaktadır. Burada tanrı adına bazı yarışmalar yapılmakta ve kazanan da ödüllendirilmektedir. Bu dönemlerde oynanan oyunlarda dekor ve kostüme yer verilmemekte, sahnede yalnızca oyuncular bulunmaktaydı.
Yunanca kökenli bir sözcük olan tiyatro “görme yeri” anlamına da gelir. Tiyatro ilk defa antik dönemde ortaya çıkmıştır. Tiyatro o dönemde Bağ bozumu tanrısı Dionysos için yapılan törenlerde ortaya çıkmıştır.
Yaşanmış veya yaşanması mümkün olayların veya insan yaşamının çeşitli yönlerinin sahnede canlandırılarak oynanmasına yönelik yazılara tiyatro” denir. Tiyatro, dinsel törenlerden doğmuştur. Daha sonra dinden bağımsızlaşarak bir sanat hâline gelmiştir. Tiyatronun ortaya çıkışında, insanın doğa olaylarını kendi bedensel hareketleriyle simgesel olarak canlandırma çabaları yatar.
Sahnede seyirciye jest, konuşma ve mimikler kullanılarak belli bir hikayenin sanatsal anlatımıdır. Oyuncular farklı şekilde duygularını jest ve mimikleri ile yansıtırlar. Tiyatro genel olarak temsil edilen eser anlamını da taşımaktadır. Tiyatro da genel olarak sahne sanatı olarak bilinir.
Tiyatrolarda bir öykü, sahne olarak ayrılmış yerlerde oyuncuların söz ve hareketleriyle canlandırılır. Tiyatro eseri, seyirciye ders vermek, onu düşündürmek, onu yorum yapmaya yönlendirmek amacını taşır. Bu bakımdan, pek çok sanatçı tiyatroyu okul olarak görmüş ve tiyatro aracılığıyla halkı eğitmeyi amaçlamıştır.
Tiyatro genel olarak komedi, trajedi ve dram türünden oluşur. Tiyatro senaryosu hangi türde yazılır ise tiyatro da o türe ait olur. Trajedi özellikle efsanelerden oluşur. Trajedi oyunları çoğunlukla kötü bir son ile biter. Tiyatro oyunlarının özellikle üç kuralı bulunur. Buna göre tiyatro oyununda zaman, mekan ve olay birliği de yer alır. Trajedi en fazla bir günü anlatırken tek bir yerde geçer. Komedi oyunlarında ise tüm durumlara esprili bir yaklaşım söz konusu olmaktadır. Karakterler töre, entrika ve benzer özelliklere de sahip olur.
