KIRGIZ TÜRKLERİNİN HALK KAHRAMANI BİŞKEK BAATIR –
Doç. Dr. Shurubu KAYHAN /TURKISHFORUM – ABDULLAH TÜRER YENER
Bişkek Kenen uulu (Bişkek baatır), 18. yüzyılda yaşamış tarihi bir şahsiyettir. Bişkek, Kırgız topraklarının yabancı işgalcilerden kurtarılmasında üstün hizmet ve mücadele vermiş bir halk kahramanıdır.
Bişkek Kenen Uulu (Bişkek baatır) 1702 yılında Kırgızistan’ın Celal-Abad İli’nin Ala-Buka İlçesinde dünyaya gelir. Bişkek, ilk olarak Güney Kırgızistan’a giren Cungarlarla karşı savaşta kahraman olur. 1775-1776 yıllarında Kazak Hanı Abılay Han’la da savaşarak halkının gönlünde kahraman olarak taht kurar.
17-18 yüzyıllar, Kırgız halkının düşmanlarıyla ölümüne savaştığı, kanlı ve fırtınalı olaylarla dolu, halkın hafızasında derin izler bırakan bir dönemdir. Bu olaylardan bazıları halk destanlarına konu olmuş ve hala efsaneler şeklinde anlatılmaktadır. Er Soltonoy, Atake baatyr, Berdike beren, Cayıl baatyr, Esenkul baatyr ve Kaçıke baatyr’ın dönemiydi. Ayrıca o zamanlar Bişkek baatyr da cesaretiyle ünlüydü.
Sözlü ve belgesel kaynaklara göre, Bişkek Baatyr’ın mezarlığında, daha sonra insanlar çevresine yerleşmeye başladığından beri “Pişpek-Ata Kalesi” adını alan büyük bir türbe dikildiğini kaydetti. Sürekli nüfus akışı süreci, burada büyük bir şehir oluşturdu.
Kırgızların kadim bir deyişi vardır: “Değerli bir insanın hatırası, çok uzun zaman geçmiş olsa bile uzun yaşayacaktır”. Solto kabilesinden Bişkek Baatyr böyle bir kişiydi. Adı solmadan yüzyıllar geçti, Çuy Vadisi’ndeki bölgenin adı oldu ve 21 yüzyılda ülkenin siyasi merkezi onuruna ulaştı.
Son zamanlar Bişkek Kenen uulu dönemine ilginin arttığını, tarihçiler, bilim adamları ve yazarlar tarafından onun geçmişinin ayrıntılı bir şekilde aydınlatmaya çalışmalarından görmekteyiz. Konuyla ilgili kurgu ve bilimsel araştırmalar yayınlanmakta. Şehrin asırlık tarihinin araştırılmasında adının kökeni hakkındaki yeni versiyonların ortaya çıkması dikkat çekicidir.
Kırgız Türklerinin milli kahramanı Bişkek Batır’ın hatırasını yad etmek için başkent Bişkek’te 14 Nisan 2021 de anıt açıldı.