SAYILARI SADECE 837 KİŞİLER: TOFA TÜRKLERİ- Doç. Dr. Shurubu KAYHAN / Turkishforum- A.Türer Yener
Dünya geliştikçe bazı azınlık halklar yer yüzünden silinmeye başlar. Bunlardan bazıları kendi halklarının gelenek ve göreneklerini koruyup, bir sonraki nesile aktarmaya çalışırlar. Bunların sayesinde o halkın köklü sırları ve faydalı izleri aktarılır. Bunlardan biri de Tofalar. Tofalar – insanlar, daha önceleri “karagaslar” kara kaslar adıyla bilinirlerdi. Güney Sibirya’nın Udı nehrinin kenarında, Doğu Sayan’ın Kuzey Doğusunda yaşarlar. Tofalar hakkında ilk bilgi Çın kaynaklarında V asırda Vey döneminde karşılaşır. Zamanla çeşitli Asya İmparatorluklarının içinde bulunurlar. XVII asırda ise Moskova Devletinin içine kabul edilir. Tofalar Rus imparatorluğunun Çın sınırında yaşamışlar.
2010 yılında tofalıların nüfusu 678 kişi olarak sayılmıştır. Yaşadıkları yer ise Rusyanın İrkutsk bölgesidir. Dilleri Tofalarca, dinleri ise Şamanizm, Animizm ve Hrestiyanlik. Tofaların yaşamında Rusların etkisi her zaman baskın olmuştur. Bu nedenle de XIX asırda onlarca Tofalar Hrestiyan dinini kabul etmişlerdir. Günümüzde de bunun gibi misyonerlik çalışmalar Ruslar tarafından yürütülmektedir. 2007 yılında yine 100 den fazla Tofalar Hrestiyanlığı kabul etmişlerdir.
XX asrın başlarında Tofalar 5 boydan, Kaş, Sarig Kaş, Çogdu, Kara Çogdu ve Çepteylerden oluşmuşlar. Bilim adamlarına göre daha önceleri bu boyların sayısı 8 di.
Bilgilere göre bu beş boyun arasında toprak sınırları da olmuştur. Konar göçer halk olarak bilinen Tofalar günlük hayatlarını hayvancılık ve balıkçılıkla sağlamışlar.
1939 yılında İrkutsk bölgesinde Tofalara ait Alıgdcer ilçesi kurulmuştur. 1950 de ise bu ilçe ikiye Alıgdcer ve Gutara olarak bölünmüştür.
Tofalar da diğer azınlık ve yok olma riski altında yaşayan halklar gibi kendi örf ve adetlerinin, gelenek ve göreneklerinin, inanışlarının yok olma endişesini taşıyarak kendi milli değerlerini ve kültürlerini yaşatmak ve gelecek nesillere aktarmak için mücadele eden halklardandır…