Konumuz bugün de koronavirüs -19 olacak. Yazımızda hangi aşının ne kadar etkili olduğu, aşılamanın önemi, aşı olmayanları bekleyen tehlikelere ışık tutmaya çalışacağız. Bu yazıyı da bu nedenle sizler için derledik. Çünkü, konu hepimizi yakından ilgilendiriyor.
Yaklaşık 2 yıl önce Çin’in Wuhan kentinde çıkan ve kısa sürede dünyanın neredeyse her yerine yayılan Koronavirüse (Kovid-19) on milyonlarca kişiye bulaştı. Salgın nedeniyle 4 milyonun üzerinde kişi hayatını kaybetti.
170 milyona yakın kişi ise virüsü yendi. Salgının ilk günlerinden beri bilim dünyası Kovid-19’a çare bulmak için sayısız araştırmaya imza attı. Bunun neticesinde pek çok aşı geliştirilmiş durumda.
Dünya genelinde 3 milyar dozdan fazla aşı yapıldı. Bu adımlar ile uzun bir sürenin ardından tünelin ucundaki ışığı görmeye başladık.
Ancak virüs mutasyona uğrayarak bilim dünyasını zorlamaya devam ediyor. Koronavirüs şimdiye kadar Delta, Lambda ve Delta Plus gibi pek çok varyant ile karşımız çıktı.
Belçika’dan gelen bir haber bilim dünyasını tabiri caizse alarma geçirdi. Zira ilk defa bir hastada çift mutasyon görüldü.
İngiliz yayın kuruluşu BBC’de yer alan habere göre, Belçika’da bir kadına koronavirüsün Alfa ve Beta varyantının aynı anda bulaştığı ortaya çıktı.
Konu ile ilgili beklenen açıklama geldi. Yetkililer aşı olmayan 90 yaşındaki hastanın kurtarılamadığını duyurdu.
Açıklamada oksijen seviyesi başta iyi olan hastanın durumunun kısa sürede kötüleştiği ve tüm müdahalelere rağmen hayatını kaybettiği bilgisine yer verildi.
Bilim insanları bu duruma (aynı anda Alfa ve Beta ile enfekte olma) pandeminin başından beri ilk defa rastladı. Zira bu çift mutasyon ile hasta olan ilk resmi vaka olarak kayıtlara geçti.
Talihsiz kadının nasıl iki farklı mutasyon ile aynı anda enfekte olduğu şimdi bilim dünyasının merceğinde. İlk tahmin hastanın iki farklı kişiden benzer zamanda bu varyantları aldığı şüphesi.
Koronavirüs son dönemde varyantlar ile gündemde. Koronavirüsün ilk kez Hindistan’da görülen ve ‘Delta’ adı verilen tipi tüm dünyada yayılmaya ve vaka sayılarını artırmaya devam ediyor.
Bu varyant ülkemizde de görüldü. Haliyle son dönemin en merak edilen sorusu da ‘Aşılar bu varyanta karşı ne kadar etkili?’ İşte aşıların Delta’ya karşı koruma oranları…
Pfizer’in İsrail’deki tıbbi direktörü Alon Rappaport, BioNTech ile birlikte ürettikleri aşının Delta varyantına karşı yüzde 90 etkili olduğunu açıklamıştı.
Bu oran yeni çalışmalar sonrası azaldı. Reuters’ta yer alan bilgiye göre, İsrail, yeni enfeksiyonları ve semptomatik vakaları önlemede Pfizer-BioNTech Kovid-19 aşısının etkinliğinin azaldığını ancak ağır vakaları önlemede hâlâ oldukça etkili olduğunu açıkladı.
Sinovac sözcüsü Liu Peicheng, Kovid-19 aşısının Delta varyantına karşı etkili olduğunu duyurdu. Peicheng, Reuters’a yaptığı açıklamada aşılananlardan alınan kan örneklerine dayanan ön sonuçların, Delta varyantına karşı nötralize edici etkide üç kat azalma gözlemlendiği bilgisine yer verdi.
Peicheng, üçüncü doz aşı ile ilgili de açıklamalarda bulundu. Peicheng, üçüncü doz uygulamasının, Delta varyantına karşı daha güçlü ve daha dayanıklı antikor reaksiyonunun ortaya çıkmasına yardımcı olacağını belirtti.
Delta varyantı ile ilgili son açıklama ise Moderna’dan geldi. Moderna, Kovid-19 aşısının laboratuvar testlerini tamamladı. Şirket ikinci aşı dozunu aldıktan bir hafta sonra sekiz hastadan kan örnekleri aldı ve onları birden fazla varyanta maruz bıraktı.
Aşı, Delta varyantı da dahil olmak üzere test edilen tüm varyantlara karşı yüksek düzeyde nötralize edici antikor üretti. Yapılan resmi açıklamaya göre, antikor seviyeleri Delta varyantına karşı sadece 2,1 kat düştü.
Öte yandan dünya genelinde yeni tip koronavirüse (Kovid-19) karşı uygulanan aşılar, 3 milyar 390 milyon dozu aştı.
Çin, 1 milyar 370 milyon dozla en fazla aşı yapılan ülke olurken bu ülkeyi 372 milyon 196 bin ile Hindistan, 332 milyon 970 bin ile ABD, 112 milyon 770 bin ile Brezilya, 81 milyon 330 bin ile Almanya, 80 milyon 70 bin ile İngiltere, 59 milyon 120 bin ile Fransa, 57 milyon 350 bin ile Japonya izledi.
Nüfusa oranla en fazla doz aşı yapılan ülke, her 100 kişiye düşen 160,41 doz sayısı ile Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) oldu.
BAE dahil 18 ülkede uygulanan doz sayısı nüfusu aştı. Her 100 kişiye uygulanan doz sayısı; Malta’da 158,58, Seyşeller’de 141,98, İzlanda’da 132,44, San Marino’da 131,59, Bahreyn’de 128,13, İsrail’de 126,90, Şili’de 123,96, Uruguay’da 122,86, Moğolistan’da 118,6, İngiltere’de 117,95, Katar’da 117,45, Kanada’da 110,91, Faroe Adaları’nda 109,67, Macaristan’da 105,13, Singapur’da 103,99, Belçika’da 102,14 ve Hollanda’da 100,33 oldu.
Sağlık Bakanlığının verilerine göre, Türkiye’de bugüne kadar 57 milyon 313 bin 91 doz aşı yapıldı. Türkiye, toplam aşı sayısı bakımından dünyada 9’uncu sırada yer alırken; her 100 kişiye düşen aşı sayısı 67,88 oldu. 37 milyon 552 bin 734 kişiye ilk doz, 16 milyon 924 bin 837 kişiye de ikinci doz aşılar uygulandı.
necdetbuluz@gmail.com
www.facebook.com/necdet.buluz