Eğitim devrimcisi “Tonguç Baba”

Eğitim Devrimcisi “Tonguç Baba”(*)  Köy Enstitüleri kurucusu İsmail Hakkı Tonguç 23 Haziran 1960 yitmişti.Ölümünün 61.yıldönümünde yılında sevgi ve saygı anıyoruz. Hala ülke olarak  sandıksal demokrasi içinde debeleniyorsa , debelendikçe de batıyorsa ve iç barışın bozulma tehlikesi varsa 

hani şu derya içre olup,deryayı bilmeyen balıktan da tuhaf haldeyse halk ,   kabahatın çoğu mürekkep yalamışların(senin ) deyip nazıma bir gönderme yapmanın  yeridir. 23.6.2021 Çarşamba

TONGUÇ’UN DEMOKRASİYE BAKIŞI (Onun sözleriyle ) :

-Demokrasinin iki çeşidi vardır.’Biri zor ve gerçek olanı, öbürü de kolayı, oyun olanı… -Topraksızı topraklandırmadan, işçinin durumunu sağlama bağlamadan, halkı esaslı bir eğitimden geçirmeden olmaz birincisi, köklü değişiklikler ister. -Bu zor demokrasidir ama gerçek demokrasidir. -İkincisi kâğıt vesandık demokrasisidir.-Okuma yazma bilsin bilmesin; toprağı, işi olsun olmasın, demagojiyle serseme çevrilen halk, bir sandığa elindeki kâğıdı atar. Böylece kendi kendiniyönetmiş sayılır. Bu oyundur, kolaydır. -Amerika bu demokrasiyi yayıyor işte. -Biz demokrasinin kolayını seçtik, çok şeyler göreceğiz daha…”(1954)

TONGUÇ’UN KÖYE BAKIŞI (Onun sözleriyle ) ::“.. köye dayanmayan hiçbir teşkilatın verimli, faydalı olması; köyden kuvvet almayan hiçbir işin geliştirilmesi; köylünün katılmadığı hiçbir hareketin ‘güzel,kuvvetli’ olması mümkün değildir. – Köylüyü bir kıymet olarak almayan köye yönelik her teşebbüs, şehir ve kasabada kalmaya mahkûmdur. -Köy güzelleştirilmedikçe bütün memleket güzelleştirilemeyecek; köy canlanmadıkça umumi hayat canlanamayacak; köylü gülmedikçe şehirli de gülemeyecektir. ( Canlandırılacak Köy kitabından/İlk baskı:1947)
Video: İ.Hakkı Tonguç’un oğlu Dr. Engin Tonguç, babasını ve köy enstitülerini anlatıyor. (48:37Dak.)

İ.Hakkı Tonguç Kimdir? 

İsmail Hakkı Tonguç, bugünkü Bulgaristan’ın Silistre iline bağlı Totrakan ilçesinin bugünkü adı Sokol olan Tatar Atmaca köyünde 1893 yılında dünyaya gelmiştir.  Kendi köyünde dört yıllık ilkokulu ve üç yıllık rüştiyeyi bitirmiştir.
1914 yılında öğrenimine devam etmek üzere tek başına İstanbul’a gitmiş, sıkıntı çekmiş, ardından Maarif Nazırı (Eğiti m Bakanı) Şükrü Bey tarafından parasız yatılı öğrenci olarak Kastamonu Muallim Mektebi’ne gönderilmiştir.  

1918’de Almanya’ya daha üst öğrenim için gönderilmiştir. 1918-1919 yıllarında Almanya’nın Karlsruhe kentindeki Ettlingen Öğretmen Okulu’nda sekiz aylık bir programa devam etmiştir. 1919’da Anadolu’ya dönerek, Eskişehir Muallim Mektebi’nde Resim ve Elişi ile Beden Eğitimi öğretmeni olarak göreve başlamıştır. 1921’de Yunan işgalinden hemen önce Ankara’ya atanmış, 1922’de yeniden öğrenim görmek üzere Almanya’ya gönderilmiştir. Başardıkları kadar yaşamı da renkli olan İ.Hakkı Beyin yaşamı için bağ(link):  http://web.deu.edu.tr/ketam/index.php/hakkimizda/ismail-hakki-tongucun-yasam-oykusu

(*) Köylüler onu cana yakın gördükleri için Tonguç Baba diye çağırdılar.