HALİFE’YE 15 ŞİLİN HAFTALIK
HÜSEYİN MÜMTAZ
Konu; güncelliğini hiçbir zaman kaybetmediği/asla kaybetmeyeceği için, mecburen yine ve yeniden Vahdettin…
Falih Rıfkı Atay’ın, “Mustafa Kemal’in Ağzından Vahdettin” kitabında[i] söylediği sözlerin üzerine söz söyleyemem. İngiliz Sefirine yazdığı “ariza” ve bindiği İngiliz gemisi zaten cümle âlemin malûmu.
Bu sefer Büyükelçi Taner Baytok’un “İngiliz Belgeleriyle Sevr’den Lozan’a” kitabından[ii], yeni öğrendiğim bir ayrıntıyı paylaşacağım.
“17 Kasım 1922 sabahı… Son Osmanlı İmparatoru, Yıldız Sarayı’nı sabah saat 8.00’de hizmetkârların kullandığı arka kapıdan gizlice terk etti. İngiliz muhafızlar kendisini teslim aldılar… HMS Malaya gemisinin güvertesinde kendisini Akdeniz Kuvvetleri başkomutanı kabul etti. HMS Malaya kısa zaman sonra Malta’ya doğru yol aldı…
Aynı akşamüzeri İngiliz Temsilciği, basına bu konuda bir açıklama yayınladı. Açıklamada, Padişah’ın Müslümanların halifesi sıfatıyla, hayatının ve özgürlüğünün tehlikede olduğundan endişeyle İngiltere’den himaye ve İstanbul’dan götürülmesini talep ettiği ve ayrıldığı bildirildi.
Son Osmanlı Padişahı Vahideddin Malta’da o sırada boş bulunan Kraliyet Topçu Subayı mahfel ve lojmanlarında misafir edildi. İngiliz Parlamentosunda haftalığının 100 sterline geldiği, ilelebet kendisinin İngiltere tarafından mı besleneceği soruldu. Buna cevap veren hükümet sözcüsü Padişah’ın şahsi gelir kaynaklarının olup olmadığının araştırıldığını, bunun tespitinden sonra bir karar alınacağını söyledi. Bunun üzerine bir milletvekili, gelir kaynağı olmadığı takdirde Padişah’a, İngiltere’de işsizlere ödenen haftalık 15 şilinglik ödeneğin bağlanmasını teklif etti. Güvendiği İngilizlerden gördüğü bu muamele gerçekten itibar kırıcı ve yüz kızartıcıydı.”
“Müslümanları Halifesi” sıfatını taşıyan “Padişah” ve “15 şilin haftalık”…
Artık sözün tam da bittiği yerdeyiz. 11 Haziran 2021
[i] Pozitif Yayınları. İstanbul 2005
[ii] Doğan Kitap. Haziran 2007. Sayfa 211-212