1.. Dağlık Karabağ (*) sorunu uluslararası gündemde․ Yeni “oyuncu” Almanya neyi değiştirecek? Siyaset bilimci Robert Ğevondyan’a göre, bölgesel süreçlerdeki Rus-Türk anlaşmaları Minsk Grubu’nu göz ardı etmek istiyor. Ancak açıklamalarda Minsk Grubu’na bağlılıklarını sürdürüyorlar. Minsk Grubu’nun engellenen faaliyetlerinin yeniden başlatılması ihtiyacı, uluslararası aktörlerin Karabağ meselesinin tartışılmasının gündeminde olacak ve Almanya’nın telefon görüşmelerine dahil olması, Minsk Grubu’nun formatının yeterli olmadığını gösteriyor. Ğevondyan. “Avrupa daha fazla müdahil olmaya çalışıyor. Çünkü sadece Fransa’nın çabaları açıkça yeterli değil ve her şeyden önce Azerbaycan’ın konumu nedeniyle Minsk Grubu formatında süreçlerin yeniden başlaması biraz engellendi. Batı, payını artırmak için Almanya’yı sürece dahil etmeye çalıştı” dedi. (Not; * Ermeni tarafı Karabağ’ ı Arşak olarak belirtiyor..,o.tan)
2. ABD Avrupa ve Avrasya’dan Sorumlu Müsteşar Yardımcısı Philip Thomas Reeker Ermenistan’da bulunuyor. ABD’nin Ermenistan Büyükelçiliği’nden edinen bilgilere göre, Philip Reeker, Ermenistan Hükümeti’yle, sivil toplumuyla ve işadmlarıyla görüşecek. Görüşmelerde iki taraflı ilişkiler, öncelikler ele alınacak, Dağlık Karabağ ihtilafıyla ilgili konular konuşulacak. Görüşmelerde bütün ülkelerle hem ABD’nin iki taraflı ilişkileri, hem de demokrasi ve ekonomi açısından bölgeye ABD’nin sağlayacağı destek gündemde olacak.
3. Küresel krizlerin araştırılması ve analizinde uzmanlaşmış bir düşünce kuruluşu olan Uluslararası Kriz Grubu (ICG), Dağlık Karabağ hakkında savaş sonrası beklentileri yansıtan yeni bir rapor yayınladı. Rapor, ” Karabağ için Savaş Sonrası Beklentiler” başlıklı raporda, 2020 savaşının birçok sorunu çözümsüz bıraktığı ve ön safların, Dağlık Karabağ sakinlerine kimin güvenlik ve hizmet sağlayacağı veya insani yardımların nasıl yönetileceğine ilişkin temel sorular arasında değişkenlik gösterdiği yazıyor. Rapora göre, bölgede görev yapan Rus barış gücü askerlerinin daha net bir yetkiye ihtiyacı var. Dağlık Karabağ cephe hattından çok uzaktalar. Günlük sorunların sorun gidericileri olarak hareket etmeye ne kadar devam edebilecekleri belirsiz. Nasıl tepki verecekler? Ateşkes anlaşmasının misyonlarını tam olarak açıklamadığı göz önüne alındığında, cephe hattındaki bir tırmanış daha da karanlık.Moskova çatışan taraflarla istişare etmeli ve ardından birliklerine net angajman kuralları vermeli. Tarafların kendileri, potansiyel olarak Rus arabuluculuğu ile tasarlanmalı, sakinlerin gözaltı veya suya erişim gibi acil sorunları çözmek için resmi bir mekanizma gerekir” dedi.
4. Dağlık Karabağ Sorunu Moskova’da Rus-Türk istişareleri kapsamında görüşüldü. Suriye ve Dağlık Karabağ krizleri, 2021 İsrail-Filistin krizi ve diğer bölgesel krizler ve yerleşimin siyasi yönleri kapsamlı bir şekilde tartışıldı. Çatışma bölgelerindeki gerilim nedenlerinin ortadan kaldırılması, uzlaşı rejimlerinin desteklenmesi ve insani yardımların artırılması için ek tedbirler alınması konusunda görüş alışverişinde bulunuldu. Rus tarafı, “Ukrayna’daki duruma dengeli bir yaklaşım gerektiğini, Kiev’in savaşçı emellerine desteğin kabul edilemeyeceğini” söyledi.
5. Avrupa Parlamentosu üyeleri, Erivan ve Bakü’ye çağrıda bulunarak, “ İki tarafın mayın temizlemeye etkin bir şekilde devam etmek için işbirliği yapma ve erişilebilir bilgi alışverişinde bulunma taahhüdünü üstlenmesi gerektiğini ve tüm tutsakların serbest bırakılmasından başlayarak, kışkırtıcı söylemlerin terk edilerek karşılıklı güven ve uzlaşmanın önündeki ana engellerin ortadan kaldırılması için acil adımlar atması gerektiğini belirttiler.”
6. ABD Kongre üyesi Cumhuriyetçi Brad Sherman, “Kongre’yi Azerbaycan’a yapılan yardımı sıfırlamaya, Karabağ’da ‘ı mayın temizleme için en az 2 milyon dolar sağlamaya çağırdı.” mayın temizleme/
7. Ermenistan Cumhurbaşkan Armen Sarkissian, BAE merkezli Masdar Şirketi Mohammed al-Shehhi’nin temsilcilerini ve Teklifler Departmanı Yöneticisi Vipul Goyal’ı kabul etti. Masdar, Ermenistan’da yenilenebilir enerji alanındaki ilk yatırım programını “AYG-1” güneş fotovoltaik programı çerçevesinde yakın gelecekte başlatacak. Cumhurbaşkanı Sarkissian’ın Birleşik Arap Emirlikleri’ne yaptığı resmi ziyarette, yenilenebilir enerji alanında, dünya liderlerinden Masdar’ın Ermenistan’da yatırım programlarının uygulanması konusunda anlaşmaya varılmıştı.
8. Brüksel’de 14 Haziran’da yapılacak NATO zirvesi öncesinde Türkiye, bir yumuşak güç politikası uygulamaya çalışıyor. Uluslararası güç dengelerinin önemli ölçüde değiştiği günümüz jeopolitik dönüşümleri bağlamında Türkiye, kendisini bölgedeki diğer süper güçlerin bir aracı olmaktan çok, dünyadaki gelişmelerde daha büyük rol oynayabilecek bölgesel bir güç olarak görmektedir. Daily Sabah, birkaç gün önce ilginç bir makale yayınlayarak, “Biden, Türk-Amerikan ilişkileri müzakerelerinde Türkiye’nin muazzam yumuşak gücünü ve Çin ile rekabetindeki önemini göz önünde bulundurmalıdır” dedi. Daha önce Sovyetler Birliği’ni dizginleyen Türkiye, şimdi Çin ile rekabet halinde Batı’ya ve ABD’ye hizmetlerini” sunuyor.
9. Parlamentonun muhalefetteki Parlak Ermenistan blokunun başkanı Edmon Marukyan, Erivan’ da bulunan ABD’nin Avrupa ve Avrasya İşlerinden Sorumlu Bakan Yardımcısı Philip T. Reeker’e, Azerbaycan askeri-politik liderliğine yaptırım uygulanmasını öneren bir mektubu sundu. Ermeni milletvekili mektupta, Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Mehriban Aliyeva, savunma bakanı Zakir Hasanov, eski genelkurmay başkanı Necmeddin Sadikov dahil Azerbaycan’ın üst düzey yetkilisine yaptırımlar uygulanmasını önerdi.
10. ABD Ticaret Bakanlığı, Ermenistan’ın tek alüminyum folyo üreticisi ve ihracatçısı olan Armenal’e karşı cezai bir ticaret eylemi başlatmaya hazırlanıyor. Biden’ a önerilen ticaret eylemi, Ermenistan’da 700’den fazla imalat işini tehdit ediyor Armenal, Ermenistan bütçesine anlamlı bir şekilde katkıda bulunan, 700’den fazla kalifiye işçi çalıştıran ve Ermenistan genelinde binlerce ailenin geçimini dolaylı olarak destekleyen önemli bir vergi mükellefidir.
11. Armenian Weekly’ de “Aspram Krpeyan’ın Misyonu: Bir Mirası Sürdürmek ve Güçlü Bir Ermeni Devleti İnşa Etmek” başlklı yazı özetle şöyle; “ Krpeyan ‘Karabağ pek çok Ermeni için birçok farklı nedenden dolayı anlamlıdır, ancak, Aspram Krpeyan için Karabağ, kimliğinin temelidir ve güçlü bir Ermeni devleti ile ayrılmaz bir şekilde bağlantılıdır. Ermenistansız Karabağ olmaz. Karabağ’sız Ermenistan olmaz’ diye haftalık gazeteye verdiği röportajda, yıkıcı 2020 Karabağ Savaşı’nın ardından Ermenistan’da yapılacak erken parlamento seçimlerine iki haftadan daha az bir süre kaldı. ‘Bu, devlet inşası için belirleyici bir an’ diye devam etti… Krpeyan, Ermenistan İttifakının seçim listesindeki 50 adaydan biri. İnsan hakları ve insancıl hukuk konusunda uzmanlaşmış bir Oxford akademisyeni ve uluslararası hukukçu.” Aspram Krpeyan, “Ya savaşırız ya da var olmayı bırakırız” diye konuşmasını devam ettirdi.
12. Senato Dış İlişkiler Komitesi Başkanı Bob Menendez, Barbara Lee, Brad Sherman Dışişleri Mali Yılı Dış Yardım Bütçesi Duruşmaları sırasında Dışişleri Bakanı Antony Blinken’ den “907. Bölüm Feragatnamesi ve Ermeni savaş esirleri hakkında yapılan işlemleri sordu.
13. Ermenistan dahil altı üye ülkenin Sovyet sonrası savunma ittifakı olan Kolektif Güvenlik Antlaşması Örgütü (CSTO), bu yıl Ermenistan’da Thunder 2021 olarak adlandırılan büyük çaplı askeri tatbikatlar düzenleyeceğini doğruladı. Ermenistan, CSTO’nun karşılıklı güvenlik anlaşmasının 2. Maddesini, saldırının kaydedilmesinden iki gün sonra resmen talkep etti. Ancak, örgüt şimdiye kadar Güney Kafkasyalı müttefikini bu konuda açıkça desteklemekten kaçındı. Sonraki haftalarda, Azerbaycan güçleri Ermeni mevzilerine ateş açarak bir askeri öldürdü ve daha sonra gece yarısı Ermeni topraklarından altı askeri mühendisi kaçırdı.
14. Avim Bülteni’ nde, “Paşinyan: oğlumu, Azerbaycan’ın elindeki savaş esirleriyle takas etmeye hazırım” başlıklı bir haber yer alıyor. Bir Mitingde, Paşinyan’la ilgili “Oğlunu, 20-25 savaş esiriyle takas etmeli” diyen eski Cumhurbaşkanı Sarkisyan’a yanıt veren Paşinyan, “Resmi bir şekilde Aliyev’e oğlumu tüm savaş esirleriyle takas edeceğimi söylüyorum. Bu duygusal bir açıklama değil. Resmi olarak söylüyorum, gidin ve müzakere edin” dedi. Paşinyan eski cumhurbaşkanları Koçaryan ve Sarkisyan’dan yanıt beklediğini ekledi. (Not: Bu haber uzun zamandır Ermeni medyasında yer alıyor. Seçim propagandası diyebiliriz..,o.tan)
15. Avim Bülteni’ nde “ LETONYA SAVUNMA BAKANI ARTİS PABRİKS: 1915 KARARIMIZIN HUKUKLA ALAKASI YOK” başlıklı bir haber yer alıyor. Haber özetle şöyle; “Letonya Başbakan Yardımcısı ve Savunma Bakanı Artis Pabriks, Türkiye-Letonya ikili ilişkilerinin yanı sıra savunma ve güvenlik konularını ve Ankara’yı ziyaretini AA muhabirine değerlendirdi. Türkiye’yi ziyaretinin ana nedeninin, iki ülke arasındaki siyasi, askeri ve endüstriyel ilişkileri ve insani bağları derinleştirmek olduğunu söyleyen Pabriks, “Ziyareti iki kısma böldüğümde, ilk kısımda Letonya adına Türkiye’yle ne kadar işbirliği yapabileceğimizi görmek için, buradaki bazı ünlü ve iyi askeri sanayi tesislerini ziyaret etmeye çalıştım. Çünkü bizim için savunma sanayi çok önemli……Pabriks, Letonya Parlamentosu’nda mayıs ayında kabul edilen ve 1915 olaylarını “soykırım” olarak nitelendiren karara ilişkin, “Şahsen bunun doğru bir karar olmadığını düşünüyorum. Bunu parlamentoda milletvekillerimize ve kendi partime söyledim” dedi. (Not;Sayın Pabriks’ in bu açıklaması samimidir diyelim. Ancak, Letonya Meclisinin kararının hukuksuzluğunu ortadan kaldırmaz. Meclisler hukuka uymazsa dünya ne hale gelir!!!, o.tan)
Bir yanıt yazın