Şu bir gerçek:
Türkiye Rusya ile Ukrayna arasındaki gerginlikte tarafsız hareket etmeye çalışıyor. Her iki ülkeye de aynı mesafede. Daha önce Ukrayna’ya sattığımız droneler ve karşılıklı iyi ilişkilerimizin Rusya’da rahatsızlıklara neden olduğunu önceki yazılarımızda dile getirmiştik.
Ancak, Rusya’nın tutumu değişik. Türkiye’nin Ukrayna’ya yaklaşmasından rahatsız. Görebildiğimiz kadarı ile de Ukrayna konusunda Türkiye’yi yanında görmek istiyor.
Geçen ay İstanbul’da Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelensky’i ağırlayan Cumhurbaşkanı Erdoğan, Ukrayna ile Türkiye arasındaki iş birliğinin geliştirileceğini duyurmuştu.
Zelensky’nin ziyareti sırasında Erdoğan, “Siyasi ve savunma konularının birbiriyle bağlantısını dikkate alınarak Dışişleri ve Savunma Bakanlığımızın katılımıyla 2+2 platformunda görüşmelerimizi başlattık. Bu şekilde ülkelerimiz arasındaki eş güdümü pekiştiriyoruz. İşbirliğimiz hiçbir surette üçüncü ülkelere karşı bir girişim değildir” demişti.
O görüşmede, Zelensky de, Kiev ve Ankara’nın bölgedeki gelişmelerde benzer bir vizyon ve amacının olduğunu söylemişti.
Bütün bu gelişmelerden sonra Rusya sonunda dişini gösterdi.
Rusya Dışişleri Bakanı Sergei Lavrov, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın geçen ay Ukrayna’ya destek vereceğini açıklamasının ardından çok sert bir uyarıda bulundu.
Ukrayna ile Rusya arasında yıllardır devam eden gerilimde Cumhurbaşkanı Erdoğan, Kiev’e destek olacağını açıklayarak, iki ülkenin dışişleri bakanları ve savunma bakanlarının bir araya gelerek savunma endüstrisinde iş birliği ile ilgili görüşmeler yapacağını söylemişti.
Bugün Aegumenty i Fakty gazetesine demeç veren Lavrov, “Türk dostlarımızın durumu dikkatlice analiz ederek Kiev’in militarist düşüncelerini körükleyecek adımlar atmayı bırakmasını kuvvetle tavsiye ediyoruz” açıklamasını yaptı.
Lavrov, Ukrayna’nın Rusya’nın ilhak ettiği Kırım’daki “agresif” hareketlerinin desteklenmemesi gerektiğini söylerken, “Ankara’nın bizim yasal endişelerimizi baz almasını umut ediyoruz” şeklinde açıklamada bulunmuştu.
Türkiye, NATO’nun diğer ülkeleri gibi Moskova’nın 2014 yılında Kırım’ı ilhak etmesini eleştirmişti. Ukrayna ve Rusya o dönemden beri gerilim yaşarken, Türkiye Kiev yönetimine 2019 yılında drone (insansız hava aracı) satmıştı. Fakat öte yandan Ankara, Suriye, Libya ve Dağlık Karabağ gibi bölgelerde Moskova ile işbirliği yapmıştı.
Özetleyelim:
Rusya’nın daha önce 15 Nisan-1 Haziran arasında Türkiye uçuşlarını pandemiyi bahane ederek iptal etmesinin altında siyasi bir nedenin olduğunu görmüştük. Türkiye’nin Ukrayna’ya yakınlığı bu yasakları getirmiş olmasın.
Daha sonra Rusya’ya ihraç edilen domateslerde de sıkıntıların yaşanması aynı konundan kaynaklandığı görüşümüze ağırlık kazandırıyor.
Şimdi ise Rusya, dişini göstererek düşündüklerini diplomatik yoldan ifade etmeye çalışıyor.
İşte Rusya budur.
Görüşümüz şu:
Rusya ile Ukrayna arsındaki gerginlikte tarafız kalmamız ve her iki ülkeye aynı mesafede olmamız en doğru adımdır. Çıkarlarımızı ön planda tutmak ve diplomasiyi en iyi şekilde uygulamak bizi çıkmaza sokmaz. Ancak, Rusya ile ilişkilerimizde de çok dikkatli adımlar atmak durumundayız.
necdetbuluz@gmail.com
www.facebook.com/necdet.buluz