Türkiye’de turizm açıldı ama yüzler gülmüyor. Aşılamadaki yavaşlama ve artan ölümler, vaka sayılarındaki yükseliş turizm sektöründe “2021 de kayıp yıl olacak” endişesini artırıyor. Turist sayısındaki düşüş turizmcileri kara kara düşündürüyor.
Akdeniz ve Ege gibi turizm bölgelerinde faaliyet gösteren işletmeler, Rusya’nın 1 Haziran’a kadar Türkiye’ye uçuşları askıya alması sonrasında, yılın ilk yarısını gözden çıkarmak zorunda kaldı. Hükümetin 17 Mayıs tarihinde kadar aldığı “tam kapanma” kararı ile gözünü 1 Haziran sonrasına diken turizmciler, hükümetten de destekleri artırmasını talep ediyor.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 26 Nisan akşamı yaptığı açıklamada tüm Türkiye’de 29 Nisan-17 Mayıs tarihleri arasında “tam kapanma” olacağını ilan etmişti. Hedef vaka ve ölüm saylarını aşağılara çekmek. Aşılama süreci devam ederken tam kapanma kararı alınması, özellikle turizm sektörünün önemli taleplerinden biriydi. Çünkü turizmciler, salgın vakalarındaki yükselişin engellenememesi halinde, yılın geri kalanında da turist çekememe endişesi yaşadıklarını her fırsatta vurgulamaya çalışıyor.
İç turizmden de beklenen sonuçların alınmadığı yine sektör temsilcileri tarafından ifade ediliyor. Otellerin indirime gitmesine rağmen bugüne kadar beklenen rezervasyonlara ulaşılamadığı da yine sektör temsilcilerince dile getiriliyor.
Sorun bizimle sınırlı değil. Dünya turizmi pandemi nedeni ile çakılmış durumda. Kaldı ki sıkıntılar giderek daha da büyüyor.
Bir yılı aşkın bir süredir küresel çapta alınan salgın tedbirleri ve seyahat kısıtlamaları, turizmde İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana en kötü tablonun ortaya çıkmasına neden oldu. Dünya turizmi en kötü yıllarını yaşamaya başladı.
Dünya Seyahat ve Turizm Konseyi (WTTC), Covid-19 nedeniyle küresel anlamda turizm sektörünün kaybının 1 trilyon doları aşabileceğini öngörüyor. Kayıpların daha da artabileceği öne sürülüyor.
WTTC tarafından yapılan “Turizm Barometresi” araştırmasına göre, 2020 yılında turizmde yaşanan büyük düşüşün 2024’e kadar eski haline dönemeyeceği tahmin ediliyor.
Avrupa ülkeleri ve Rusya’nın en çok tercih ettiği tatil ülkelerinden biri olan Türkiye’de de turizm sektörü ağır darbe aldı.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, Türkiye’ye gelen turist sayısı 2020’de yüzde 69,14 düşerek 15,9 milyona geriledi. Türkiye’ye 2019 yılında gelen turist sayısı 51,7 milyon olmuştu. Aynı dönemde turizmden elde edilen toplam gelir de yüzde 65,1 azalarak 12,1 milyar dolara indi. Bu durum kronik olarak cari açık sıkıntısı yaşayan Türkiye ekonomisinin pandemi yılında yaklaşık 10 milyar dolarlık turizm gelirinin kaybetmesine neden oldu.
Kültür ve Turizm Bakanlığı, 2021’de geçen yıla oranla yüzde 100’ün üzerinde bir artışla 34 milyon turist ağırlamayı hedef olarak açıklamıştı. Ancak yılın ilk iki ayındaki sonuçlar pek umut verici değil. 2021’in ilk iki ayında da pandemi etkisi sürdü ve Ocak ile Şubat aylarında geçen yıla göre turist kaybı yüzde 70’i aştı. Bu sezon için öngörülen rakamlar tutturulabilir mi, bundan da endişe ediliyor.
2019 yılında 1 milyon 701 bin kişi olan turizm sektöründeki çalışan sayısı da pandeminin vurduğu 2020 yılında yaklaşık yüzde 20 geriledi ve 1 milyon 377 bine düştü. Bir başka deyişle, turizm sektöründe çalışan 324 bin kişi, 2020 yılında işini kaybetti. Bu düşüşte, işletmelerin tam kapanmadan faaliyeti durdurmaları ve çalışanlara ücretsiz izin uygulamaları da etkili oldu.
Türkiye’nin turizm merkezi sayılan Antalya, pandeminin etkilerini en derinden yaşayan kentlerden biri. Her yıl ortalama 15 milyon turiste ev sahipliği yapak kente gelen turist sayısı 2020’de 3 milyona geriledi.
Özellikle “her şey dahil” sistemi ile işleyen 5 yıldızlı otelleri ile tanınan Belek bölgesinde, onlarca lüks otel kapılarını aylarca kapatmak zorunda kalmıştı. İçinde bulunduğumuz sezonda da bölgede birçok tesisin halen kapılarını açmadığı biliniyor.
necdetbuluz@gmail.com
www.facebook.com/necdet.buluz