Yıllardır Mısır ile ilişkilerimiz konusunda görüşümüz şu oldu:
“Mısır, Arap dünyasının lideridir. Mısır ile ilişkilerimiz her zaman Türkiye’nin ve bölgenin çıkarlarına hizmet eder. Mısır’ın rejimi ya da kim tarafından yönetildiği bu ülkenin iç işlerdir. Biz, çıkarlarımız neyi gerektiriyorsa o yönde adımlarımızı atmak durumundayız.”
8 yıldır Mısır ile ilişkilerimiz kesildi. Bundan zarar gördük. Şimdi bu ülke ile yeniden ilişkilerimizi canlandırmaya başladığımız haberleri geliyor. Ancak, ortada bazı sorunların da var olduğunu görmezden gelemeyiz.
Mısır halkı ile olan ilişkilerimiz ayrı, yönetim ile olan ilişkilerimiz çok daha ayrıdır. Bunları birbiri ile karıştırmamak gerekiyor.
Mısır ile yeniden iyi ortamlara doğru yol alınması çalışmalarını sonuna kadar destekliyoruz. Bunun iki ülke ve bölge açısından da son derece önemli olduğunun altını çizelim.
Ancak, bu ilişkilerin eski rayına oturtulması öyle beklendiği gibi kolay olacak mı? Mısır cephesinden gelen haberlere bakılacak olursa ortada sıkıntılı olabilecek bazı konular var.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, 12 Mart’ta dış politikaya ilişkin yaptığı değerlendirmede, Türkiye-Mısır ilişkilerinin normalleştirilmesinde iki ülkenin de herhangi bir ön koşul öne sürüp sürmediğinin sorulması üzerine, şu yanıtı vermişti:
“Herhangi bir ön koşul Mısırlılardan gelmedi. Bizden de herhangi bir ön koşul şu anda gitmedi. Ama yıllarca bağlar kopuk olunca bir günde hiçbir şey olmamış gibi hareket etmek de o kadar kolay olmuyor. Yavaş yavaş görüşerek, bir yol haritası belirleyerek ve o konularda adım atarak oluşuyor. Yıllardır ister istemez bu kadar kopukluk olunca bir güven eksikliği de oluyor. Bu normal, iki tarafta da olabilir. O nedenle belli bir strateji, yol haritası çerçevesinde görüşmeler oluyor, devam ediyor. Mısır ile hem istihbarat düzeyinde hem de dışişleri bakanlıkları düzeyinde temaslarımız var. Diplomatik düzeyde temaslarımız başladı.
Mısır’dan, Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun Ankara ile Kahire arasındaki diplomatik ilişkilerin yeniden başladığı yönündeki ifadeleriyle ilgili olarak temkinli bir açıklama geldi.
Mısır Dışişleri Bakanlığı’ndan bir yetkili, ülkesiyle Türkiye arasındaki ilişkilerin iyileştirilmesi için Ankara’nın egemenlik ilkesine ve Arap ulusal güvenliğine saygı göstermesi gerektiğini belirtti.
Mısır haber ajansı MENA, ismini açıklamadığı resmi bir kaynağa dayandırdığı haberinde, Mısır’ın, kendisiyle normal ilişkiler kurmak isteyen herhangi bir ülkeden, uluslararası hukuk kurallarına, iyi komşuluk ve egemenlik ilkelerine uymasını ve bölgedeki Arap ülkelerinin içişlerine müdahale girişimlerini durdurmasını beklediğini aktardı.
Adı açıklanmayan dışişleri yetkilisinin Türkiye’nin Libya’daki varlığını kastettiği yorumları yapılıyor. Bunun yanında Türkiye’nin Suriye’deki durumu ve tutumu da aynı eleştiriler arasında yer alıyor.
Yetkili, Türk ve Mısır diplomatik misyonlarının maslahatgüzarlık düzeyinde çalışmalarını sürdürdüğü göz önüne alındığında Türkiye ile diplomatik temasların “yeniden” başlaması diye bir tanımlamanın söz konusu olmadığını” ifade etti.
Haberde, Mısırlı yetkilinin “Şu anda iki ülke arasındaki diplomatik temasın yeniden başladığını gösteren hiçbir şey” yok ifadesine yer verildi. Aynı yetkili, bununla birlikte iki ülke halkları arasında güçlü bağların olduğuna işaret etti.
Özetleyelim:
Bizim taraf, Mısır’la çok daha iyi ilişkilere hemen başlatılmasından yana tavır sergiliyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu’nun açıklamalarına bakacak olursak “ilişkiler hemen başlamış” durumda.
Mısır’ın Doğu Akdeniz’de Türkiye’nin haklılığını desteklemesi doğru bir adımdır ama bunun sonu önemlidir.
Ancak, Mısır’ın başka telden çaldığını da izliyoruz.
Bu açıklamalar, eskiye dönüşün sıkıntılı olabileceğini gösteriyor.
Bugüne kadar bizim tarafımızdan yapılan açıklamalara Mısır’dan resmi bir açıklama gelmedi. Mısır Haber Ajansı MENA’nın haberlerine de bir yalanlamanın gelmemesi konunun öyle kolaylıkla ele alınıp, çözülemeyeceğini gösteriyor.
Temennimiz, sorunların kısa zamanda çözülmesi, Mısır ile olan her türlü ilişkilerimizin eskiden olduğu gibi rayına oturtulmasıdır.
necdetbuluz@gmail.com
www.facebook.com/necdet.buluz