KOÇARYAN DÖNEMİNDE ERMENİSTAN-İRAN İLİŞKİLERİ

ROBERT KOÇARYAN’IN CUMHURBAŞKANLIĞI DÖNEMİNDE ERMENİSTAN-İRAN İLİŞKİLERİ

SSCB’nin çökmesinin ardından post-Sovyet ülkeleriyle, özellikle Kafkas cumhuriyetleriyle ilişkiler İran dış politikasının özel bir yönü haline geldi.

Dağlık Karabağ sorununun çözümü konusunda olumlu tavır ortaya koyan Levon Ter-Petrosyan’ın yapılan baskılar sonucu istifa etmesi üzerine Robert Koçaryan cumhurbaşkanı seçildi ve görevine 9 Nisan 1998’de resmen başladı. Robert Koçaryan’ın döneminde Ermenistan İran’la olan ilişkileri ekonomik ve jeopolitik şartlar nedeniyle geliştirilmek zorundaydı. Koçaryan döneminde önemli ekonomik projelerin uygulanması ile ilgili anlaşmalar imzalandı.

Araştırmamız, Koçaryan’ın 10 yıllık yönetimi döneminde İran ile Ermenistan arasında 34 belgeye imza atıldığını gösteriyor. Bu dönemde Ermenistan ABD ve bazı Avrupa ülkelerinin İran’a yönelik yaptırımlara karşı çıkıyordu. Ancak bu, Ermenistan’ın adil tutumundan veya
komşularıyla dayanışma politikasından kaynaklanmıyordu. Gerçek şu ki, kararları Ermenistan’ın yerine Rusya Kafkasya’da kendi çıkarları için alıyordu. 2001 yılından sonraki dönemde ABD’nin bölgesel politikasının etkisiyle Rusya’yla İran’ın çıkarlarının örtüşmesi Rusya’nın İran’la ilişkiler konusunda Ermenistan’a bir çok kez onay vermesine neden olmuştur.

İran ile ilişkilerde Ermeni tarafı daha çok ekonomik ilişkilerin geliştirilmesine ilgi duyuyordu. İran, Avrupa devletleri ve ABD tarafından uygulanan yaptırımların ekonomik sonuçlarını yumuşatmak için Ermenistan’ın imkânlarını kullanmaya çalıştı. Rusya’nın Ermenistan’a baskıları nedeniyle İran’ın doğal gazını Ermenistan üzerinden Avrupa’ya götürme girişimleri gerçekleşmedi. Ermeni tarafı her zaman İran İslam Cumhuriyetindeki pan-Farsçı grupların
Azerbaycan’la ilgili duydukları rahatsızlıkları kullanarak İran’ı Azerbaycan’a karşı-karşıya getirmeğe çalıştı.

Ermeni Araştırmaları 73
2019, Sayı 62
ROBERT KOÇARYAN’IN CUMHURBAŞKANLIĞI DÖNEMİNDE ERMENİSTAN-İRAN İLİŞKİLERİ (ARMENIA-IRAN RELATIONS IN THE PERIOD OF THE PRESIDENCY OF ROBERT KOCHARIAN)
Doç. Dr. Elnur KELBİZADEH*

• ORCID:
  Azerbaycan Bilimler Akademisi Kafkasya Araştırmaları Enstitüsü,
  Kafkasya Politikası Bölümü Başkanı
  [email protected]
  Yayın Geliş Tarihi: 10.02.2019
  Yayına Kabul Tarihi: 26.04.2019
  ISSN: 1303-068X
  Ermeni Araştırmaları Dergisi
  Sayı: 62, Yıl: 2019, Sayfa: 73-94
  Araştırma Makalesi
  Bu makale için önerilen kaynak gösterimi (Chicago 17. Sürüm):
  Kelbizadeh, Elnur. “Robert Koçaryan’ın Cumhurbaşkanlığı Döneminde Ermenistan-İran
  İlişkileri.” Ermeni Araştırmaları, Sayı 62 (2019): 73-94.
  Elnur KELBİZADEH