Popülizmden faşizme giden yol kısadır

Popülizmden faşizme giden yol kısadır

Siyaset sosyolojisinde ve siyaset biliminde popülizm ve faşizm sözcükleri çok kullanılır.

Ortalama insanımız, faşizm nedir, az çok bilir. Çünkü o dönemlerde sıkıntıları daha artmıştır. Hayat daha zorlaşmıştır.

Lakin popülizm nedir halkımız onu pek bilmez. Aslında popülizmi, daha çok yaşamıştır. Faşizmi daha az yaşamıştır. Halk tarafından daha çok bilinmesi gereken popülizmdir.

Elbet sözünü ettiğimiz süreçler, Cumhuriyet dönemi içindir.

Halkımızın faşizm ile tanışıklığı, darbe dönemlerine aittir.

Sivil yönetimler süresince, demokrasi sözcüğü, fazlaca dolaştığından, halkımız kendini demokrasi içinde sanır.

Oysa gerçek demokrasiyi ülkemiz hiç yaşanmamıştır.

Öyleyse biz, demokrasi yaşamadık da hangi rejimleri yaşadık?

Cevap, genellikle popülizmi yaşadık.

Yaşadığımız popülizmi anlatmaya gerek var mı, bilmiyorum

Yaşadığımız popülizmde, temsilde meşruiyeti sağlamak için demokratik bir yönetim olarak, sandığa gittik. İktidarların arzuladığı meşruiyeti onlara verdik.

Sandık dönemi geçtikten sonra, iktidarlar popülist yönetimlerine devam ettiler. Biz de sandığı demokrasi sandığımızdan, popülizmden hiç söz etmedik.

Ne zaman Avrupa’da, Afrika’dan göçmen akınları başladı. Zaten Kapitalizmin yapısal krizleri ile boğuşan, Avrupa halklarında, “popülizm geliyor” haberlerini duyduk, dönüp kendimize bakmaya başladık.

Atatürk’ten sonra, diyebiliriz ki, hep sağ popülizm ile yönetildik. Sağ popülizmin, tercih ettiği ekonomik içerik, kapitalizmdi. Ne zaman sermaye sınıfı, yeni bir sermaye birikim modeline geçmek istedi, var olan demokrasi kırıntısı ve sandık da elimizden gitti.

Neyse ki, her seferinde, ordu servet sınıfının sorunları çözüldükten sonra, kışlasına dönü. Bunda, darbelerde parmağı olan, NATO’nun da epey bir rolü vardı.

Faşizm ile popülizm arasında ki fark, popülizmde sandık gelir. Seçim dönemlerinde, balonlarla demokrasi oyunu oynanır. Seçimden sonra, herkes yoluna gider.

Popülizmi faşizmden ayıran temel özellik; popülizmde, temsilde meşruiyet sorununu aşmak içindir. Popülizmde şiddet daha azdır. İktidar devlete verilmiş şiddet tekelini daha az kullanır.

Elbette bazı faşist yönetimlerde de seçimlerin yapıldığı oluyor. Lakin oradaki göstermelik seçimler ile popülizmdeki göstermelik seçimler arasında, az biraz farklar olur.

Popülizmden faşizme giden yol, bu sebepten çok kısadır.

Elbette aralarındaki fark sadece sandık değildir. Popülizmde, iktidarların şiddet kullanımı oldukça ölçülüdür. Faşizmde, siyasi şiddet ve fiziki şiddet kullanımı insanları canından bezdirir.

İçinde yaşadığımız süreci tam olarak tanımlamak gerekirse, biraz popülizm biraz da faşizm gibidir.

Eskiden faşizmi tam olarak tanımlamak için şu üç unsur kullanılırdı. Faşist liderin elinde ordu var mı? Emniyet güçleri var mı? Devletin diğer organları var mı?

Çünkü faşizm, şiddete inanmaktır. İşleri şiddet ile yönetmektir. Şiddeti kullanmak için de saydığım kuvvetlere sahip olmak gerek.

Özetin özeti; popülizmde meşruiyet var, şiddet azdır. Faşizmde meşruiyet az, şiddet çoktur.

12 Şubat 2021