YÖK Anadolu Projesi Nedir?

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 2020-2021 yılı Yükseköğretim Yıl Açılış Töreni’nde ilk kez kamuoyu ile paylaştığı “YÖK Anadolu Projesi”nin tanıtım toplantısı Cumhurbaşkanlığı Külliyesinde gerçekleştirildi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın iştirakiyle gerçekleştirilen proje tanıtım toplantısına Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, YÖK Başkanı Prof. Dr. M. A. Yekta Saraç, Yükseköğretim Kurulu Üyeleri, ilgili Bakanlar ve kurum başkanlarının yanı sıra projede yer alan üniversitelerin rektörleri, bölüm başkanları ve proje koordinatörleri katıldı.

Proje tanıtım toplantısında ilk olarak Hacettepe Üniversitesi konservatuvar öğrencileri tarafından “Anadolu Ezgileri” başlıklı bir müzik dinletisi gerçekleştirildi. Müzik dinletisinin ardından, 2006 yılından sonra kurulan “genç üniversitelerin”, belirlenen alanlarda insan gücü ve araştırma alt yapısı bakımından daha “kıdemli üniversiteler” tarafından desteklenmesini içeren “YÖK Anadolu Projesi”nin tanıtım filmi izlendi.

Toplantının açılışında konuşan YÖK Başkanı Prof. Dr. M. A. Yekta Saraç “Yeni YÖK” olarak yaptıkları çalışmalar hakkında bilgiler vererek, YÖK Anadolu Projesinin detaylarını paylaştı. Saraç öncelikle Yeni YÖK olarak biz de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın göstermiş olduğu Büyük Türkiye idealine, hayata geçirilen ve sonuçlarını her yıl bu çatı altında duyurdukları projeler ile katkı sağlamaya gayret ettiklerini dile getirdi.

Tek tip, birbirinin hemen hemen kopyası niteliğindeki üniversitelerden oluşan Türk yükseköğretim sisteminin Sayın Cumhurbaşkanının destekleri ile Araştırma Üniversiteleri, Bölgesel Kalkınma Odaklı Üniversiteler, Mesleki Uygulama Üniversiteleri, Tematik Üniversiteler gibi niteliği itibariyle farklı misyonlar üstlenmiş üniversitelere sahip olduğunun altını çizen Başkan Saraç, bugünkü törene konu olan proje ile küresel yükseköğretimde son yıllarda gündemde olan üniversiteler arası iş birliğini gündemlerine almış olduklarını belirtti.

YÖK Anadolu Projesi’nin dünya örnekleri ve Avrupa yapılanması incelenerek, üniversitelerin eşleşmeleri temelinde yürütülen, bilimsel ve sosyal etki değeri çok yüksek, ortak akıl ile geliştirilmiş projelerin başında geldiğini ifade eden Saraç, Cumhurbaşkanlığı himayelerinde bugünkü tanıtım toplantısını takiben hemen bahar yarı yılında başlayacağının müjdesini verdi.

Anadolu’da kurmuş oldukları üniversitelere Bölgesel Kalkınma Odaklı İhtisaslaşma ile her yıl bir yarış ve rekabet sonunda belli bir misyon verilmekte olduğunu ve bu üniversiteler misyonları istikametinde desteklendiğini söyleyen YÖK Başkanı Saraç, “Bu üniversitelerimiz sizin de yakından takip ettiğiniz Dijital Dönüşüm gibi başkaca yeni projelerimiz ile de güçlendirilmektedir. Bugün ise yeni bir aşamaya geçiyoruz. YÖK Anadolu Projesi ile, kıdemli üniversitelerimizin uzun yıllar içinde inşa etmiş oldukları akademik ve inovatif birikimlerini gelişmekte olan genç üniversitelerimize taşıyoruz.” diye konuştu.

Yakın bir gelecekte bu genç üniversitelerin de çok güçlü akademik kadrolara sahip olacaklarına değinen YÖK Başkanı Saraç konuşmasını şu şekilde sürdürdü:

“Artık ülkemizin vakit kaybına tahammülü yok. Onlarca yılın hizmetini kısa bir sürede sunmayı başaran devletimizin, bu genç üniversitelerimize altyapı bağlamında verdiği desteğe biz de 12 üniversitemizle işbirliği içinde YÖK Anadolu Projesi ile destek vermeyi bir görev bildik. Çalışmaları ile farklı alanlarda dünya bilimine ve ülkemize katkı sunan akademisyenlerimizin derslerine yansıttıkları birikimleri artık yalnızca mensubu oldukları üniversitelerin öğrencilerine değil, Anadolu topraklarımızda, farklı yörelerde yükselen bilim merkezlerimizin öğrencileri için de ulaşılır olacak. Zira bu proje gönüllülük esasına dayalıdır. Planlama aşamasında aldığımız geri bildirimler projenin yarattığı heyecanı ortaya koyuyor. Özellikle pandemiden önce başlatmış olduğumuz Yükseköğretimde Dijital Dönüşüm Projesi, şimdi bu Anadolu projesini uzun soluklu kılmak için de önemli bir avantaj sağlamaktadır. Gerek dijital imkânlarla, gerekse bölgeye giderek veya bölgeyi misafir ederek Türk akademisinin birikimini azami ölçüde öğrenciye aktarılabilecek, kıdemli hocalarımız genç öğretim üyelerimize rehberlik yapacak ve üniversitelerimiz farklı sesler ile farklı derslerle canlılık kazanacak.”

YÖK Başkanı Saraç, bilime, bilim dünyasına kıymet veren ve bu projeye verdikleri destekten ötürü Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a teşekkürlerini sunarak konuşmasını tamamladı. ​

YÖK Başkanı Saraç’ın ‘YÖK Anadolu Projesi Tanıtım Toplantısında’ gerçekleştirdiği konuşmayı izlemek için

​

YÖK Başkanı Prof. Dr. Yekta Saraç’ın tanıtım toplantısında yapmış olduğu konuşmanın tamamını okumak için tıklayınız.

yok.gov.tr/HaberBelgeleri/Haber%20%c4%b0%c3%a7erisindeki%20Belgeler/Konu%c5%9fma%20Metinleri/2021/yok-baskani-sarac-anadolu-projesi-konusma-metni.pdf

​

​YÖK Başkanı Saraç’ın ardından konuşan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ise, 2020-2021 akademik yılının açılışında müjdesini verdiği YÖK Anadolu Projesi’nin hayata geçirilmiş olmasından büyük memnuniyet duyduğunu belirtti.

YÖK başta olmak üzere, projenin hazırlanmasında emeği geçenlere teşekkür eden Erdoğan, geçtiğimiz 18 yılda altyapıya ve insan kaynağına yaptıkları yatırımlar sayesinde Türk yükseköğretim sisteminin bugün gerçekten ileri bir seviyede bulunduğunu söyledi.

– “Yeni kurulan üniversitelerin desteklenmesine özel önem veriyoruz”

Bu tür listelerde kısa sürede çok daha fazla sayıda yeni üniversiteyi göreceklerine inandığını belirten Erdoğan, “Üniversite gençlerinin, çağın en ileri bilgisiyle donanması bizler ve geleceğimiz için önemlidir. Bu amaçla yükseköğretim için belirlenen akademik ve idari kadrolarda yeni kurulan üniversitelerin desteklenmesine özel önem veriyoruz.” dedi.

YÖK Anadolu Projesi’nin 2006’dan sonra kurulan üniversiteler arasından seçilen 15’inin, geleneği oluşmuş ve marka haline gelmiş kıdemli 12 üniversitenin insan kaynağı ve altyapısından yararlanmasını hedeflediğini belirten Erdoğan şunları söyledi:

“15 genç üniversitemizin proje kapsamına alınan 63 bölümündeki öğrenciler, bazı dersleri bu 12 üniversitenin kıdemli hocalarından alacaklar. Buradaki amaç eğitimdeki kaliteyi artırmak ve mezun niteliğini yükseltmektir. Aynı şekilde buralardaki genç akademisyenlerin de kıdemli üniversitelerin araştırma altyapılarından, kütüphane imkanlarından yararlanabilmelerini, ortak yayın ve projeler yürütebilmelerini sağlayacağız. Gelişmeye açık bir proje olarak tasarlanan YÖK Anadolu Projesi’nin 1’inci safhasında elde edilen tecrübeler ışığında 2006’dan sonra kurulan diğer üniversiteleri de bu kapsama dahil edeceğiz. Burada öne çıkan husus projenin tamamen gönüllülük esasına dayalı olarak köklü üniversitelerdeki kıdemli öğretim üyelerince yürütülmesidir.”

Bu vesileyle YÖK’ün uygulamaya koyacağı bir başka önemli projenin de müjdesini veren Erdoğan, şöyle devam etti:

“Bu proje, YÖK Akademik Kariyer Liyakat Projesi’dir. Bu projenin amacı, doktoralı insan kaynaklarının yükseköğretim sistemimizde daha şeffaf ve liyakat odaklı bir şekilde istihdamına imkan sağlamaktır. Türk veya yabancı uyruklu doktorasını başarıyla tamamlamış tüm akademisyen adaylarımız ile stratejik hedefleri doğrultusunda öğretim üyesi arayan üniversitelerimiz bu platformda bir araya gelecektir. Hazırlıkları tamamlanan bu projeyi önümüzdeki haftadan itibaren uygulamaya geçiriyoruz. Esasen bu YÖK Anadolu Projesi’ni de destekleyen bir proje olacaktır. Bu projenin de üniversitelerimizde ve akademisyenlerimize hayırlı olmasını diliyorum.” ​

– “Amacımız gençlerimizin farklı akademi kültürlerle tanışmaları”

Cumhurbaşkanı Erdoğan, dünyanın önde gelen üniversitelerinin saygın hocalarının, uzaktan eğitim yoluyla Türkiye’de ders verebilmelerine imkan sağlayacak çalışmanın amacını da şu sözlerle anlattı:

“Amacımız gençlerimizin kendi ülkelerindeyken bile uluslararası veya uluslararası bir bütünleşmeye adım atmaları, farklı akademi kültürlerle tanışmalarıdır. YÖK Anadolu Projesi’ne gönüllü olarak katkı sunacak tüm hocalarımıza şahsım ve milletim adına şimdiden teşekkür ediyorum. Ülkemizin gelişmesine, kalkınmasına, büyümesine yaptıkları katkılar sebebiyle hocasından öğrencisine kadar üniversite camiamızın tüm mensuplarına şükranlarımı sunuyorum.”

Açılış konuşmalarının ardından Cumhurbaşkanı Erdoğan ve YÖK Başkanı Yekta Saraç’ın katılımlarıyla, proje kapsamındaki “Genç” ve “Kıdemli” Üniversitelerin Rektörleri ile iki grup halinde toplu fotoğraf çekimleri gerçekleştirildi. ​

– İlk olarak “Genç” ve “Kıdemli” Üniversiteler belirlendi

Proje kapsamında YÖK tarafından ilk olarak “Genç Üniversiteler” olarak adlandırılan 2006 yılı sonrasında kurulan 15 devlet üniversitesi ile; “Kıdemli Üniversiteler” olarak adlandırılan 2006 yılından önce kurulmuş, belirlenen alanlarda insan gücü ve araştırma alt yapısı bakımından daha gelişmiş 12 devlet üniversitesi belirlenmiştir.

Genç Üniversiteler: “Ağrı İbrahim Çeçen, Ardahan, Artvin Çoruh, Bartın, Bayburt, Bingöl, Bitlis Eren, Erzincan Binali Yıldırım, Hakkâri, Iğdır, Kilis 7 Aralık, Munzur, Muş Alparslan, Siirt ve Şırnak” Üniversiteleridir.

Kıdemli Üniversiteler: “Ankara, Bursa Uludağ, Çukurova, Ege, Erciyes, Gazi, Gebze Teknik, Hacettepe, İstanbul Teknik, İstanbul, Orta Doğu Teknik ve Selçuk” Üniversiteleridir. ​

– “YÖK Anadolu Projesi” nedir?

Dünya yükseköğretimindeki üniversitelerin eşleştirme projeleri modellemeleri de dikkate alınarak geliştirilmiş olan “YÖK Anadolu Projesi”nin ilk aşaması 2018 yılında Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesinde yapılan toplantıda 24 üniversitede “Dijital Dönüşüm Projesi” ile hayata geçirilmiş ve halen 2006’dan sonra kurulmuş toplam 54 üniversitemizde başarı ile devam etmektedir.

Yeni YÖK tarafından yükseköğretimimizde ilk kez uygulanacak olan “YÖK Anadolu Projesi”, yeni kurulan veya gelişmekte olan “genç üniversitelerin”, belirlenen bazı alanlarda gelişiminin diğer üniversiteler tarafından desteklenmesi amacıyla, akademik insan gücü ve araştırma alt yapısı bakımından daha gelişmiş “kıdemli üniversiteler” ile eşleştirilmesini öngörmektedir.

Proje kapsamında yapılan ön çalışmalar neticesinde Genç ve Kıdemli üniversiteler arasında eşleştirme protokolleri imzalanarak, proje kapsamındaki eşleştirmelerin “alanları, niteliği, öğrenci, akademik ve idari personel hareketliliği, eğitim ve öğretim, Ar-Ge ve proje alanlarında yapılacak işbirliklerinde üniversitelerin hak ve yükümlülüklerine ilişkin hükümler belirlenmiştir.

– Belirlenen bölümlerdeki bazı dersleri Kıdemli Üniversitelerin hocaları verecek

YÖK Anadolu Projesi ile  12 kıdemli üniversitemizin öğretim üyeleri, 2006’dan sonra kurulan 15 Genç Üniversitemizin belirlenmiş bazı bölümlerdeki bazı derslerde öğrencilere bizzat ders verecekler ve araştırma alanlarında danışmanlık yaparak yol göstereceklerdir. Üniversiteler araştırma alt yapılarını ve kütüphane olanaklarını karşılıklı olarak birbirlerine açacaklardır.

Proje, lisansta olduğu kadar, yüksek lisans ve doktora seviyesindeki genç akademisyenlere de önemli katkılar verecektir. Üniversitelerimizin “Açık Bilim – Açık Erişim” ve uzaktan eğitim olanakları da pandemi döneminde projenin yürütülmesine geniş bir kolaylık sağlayacaktır.

Tamamen gönüllülük esasına dayalı olarak yürütülecek olan projenin 2020-2021 akademik yılı bahar dönemi ile itibariyle hayata geçirilmesi planlanıyor. YÖK Anadolu Projesinden yararlanacak olan genç üniversitelerimizdeki öğrenci sayısı 170 bin 480’dir.​

– Proje kapsamında imzalanan “eşleştirme protokolü” neleri içeriyor?

• Bir üniversite en fazla iki üniversite ile eşleştirme protokolü yapabilecek,
• İki üniversite arasındaki eşleşme en fazla 5 bölüm/program düzeyinde yapılabilecek,
• Genç Üniversitelerde öğrenim gören öğrenciler Kıdemli Üniversitelerin eğitim programlarında verilen derslerden yararlanabilecek,
• Kıdemli Üniversitelerde bulunan kıdemli öğretim üyelerinin Genç Üniversitelerin belirlenen alanlardaki programlarında ders vermesi sağlanacak,
• Eşleşen üniversitelerin eğitim ve öğretim, araştırma altyapıları ve kütüphane imkânları karşılıklı olarak kullanılabilecek,
• Kıdemli Üniversitelerin sahip olduğu bilgi ve tecrübelerin Genç Üniversitelere aktarılmasına yönelik planlama yapacak,
• Eşleşen üniversiteler belirleyecekleri alanlarda ortak yayın ve projeler yürütebilecek,
• YÖK, Koordinasyon Kurulunun yıllık izleme ve değerlendirme raporları sonucuna göre eşleştirmeyi sonlandırma hakkına sahip olacak. 

​

– Projedeki “Genç” ve “Kıdemli” Üniversitelerin eşleştirilme durumları

*Örneğin proje kapsamında Genç Üniversite olarak belirlenen Hakkâri Üniversitesi; “Çocuk Gelişimi, Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık, Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler ve İlahiyat alanlarında Ankara Üniversitesi ile eşleştirilirken, İnşaat Mühendisliği alanında ise Gazi Üniversitesi ile eşleştirildi. Böylelikle, Hakkâri Üniversitesinde bu alanlarda eğitim gören öğrenciler eşleştirildikleri kıdemli üniversitelerdeki hocalardan ders alabilecekler. ​

– Projenin takibi için “Koordinasyon Kurulu” oluşturuldu

Üniversiteler arasında eşleştirme işlemlerinin yürütülmesi, eşleştirme protokolünün değerlendirilmesi ve izlenmesi amacıyla YÖK tarafından bir “Koordinasyon Kurulu” oluşturuldu.

Koordinasyon Kurulu eşleşen üniversitelerden yıllık rapor isteyebilecek, gerekli hallerde yerinde incelemelerde bulunabilecek ve inceleme sonucu hazırlanan rapor Yükseköğretim Kurulu Başkanlığına sunulacak. Eşleştirme işlemleri ve sonrasında üniversiteler arasındaki koordinasyonu, ilgili üniversitelerce koordinatör olarak belirlenen öğretim üyeleri tarafından sağlanacak.

YÖK tarafından hazırlanan “YÖK Anadolu Projesi” adlı kitapçık için tıklayınız.

yok.gov.tr/Documents/Yayinlar/Yayinlarimiz/2021/anadolu-projesi-brosur.pdf