GELİBOLU

GELİBOLU (Kitap)

Türk kamuoyu, Çanakkale Savaşları’nı daha çok Türk yazarların kaleme aldığı eserlerden takip ediyor.

Ama Çanakkale Savaşı konusunda çok yetkin yabancı yazarlar da var, ve hurafelerden sakınmak için çapraz okumalar çok önemli.

Mustafa Kemal’in, ilk çıkarmanın yapıldığı gün cephane bittiği için geri çekilirken rastlayıp durdurarak, “Düşmandan kaçılmaz, süngü tak, yat!” emriyle yeniden savaşa döndürdüğü erata ilişkin o çok bilinen tablonun, kaçmakta olan Türk askerler kısmını biliyoruz ama peki kovalayanlar açısından durum ne idi ?

Nigel Steel-Peter Hart’ın birlikte yazdığı “Gelibolu” adlı kitaptan izini sürdüğümüzde, çok ilginç bir bilgi karşımıza çıkıyor.

Türk askeri süngü takıp tekrar yere yatınca duraksayan Avustralyalıların başında Yüzbaşı William Tulloch bulunmaktadır. Steel-Hart anlatıyor :

“Tulloch, daha sonra, korkusuz bir Türk subayının 900 metre kadar ilerideki 261 rakımlı tepeden ateşi idare ettiğini gördüğünü bildirmişti. Nişan alıp ateş etmiş ancak onu vurmayı başaramamıştı” diye yazıyor.

O gün o saatte 261 rakımlı tepede ateşi yöneten en yüksek rütbeli komutan Mustafa Kemal idi.

…Avustralyalılar sol kanatta tepeleri aşarak hızla Conkbayırı’na

doğru yürüyorlardı.

…Yüzbaşı Tulloch, Russell Tepesi’nden [Merkeztepe] Boyun Mevkii’ne,

oradan da kuzeye doğru Düztepe ve 261 rakımlı tepeye doğru yola devam etti.

Avustralyalıların ilerlemesi karşısında Türkler geri çekildiler.

…Tulloch’un adamları 261 rakımlı tepenin yamaçlarına ancak

saat 09.00’da varabildiler.

Onlar ilerlerken Mustafa Kemal de Kocaçimen

Tepe yakınlarına gelmişti.

Denizdeki gemilerden başka bir şey göremeyen

Mustafa Kemal, askerlerine durma emri verdi.

Sonra tek başına

Conkbayırı yönünde ilerleyerek Avustralya saldırısının

kuzey kanadını görmeye çalıştı.

Orada 261 rakımlı tepeden çekilmekte olan Türk askerlerine rastladı.

Askerlerin cephane kalmadığı yolundaki itirazlarını dinlemeyerek

süngü taktırıp, yere yatmalarını emretti. Bu bir blöftü.

Blöfünde başarılı oldu ve Tulloch ile

askerlerini durdurdu. Tulloch ve askerleri durdular ve bir daha

ilerleme hızını yakalayamadılar, çünkü arkadan Türk kuvvetleri geliyordu.

Yüzbaşı William Tulloch daha sonra, korkusuz bir Türk subayının

900 metre kadar ilerideki 261 rakımlı tepeden ateşi idare

ettiğini gördüğünü bildirmişti. Ancak onu vurmayı başaramamıştı.”

Saat 10.00’da başlayarak 57. Alay’ın tüm birlikleri savaşa girdikten sonra Tulloch ve adamları hem ileri mevzilerinden hem de Düztepe’deki

ileri karakollarından atılmıştı.

YUZBASI Tulloch savas sonu verdigi mulakatlarda kaybettikleri o zamanin altin degerinde oldugunu sonradan farkettiklerini

ve inatci Türk savunmasini bir daha asla öyle yakalayamadiklarini belirtecekti.

Selen Atasoy