ABD’nin dün açıkladığı yaptırımların zaten anlaşmazlık içinde olan Ankara-Washington gerginliğini daha da kötüleştireceği kesin. Rusya konuyu mahkemeye taşıyacak.
“ABD yaptırımları açıklandı. Çok net ifade ediyorum. 2017’den bu yana CAATSA konusunda hiçbir ülkeye bu yaptırım uygulanmamıştır. İlk defa bir NATO üyesi olarak ülkemize uygulanmaktadır. Bu nasıl bir ittifaktır, bu nasıl bir müttefikliktir”
Recep Tayyip Erdoğan
Cumhurbaşkanı Erdoğan yukarıdaki sözlerle tepki verdiği ABD yaptırımları için aşağıdaki şekilde konuştu:
Ülkemize saldırı
İçinden geçtiğimiz tarihi dönemde en büyük gücümüz, birlik, beraberlik ve kardeşliğimizdir. Son 7 yıldır uğradığımız her saldırıyı nasıl boşa çıkardıysak bunları da hüsrana uğratacağız. Gece gündüz çalışmayı sürdüreceğiz. Türkiye büyüdükçe güçlendikçe hedeflerine yaklaştıkça bunlarla bağlantılı olarak istikbal ve egemenlik haklarına sıkı sıkıya bağlı kaldıkça saldırılar artıyor. Tek taraflı yaptırımlarla bizi yolumuzdan çevirmeye çalışıyorlar. AB’nin yaptırım tehditleri vardı. Dün de ABD yaptırımları açıklandı. Çok net ifade ediyorum. 2017’den bu yana CAATSA konusunda hiçbir ülkeye bu yaptırım uygulanmamıştır. İlk defa bir NATO üyesi olarak ülkemize uygulanmaktadır. Bu nasıl bir ittifaktır, bu nasıl bir müttefikliktir. Bu karar ülkemize aleni bir saldırıdır. Gerekçe Türkiye’nin Rusya’dan S400 savunma sistemi almış olmasıdır. ABD kendi elindeki hava savunma sistemlerinin ülkemize satışına izin vermiyor. F35’lerin bine yakın parçasını Türkiye üretiyor. ABD ihtiyacımızı başka yerden karşıladık diye yaptırım silahını çekmiştir.
Üstelik bunu kendi yayınladıkları raporlarda alenen belirtiyorlar. S400 konusunda endişeniz varsa teknik çalışma grubu kuralım sorunu çözelim teklifiyle gittik. Maksat üzüm yemek değil bağcıyı dövmektir. S400 konusu olmasaydı başka bir gerekçeyle benzer konulara başvurulacağı belli oluyor. Tehditle yolumuzdan çevirmeye çalışıyorlar.
Savunma sanayimizi her bakımdan bağımsız hale getirmek için iki kat fazla çalışacağız. Projeleri hızlandırıp destekleri artıracağız. İsmail Demir ve ekibine daha çok sahip çıkacağız. Yakın işbirliğiyle yolumuza devam edeceğiz. Ülke olarak böyle bir durumla ilk defa karşılaşmıyor. 1974 Kıbrıs Barış Harekatı’ndan sonra da yaptırıma tabi tutulmuş, bugünkü savunma sanayinin temelleri atılmıştı.
Terörle mücadelemizi sınır ötesi harekatlarımızı savunma sanayi ürünleri ihracatımızı kararlılıkla devam ettireceğiz. Hamdolsun Türkiye bu tür yaptırımlarla kilitlenip kalma noktasını geride bırakmıştı. Elbette sıkıntılar olacaktır ama her sıkıntı çözüm için bir kapı aralayacaktır. Bu şarkı burada bitmez, bir kez daha durmak yok yola devam diyoruz. Nitekim savunma sanayimizden yeni müjdeler alıyoruz. Milli ve yerli HİSAR A envantere giriş öncesi kabul testi yapıldı. Son test birkaç ay gecikti. Normal şartlarda yurtdışından tedarik edilen parçaya ambargo uygulandı. Yerli parçayı kısa sürede geliştirdik, füzeye entegre ettik kısa sürede neticeye ulaştık.
Dolaylı müdahalelerle yerli ürünlerle envantere almaya hazır hale getirdik. HİSAR A füzemizin seri üretimi hayırlı olsun.
Bu güzel hizmetten dolayı Savuna Sanayi Başkanlığı, Aselsan, Roketsan TÜBİTAK’ı tebrik ediyorum.
ABD Yaptırımları
ABD, pazartesi günü, Ankara’nın Rus yapımı S-400 hava savunma sistemini tedarik etmesi ve test etmesi nedeniyle NATO müttefiki Türkiye’ye uzun süredir beklenen yaptırımları açıkladı.
Buna göre yaptırımlar ana savunma tedarik kuruluşu olan Türkiye’nin Savunma Sanayii Başkanlığı’nın yanı sıra grubun Başkanı İsmail Demir ve diğer üç subayı hedef alıyor. Türk yetkililere ABD’de vize kısıtlamaları uygulanacak ve finansal varlıkları dondurulacak.
Uzun zamandır beklenen eylemin, ABD ile bir dizi dış politika meselesinde halihazırda anlaşmazlık içinde olan ve Rusya tarafından aktif olarak mahkemeye taşınan Türkiye ile gerilimi daha da artıracağı kesindir.
Dışişleri Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Chris Ford Pazartesi günü yaptığı açıklamada, “Bu yaptırım gerekli olduğu için çok üzgünüz ve Türkiye’nin 400 sorununu mümkün olan en kısa sürede çözmek için bizimle birlikte çalışacağını umuyoruz.” dedi ve diğer ülkelerin kararı not almalarını ve Rus ekipmanı almaktan kaçınmalarını önerdi.
Türkiye, Rusya’nın S-400 uzun menzilli karadan havaya füze sistemini 2017 yılında yaptırım altındaki Rus ihracat kuruluşu Rosoboronexport aracılığıyla satın aldı. Türkiye, ilk bağlantılı teslimatı geçen Temmuz ayında aldı ve sistemi bu yılın Ekim ayı gibi yakın bir tarihte test etti. Birleşik Devletler. Türkiye’yi F-35 savaş uçağı programından çıkararak yanıt verdi.
Tepkiler
Twitter’dan tepkilerini dile getiren yetkililer aşağıdakileri söylediler
“Sahada ve masada güçlüyüz.”
Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu
“Bu kararı kınıyoruz ve ABD’yi bu hatadan bir an önce geri adım atmaya çağırıyoruz”
Türkiye Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay
“Bunlar semboliktir. Hiçbir şekilde zarar vermiyorlar; dahil olan birey açısından hiçbir etkisi yok. Benim için bu önleyici bir ilk tur ve daha fazlası gelecek.”
Global Source Partners danışmanlık grubundan analist Atilla Yeşilada
“Kendime veya kurumumuza karşı yurtdışında alınacak hiçbir karar, ekibimin veya benim duruşumun değişmesine neden olmaz. Yaptırımlar Türk savunma sanayisine hiçbir şekilde engel olamaz.”
İsmail Demir
“Bu, uluslararası hukuka karşı küstah tavrın bir başka tezahürü ve gayri meşru tek taraflı zorla tedbirlerin kullanılmasının bir başka göstergesi.”
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov
“ABD’nin yaptırımlara bağımlılığı ve uluslararası hukuka saygısızlık yeniden tam teşekküllü. ABD’nin Türkiye’ye yönelik son yaptırımlarını şiddetle kınıyoruz ve onun halkı ve hükümetinin yanında yer alıyoruz.”
İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif