Üniversite gençleri arasında yapılan bir araştırma şu gerçeği ortaya koyuyor:
Her 3 üniversite öğrencisinden 2 tanesi eğitimini ve yaşamını yurt dışında yapmayı hedefliyor.
Bunun anlamı şu:
Türkiye’den dışarıya beyin göçü devam edecek demektir.
Araştırma sonuçları ve ortaya çıkan sorunların genişliği çok fazla. Sayfalar tutar. Bu konuyu bir başka yazımızda daha kapsamlı şekilde ele alacağız.
Geçenlerde Fox TV’de İsmail Küçükkaya’nın Çalar Saat programına konuk olan Almanya’nın yeni Türkiye Büyükelçisi Jürgen Schulzs ülkesinde Türkiye’den bir beyin göçünün olduğuna dair açıklamalarda bulundu.
Konu ile ilgili gelişmeler de şöyle:
Almanya’da yaklaşık her 4 kişiden birinin göçmen kökenli olduğu açıklandı. Federal İstatistik Dairesi, göçmenlerin en çok geldiği ülkelerin sırasıyla Türkiye, Polonya ve Rusya olduğunu kaydetti. Alman hükümetinin açıkladığı 2019 yılına ait son göç raporuna göre, Türkler ülkedeki en büyük yabancı uyruklu grup olmayı sürdürürken, Almanya’ya göçlerde beşinci ve ilticalarda üçüncü sırada yer aldı.
İstatistiklere göre Türkiye’den Almanya’ya göçenlerin sayısı 2018’e göre yüzde 8.8’lik artışla 51 bin 610 kişi olarak gerçekleşti. Türkiye’ye göç edenlerin sayısı ise yüzde 2.6’lık artışla 30 bin 506 kişi oldu.
Almanya’ya göç veren ülkeler arasında Romanya, Polonya, Bulgaristan ve İtalya’nın ardından Türkiye yüzde 3.3’lük oranla beşinci sırada geliyor. Almanya’dan yurt dışına göçte ise yine ilk sıralarda yer alan Romanya, Polonya, Bulgaristan ve İtalya’yı Macaristan izliyor. Türkiye, Almanya’dan göç edilen ülkeler arasında yüzde 2.5’lik payla altıncı sırada.
2019 yılı itibarıyla Almanya’da 83 milyon 166 bin 711 kişilik nüfusta yabancı uyrukluların oranı yüzde 3.1’lik artışla yüzde 12.5’e yükseldi. Yabancı uyruklular arasında en büyük grubu 1 milyon 470 bin kişiyle Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları oluşturdu. Ancak Türk vatandaşlarının nüfus içindeki oranında son yıllarda yaşanan düşüş eğilimi devam ediyor.
Almanya’da yaşayan Türk vatandaşlarının sayısı 2018’e göre 4 bin 20 kişi azalarak yabancı nüfus toplamının yüzde 13.1’ine geriledi. Rapora göre Almanya’da yaşayan Türk vatandaşlarının yüzde 77.9’u ülkede en az 20 yıldır ikamet ediyor. Bu arada 2019 yılında Alman vatandaşlığına geçen Türklerin sayısı ise yüzde 2.8 azalarak 16 bin 235 oldu.
Mavi Kart uygulamasıyla Türkiye’den Almanya’ya gelen Türklerin sayısında da son yıllarda önemli artış kaydedildi. Almanya’dan Mavi Kart alan yüksek nitelikli iş gücünün yüzde 30.1’ini Hintliler oluştururken, Türkler yüzde 7.5’lik oranla ikinci sırada yer aldı. Almanya’dan Mavi Kart alan Türklerin sayısı 2016’da 439 iken, iki kattan fazla artışla 2019’da 990’a yükseldi.
Türkiye’den iltica başvurularında da artış eğilimi sürüyor. Rapora göre Almanya’ya ilticalarda Suriye ve Irak’ın ardından Türkiye üçüncü sırada yer aldı. Ancak Suriye ve Irak’tan iltica başvuru sayısı son yıllarda azalırken Türkiye’den başvurulardaki artış sürdü. Türkiye’den iltica başvurusunda bulunanların sayısı 2018’e göre yüzde 6.1’lik artışla 10 bin 784 kişi oldu.
Konu ile ilgili olarak yapılan bir başka analiz sonuçlarına da bakalım:
Türk öğrencilerin yüzde 99’u, 10 yıl önce bu koşullara rağmen lisansa yurt dışına gitmiyordu, şimdi tercihler tam tersine döndü. İstanbul Erkek Lisesi’ne her yıl LGS’ de tek bir soru dahi yanlış yapmayıp, 500 tam puan alan yüzde 1’lik dilimdeki 180 öğrenci alınıyor.
Necmettin Erbakan, Mesut Yılmaz ve Ahmet Davutoğlu gibi 3 başbakan çıkaran tarihi lisede bir ilk yaşandı. Mezunlarını 10 yıl önce sadece yüzde 1.6’sı yurt dışına giden tarihi lisede, son 4 yılda yurtdışı tercihleri katlanarak arttı.
Liselere inen beyin göçü yüksek lisans, doktora öğrencilerinde zirve yapıyor. TÜİK verilerine göre, 2017’de 113 bin 326 kişi Türkiye’yi terk etti. Yurtdışına gidenlerin sayısı 1 yılda yüzde 63 artarken bunlardan her 5 kişiden 2’sinin 20-34 yaş aralığında yani yüksek eğitim çağında gençlerden oluşuyor. Son 3 yılda ise 319 bin 392 Türk vatandaşı Türkiye’den ayrıldı.
1884’de kurulan İstanbul Erkek’ in 2019 mezunlarının yüzde 52. 6’sı Almanya, Fransa, Kanada, ABD, Avusturya hatta Macaristan gibi ülkelere lisansa gitti. İlk defa üniversite okumak için yurt dışına giden öğrenci sayısı, Türkiye’de kalanları geçti. Okulun 2019 mezunu 167 öğrenci de Türkiye’de de üniversite kazandı. 22’si tercih yapmadı. 88’i yurtdışına giderken, 57’si buradaki üniversitelere kaydoldu.
1868’da kurulan 151 yıllık Özel Alman Lisesi, ABİTUR veren tek özel okul. ÖSYM verilerine göre; 2008 mezunu 105 öğrencinin 85’i yani yüzde 89.2’si Türkiye’de kaldı. Yüzde 10.8’i olan 20 öğrenci yurt dışına gitti. 2018’de 87 mezundan yüzde 92.1’i yurt dışını tercih etti. 133 yıllık lisede 2019’da bir ilk oldu. 105 mezundan 6’sı Türkiye’de kalırken, 99’u yani yüzde 94.7’si yurt dışına gitti.
Sultan Abdülaziz’in 1868’de kurduğu Galatasaray Lisesi’nin 2005-2019 arasındaki 15 yıllı incelendi. 2007’de sadece 1 öğrenci yurtdışına giderken, 2008’de 4, 2009’da 9, 2010’da 12, 2011’de 5, 2012’de 6, 2013’de 1, 2014’de 10, 2015’de 11 ve 2016’da da 23 öğrenciye çıktı.
2018’de üniversite sınavına giren 141 öğrenciden 16’sı yani yüzde 22. 5’i yurtdışını tercih etti. 2019 mezunu 142 öğrencinin 23’ü Amerika’dan, Uzakdoğu’ya gitti. Son 2 yılda yurtdışı tercihi yüzde 10 artışla, yüzde 32. 6’ya çıktı.
necdetbuluz@gmail.com
www.facebook.com/necdet.buluz