İbn-i Haldun Mukaddime adlı eserinde der ki: ❝ Bir devletin kuruluşunda vergiler düşük, gelirler yüksek olur. Yıkılışlarında ise vergiler fazla gelirler az olur.❞
Devletler belirli bir disiplin ve kurallar silsilesiyle yönetilirler.
Bu silsilenin belirleyicisi, tarihin derinliklerinden gelen tecrübe ve liyakat ile sabit yönetimsel kodlardır. Toplumlar ise mensup oldukları devletin bu kodlarına bağlı yasal bir düzen içinde yaşam sürdürürler.
Herkim devletin yerleşik kodlarını tahrip eder ve kendi hayal dünyasına göre bir düzen kurmağa kalkışırsa, işte o andan itibaren toplumu da içine alan yapısal çöküntü süreci başlar..
Böylesi bir çöküş halinin o dönemdeki anatomisini ve nedenlerini en iyi ifade eden düşünür İbn-i Haldun olmuştur.
İbn-i Haldun, 27 Mayıs 1332’de Tunus’ta doğan meşhur bir tarihçi, sosyolog, filozof, siyaset ve devlet adamıdır..
En önemli eserlerinden biri Mukaddime’dir..
Bu eserde devletlerin kuruluş, yükseliş ve yıkılışları ‘Asabiyye’ yani İbn-i Haldun’un düşünce sisteminde toplumların ilkellikten uygarlığa doğru ilerlemesini sağlayan temel toplumsal bağ kavramı çerçevesinde izah edilir.
İbn-i Haldun Mukaddime adlı eserinde der ki: ❝Bir devletin kuruluşunda vergiler düşük, gelirler yüksek olur. Yıkılışlarında ise vergiler fazla gelirler az olur.❞
Çöküşü kaçınılmaz bir devletin hayatını şu şekilde tasnif eder:
Birinci dönem: Zafer ve kuruluş,
İkinci dönem: Otorite ve yükseliş,
Üçüncü dönem: Refah ve ümran,
Dördüncü dönem: Duraklama,
Beşinci dönem: İsraf, bozulma ve yıkılma dönemi. Bu dönem; sefahat, şehvet ve hırsların egemen olduğu, devletlerin yıkılmaya ve çökmeye başladığı zaman dilimidir.
Böyle bir devlete mensup toplumun çöküş belirtilerini ise şu şekilde ifade eder:
Toplumda dayanışmanın yok olması,
Üretimin zayıflaması,
Fiat ve vergilerin artması,
Liyakatın (ehliyetin) yok olması,
Adaletsizliğin ve kayırmacılığın artması,
Umutların kırılması, güvensizlik ve karamsarlığın hakim olması,
Göçün hızlanması..
Dr. Cevdet Öz sayfasından alıntıladığım bu paylaşımdan sizlere düşen de kıssadan hisse..
Okuduğunuz için teşekkür ederim.
Güzel, gönlünüzce geçecek bir haftasonu dilerim.
Saygilarimla,Selen Atasoy