Istanbul’u Depreme Hazırlarken: Laf yok, proje var…’Superprefabrikasyon’
”Süperprefabrikasyon’ diğer adıyla Endüstriyel Yapı Üretimi teknolojisi
kullanan ‘Çekirdek Konut’ ve ‘Kapsül Evler’ projelerim ve benzer yaklaşımlar
kısa sürede hızlı, güvenli, nitelikli ve ekonomik bir yenilemeyi ölümcül
depreme yakalanmadan başarabilir.
Emeritus Prof. Dr. Ahmet Vefik Alp
Mimar Kentbilimci TMMOB(TR), RIBA(UK); AIA (USA)
Deprem riski altındaki Istanbul’umuzda da yaklaşık 17.000.000 insan
yaşamaktadır. Bu nüfus aşağı yukarı 5.000.000 bağımsız bölüme denk
gelmektedir. Bu konutlar genelde kat mülkiyeti yasası ile yapılan betonarme
çok katlı çok daireli apartman yapılardır. Yaklaşık 1.000.000 konut ünitesi
ciddi bir depremde ölümcül risk oluşturduğundan derhal yenilenmelidir.
Ayrıca, 1.000.000 adet civarında kimi betonarme bir veya çok katlı
gecekondular mevcuttur. Deprem özürlü ve çarpık bir doku oluşturan bu
güvensiz yapı stoğunun tümüyle ve hızla yenilenmesi gerekmektedir. Özetle,
beklenen ölümcül depreme yakalanmadan, bir an evvel Istanbul un güvensiz
yapı birkimini yenilemek için süratle yaklaşık 2.000.000 ünite konut
üretmemiz gerekmektedir.
Geleneksel inşaat teknikleri ile bu operasyon çok uzun zaman
alacağından ve devasa bütçeler gerektireceğinden hızlı, güvenli, nitelikli
ve ekonomik bir yapı üretim teknolojisi, diğer bir adıyla
‘Süperprefabrikasyon’ kaçınılmazdır.
“Çekirdek Konut” projesinin felsefesi aşağıdadır:
Tek katlı bir sistemdir, Konutların en sorunlu noktaları ıslak hacimleri,
diğer bir deyişle mutfak-banyo-wc üniteleridir. Yapımlarının özel malzeme ve
teknoloji gerektirmekte ve konutun diğer kısımlarına nazaran daha pahalı
olmaktadırlar. Islak hacimleri bir araya toplayan 4x4m = 16 m2 lik bir paket
ünite (ÇKM Çekirdek Konut Modülü fabrikalarda zincir üretimle hafif
malzemelerden tesisat ve donanımı ile monoblok bitmiş olarak günde ortalama
1000 adet üretilerek alt yapsı düzenlenen arsalara getirilmekte ve
haksahibine ücretsiz teslim edilelmektedir. Ayrıca, bölgelerin iklim ve yapı
kültürlerine göre hazırlanmış projeleri göre ‘tip ev uygulama paketi’
depolardan çok düşük bedelle temin edilerek ihtiyaca göre toplamda 100 m2 yi
geçmemek üzere 2, 3 veya 4 odalı tek katlı çekirdek konut mödülünün etrafına
kendi imkanlari ile maket yapar gibi basit şekilde monte edilmektedir..
Altyapı yerel yönetimlerin organizasyonunda olacaktır. Fabrika ortamında
hazırlan çekirdek mödül ve paket oda malzemeleri hız, ekonmi ve kaliteyi
kendiliğinden sağlamaktadır Böylece gerek kırsal kesimde, gerekse kentsel
dokuda gecekondu tipinde yaşamak durumunda kalan insanımız deprem altında
ölüm makinesi niteliksiz konutlardan kurtularak geleneksel mimarimizi ve
iklimsel şartları dikkate alan tip projelere uygun, depreme dayanıklı çağdaş
donanımlı bir ev sahibi olabilecektir. Bir Devlet-Belediye-Vatandaş ortak
girişimdir.
‘Kapsül Ev’ projesinin felsefesi aşağıdadır:
Çok katlı bir sistemdir. TOKI Toplu konut Idaresi’nin tünel
kalıpla inşa ettiği birçok açıdan tartışılan çok katlı bloklardan daha hızlı
ve ekonomik, nitelikli konut üretimi gereklidir. Kapsül evler projesi bu
amaçla hazırlanmıştır. Fabrikalarda endüstriyel ortamda bantlarda üretilen
25 m2 lik kapsül üniteler bir salkım gibi orta sirkülasyon şaftına vinçler
yardımıyla takılmaktadır. 25 m2 lık bir kapsül wc-duş ve mutfakcığı bulunan
tek odalı bir stüdyo konut ünitesi oluşturmaktadır. 2 kapsül yan yana
kullanıldığında 2 oda 1 salon 50 m2 daire olmaktadır. 3 lü kullanıldığında 3
oda 1 salon 75 m2 lık daire elde edilebilmektedir. Tek sirkülasyon şaftlı
blokların her katında 1 adet 25 m2 lık stüdyo, 2 adet 50 m2 lık daire ve 1
adet 75 m2 lık daire bulunmaktadır. Dağılım kattan kata değişebilmektedir.
Ayrıca, modüllerin içindekı oda separasyonları istenildiği şekilde
düzenlenebilmekte, 2 oda tek büyük haline gelebilmektedir. Çift sirkulasyon
şaftlı bloklarda her katta 2 adet 25 m2 lık stüdyo, 4 adet 50 m2 lik daire
ve 2 adet 75 m2 lık daire bulunmaktadır. Sistem tam esnektır, bir lego oyunu
gibi gereksinmelere göre kattan kata değiştirilebilmektedir. Felsefesi tek
katlı ‘Çekirdek Konut’ projesi ile paralel olup hız, güven, kalite ve
ekonomi hedeflenmektedir. Alt yapı ve montaj yine yerel yönetimler
tarafından organize edilmeli, mödüller Devletimiz eliyle hazırlanmalı ve çok
ucuz şekilde ihtiyaç sahiplerine sunulmalı, tefriş hak sahipleri tarafından
yapmalıdır. Bir Devlet-Belediye-Vatandaş ortak girşimidir.
Her iki projede de uluslararası fonlar ve deneyim devreye
alınmalıdır.
Kentsel yenileme bir yık-yap projesi olmamalıdır. Kültürel değerler, kent
kimliği ve kent belleği, sosyolojik, psikolojik boyutlar atlanmamalıdır.
Tekrardan ve monotonluktan sakınmalı, projelerde yerel karakter, iklim ve
çevreden kaynaklanan dokunuşlarla zengin bir görsel ortam ve yüksek estetik
seviye elde edilmelidir. Sonunda deprem güvenli bir ‘beton ormanı’ ile
neticelenecek bir dönüşüm operasyonu ‘kaş yaparken göz çıkarmak’ olacaktır.
Ilaveten, Istanbul’un eşslz tarihi varlıkları özel yötemler ile
güçlendirilmeli ve1999 yılında Başbakan Başdanışmanlığı görevim sırasında
yurt dışında araştırarak geniş olarak uygulamaya başladığımız ‘Sismik
Yalıtım’ sistemiyle deprem riskinden arındırılmalıdır.
Tümüyle yeni kurulacak kentsel yerleşimlerde ise çevreye saygılı,
sürdürülebilir, kendi enerjisini üreten, iklim değişikliklerinre tam uyarlı
doğal afetlerden arındırılmış ‘Ekokent’ projemi önermekteyim
Bu araştırmayı 20 senedir sürdürüyorum. Bana 100 milyar USD
bulunuz ‘Süperprefabrikasyon’ endüstriyel yapı üretimi teknolojisi ile
Marmara ve Ege bölgelerimizi kısa sürede büyük depreme hazır edeyim.
216 3367562
216 3477219