Akdeniz’de Yunanistan’ın şımarıklıkları ve çıkarlarımıza ters düşen hareketler içine girmesi, AB’de de endişe yaratıyor. Türkiye, çıkarlarını korumak için her türlü yolu deniyor, dik duruşumuzu da destekliyoruz. Hedefimizde soruların iletişim yolu ile çözülmesi ön plan geliyor.
Yunanistan ve Türkiye arasındaki gerilimin azaltılması için AB dönem başkanı Almanya devrede. Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas, her iki ülkenin Dışişleri Bakanları ile görüştü, bölgede küçük bir kıvılcımın felakete yol açabileceği uyarısında bulundu.
Bugüne kadar tarafların sert duruşunda bir değişiklik yok. Yunanistan batı kıyısında kıta sahanlığını genişletmeyi planladığını açıkladı. Türkiye’nin karşı çıktığı bölgelerde askeri tatbikat yaptı. Türkiye de yakın bölgede askeri tatbikat düzenledi. Dik duruşumuzu ve kararlılığımızı her alanda gösteriyoruz.
Almanya’nın başkenti Berlin’de başlayan ve iki gün süren olan Dışişleri bakanları toplantısının gündeminde AB’ye aday üye konumundaki Türkiye’ye karşı atılabilecek adımlar var. Berlin’de AB Savunma Bakanları toplantısında konu ele alındı.
Toplantı sonrasında Almanya Savunma Bakanı Annegret Kramp-Karrenbauer ve AB Dış Politika Şefi Josep Borrell ortak basın toplantısı düzenledi. Basın toplantısında Almanya Savunma Bakanı Annegret Kramp-Karrenbauer’in Josep Borrell’in görüşmelerin nasıl gittiğine ilişkin sorusuna verdiği yanıt mikrofon açık kaldığından duyuldu. Alman bakan, “Zor. Yunan tarafı biraz daha yumuşak ancak Türk tarafı çok sert” ifadelerini kullandı.
Josep Borell de Türk tarafının kızgın olduğunu ve Ankara’nın Yunanistan’ın güvenilir olmadığını düşündüğünü belirtti.
AB, Borrell’in başkanlığındaki dışişleri bakanları toplantısında bütün seçeneklerin masada olduğunu belirtiyor. Bu seçeneklere Türkiye’nin geri adım atmasını sağlayabilecek yaptırımlar ya da diplomatik “havuç-sopa” taktikleri de dahil. Türkiye’nin AB’ye aday ülke statüsünün geri çekilmesi önerisi bile gündeme getirildi.
Özetle Türkiye’yi sıkıştırmaya çalışıyorlar.
Üs düzey bir AB yetkilisi, Borrell’in Doğu Akdeniz’de gerilimin askeri olarak tırmanması riskinden endişeli olduğunu ve bu nedenle böylesi bir gerilimi engellemeye çalıştığını söyledi. AB yetkilisi, “Tüm seçenekler masada. Çünkü Türkiye ile ilişkimizde gerçekten çok zor bir dönemden geçiyoruz. Daha önce böyle bir şey görmedik” açıklaması ile endişelerini dile getiriyor.
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg’le biraraya gelen Almanya Başbakanı Angela Merkel de “Yunanistan ve Türkiye arasındaki gerilim iki NATO üyesi arasında olduğu için bizi çok endişelendiriyor” şeklinde konuştu.
Avrupa Birliği (AB) savunma ve dışişleri bakanlarının toplantıları nedeniyle Berlin’de bulunan NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg de iki ülke arasında gerilimin azaltılmasınave diyaloğa ihtiyaç olduğunu söyledi.
Almanya’nın tansiyonu düşürme girişimlerini memnuniyetle karşıladığını belirten Stoltenberg “Ankara ve Atina arasındaki anlaşmazlık, müttefiklik dayanışması ruhu ve uluslararası hukuk temelinde çözülmeli” dedi.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ise Libya konusundaki adımlarının ardından Türkiye’ye karşı sert açıklamalarıyla biliniyor. 22 Ağustos’ta Elysee Sarayı’nda Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis ile görüşen Macron, Doğu Akdeniz’de Yunanistan ve Türkiye arasında yaşanan krizde AB ve Fransa olarak Yunanistan’ın yanında olduklarını, Türkiye’nin uluslararası hukuka aykırı davrandığını söyledi.
Durumun aciliyetine rağmen Berlin’deki toplantıdan konuyla ilgili net kararlar beklenmiyor. Dışişleri Bakanlarının toplantıda amacı bir dizi seçenek üzerinde siyasi olarak uzlaşma sağlamak. AB liderlerinin de 24-25 Eylül’deki zirvede bu seçenekleri değerlendirerek bir karar alması bekleniyor.
İki NATO üyesi Türkiye ve Yunanistan arasındaki Doğu Akdeniz gerilimini ABD çok yakından takip ediyor. ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, 15 Ağustos’ta Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile biraraya gelmişti.
Son olarak ABD Başkanı Donald Trump hem Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan hem de Yunanistan Başbakanı Miçotakis’le telefonda görüşüp, sorunların iletişim yolu ile çözülmesi gerektiğini açıklamıştı.
ABD Başkanı Donald Trump’ın Erdoğan’la yaptığı telefon görüşmesinde Doğu Akdeniz gerginliğiyle ilgili endişesini dile getirdiği ve diyalog çağrısında bulunduğu açıklandı. Beyaz Saray Basın Sözcüsü Yardımcısı Judd Deere, konuyla ilgili açıklamasında, Trump’ın dün Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis’i de arayarak aynı mesajı verdiğini belirtti.
Resmi Twitter hesabı üzerinden açıklamada bulunan Deere, “Başkan Trump, Yunanistan ve Türkiye’nin diyalog kurmaları gerektiğini yeniden belirtti. Bu, iki ülkenin görüş ayrılıklarını gidermesinin tek yolu” dedi.
İşin özeti şu:
Akdeniz’de öyle görünüyor ki gelişmeler karşısında kendi göbeğimizi kendimiz kesmek durumunda kalacağız.
necdetbuluz@gmail.com
www.facebook.com/necdet.buluz