Geçenlerde Amerika’nın Sesi (VOA)’da koronavirüs aşısı ile ilgili çalışmaların dökümünü yapan bir yazı yayınlandı. Bu yazı, aşıda sona gelindiğini gösteriyor. Geleceğimizi yönlendirmesi yönünde çok önemli olacağını düşündüğümüz aşının bulunması dünyaya derin bir nefes de aldıracak.
İşte o yazı:
İngiltere’de kanser ilaçları ve antienflamatuar ilaçların Corona virüsü üzerindeki etkisini test eden klinik denemelere başlandı. Aşı cephesindeyse merkezi Hindistan’da bulunan biyoteknoloji firması Panacea, Amerikan Refana’yla güçlerini birleştirdiğini açıklarken, Çin’deki aşı çalışmasından olumlu haberler geldi.
Uzmanlar, ağır Corona vakalarının, virüsün yol açtığı sitokin fırtınasından, yani bağışıklık sisteminin virüse aşırı tepki vermesinden kaynakladığını düşünüyor. Araştırmacılar, bağışıklık sisteminin bazı unsurlarını baskılayan ilaçların, Corona virüsü belirtilerinin hızla şiddetlenmesini önlemekte bir rol oynayıp oynayamayacağını araştırıyor.
İngiltere’de Birmingham ve Oxford üniversitelerinden araştırmacıların başlattığı CATALYST adı verilen klinik denemede test edilen ilaçlardan biri, Izana Bioscience firmasının ürettiği insan antikoru namilumab. Romatoid artrit yani eklem romatizmasını ve omurgayı etkileyen bir romatizma türü olan ankilozan spondiliti tedavi etmek üzere tasarlanan namilumabın bu hastalıklarla ilgili son aşama klinik denemeleri hala sürüyor.
Bu ilaç, Corona virüsü hastalarının akciğerlerinde aşırı ve tehlikeli bir enflamasyona yol açan GM-CSF adlı sitokini hedef alıyor. Corona virüsüne karşı etkili olabileceği düşünülen namilumab, İtalya’da da test ediliyor.
CATALYST denemesinde yer alan ikinci ilaçsa İngiliz Celltrion firmasının geliştirdiği Infliximab (CT-P13). Anti-TNF yani anti-tümör nekroz faktörü ilacı olan Infliximab, romatoid artrit ve hassas bağırsak sendromu dahil sekiz bağışıklık sistemi hastalığının tedavisinde kullanılıyor.
Klinik denemeleri yürüten ekibin Birmingham Üniversitesi’ndeki liderlerinden Ben Fisher, “Antienflamatuar ilaçların, ağır Corona virüsü enfeksiyonlarıyla bağlantılı olan sitokin fırtınasını önlemekte çok kritik bir rol oynadığını gösteren kanıtlar var. CATALYST çalışmasında, bu tip ilaçların tek bir dozunun, hastaneye kaldırılan Corona virüsü hastalarının durumunun hızla ağırlaşarak yoğun bakıma alınmalarını ve suni solunuma bağlanmalarını önleyebileceğini göstermeyi umuyoruz” diyor.
Otoimmün hastalıkların tedavisinde kullanılan ve sitokin fırtınasını önlemede etkili olup olamayacağı araştırılan başka ilaçlar da var. Regeneron ve Sanofi firmalarının ürettiği Kevzara, Roche firmasının ürettiği Actemra bu araştırmalar kapsamına dahil edilirken Morphosys ve GlaxoSmithKline firmalarıysa otilimab üzerinde benzer klinik araştırmalar yürütüyor.
Dünyanın dört bir yanında bilim adamları Corona virüsü hastalarını tedavi etme potansiyeli olan ilaçlar üzerinde denemeler yaparken, virüse karşı bir aşı bulma çabaları her gün yeni bir ivme kazanıyor.
Merkezi Hindistan’da bulunan biyoteknoloji firması Panacea, Corona aşısı geliştirmek için Amerikan Refana firmasıyla ortaklık kurduğunu açıkladı.
Bu işbirliğinin hedefi, üzerinde çalıştıkları aşıdan 500 milyondan fazla doz üretmek ve 40 milyon doz aşıyı önümüzdeki yılın başında piyasaya sürmek.
Ortaklık haberiyle birlikte Hindistan borsasında işlem gören Panacea hisseleri yüzde 20 değer kazandı.
Corona aşısıyla ilgili umut veren başka bir haber de Çin’den geldi. Çinli araştırmacılar, üzerinde çalıştıkları BBIBP-CorV adlı aşının maymunlar üzerindeki denemelerinden olumlu sonuçlar aldıklarını bildirdi. Maymunlarda virüse karşı antikor oluşumu sağladığı ve yan etkilere yol açmadığı kaydedilen aşının 1.000 katılımcıyla yapılan klinik denemesi devam ediyor.
Devlet kontrolundaki Çin Ulusal Eczacılık Grubu’na (Sinopharm) bağlı Pekin Biyolojik Ürünler Enstitüsü’nün geliştirdiği BBIBP-CorV adlı aşı, maymunların yanı sıra fareler ve tavşanlar üzerinde de başarılı oldu. BBIBP-CorV, Çin’de insanlar üzerinde test edilen beş aşıdan biri.
BBIBP-Corv dışındaki diğer aşı projelerine de 141 milyon doların üzerinde yatırım yapan Sinopharm, Wuhan’daki laboratuvarında geliştirdiği başka bir aşı adayının insanlar üzerindeki klinik denemelerine de başlamış durumda. Klinik denemelere katılan 2000’den fazla kişiye iki doz aşı uygulandı.
Dünyanın önde gelen ilaç firmaları, Corona virüsü aşısı geliştirmek için zamanla yarışıyor.
Farklı aşamalarda devam eden 100’den fazla aşı çalışmasında şimdiye kadar en fazla ilerleme kaydeden firmalar arasında AstraZeneca, Pfizer, BioNtech, Johnson & Johnson, Merck, Moderna, Sanofi ve CanSino Biologics bulunuyor.
necdetbuluz@gmail.com
www.facebook.com/necdet.buluz