Ortalığı kasıp kavuran coronavirüsten korunmak için maske ve sosyal mesafe çok önemseniyor. Bu konuda DSÖ ve Bilim Kurulu üyelerinden yine açıklamalar var. Bugünkü yazımızda çok önemsediğimiz bu konuda yapılan açıklamaları sizlerle paylaşmak istedik:
Corona virüsü dünya genelinde can almaya devam ederken, salgın sürecinde en tartışmalı kurumlardan biri de Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) haline geldi.
Salgına karşı gerekli uyarıları zamanında yapmadığı yönünde başta ABD tarafından olmak üzere ağır eleştirilerin yöneltildiği DSÖ, çelişkili açıklamalarla da okları üzerine çekiyor.
Corona virüsüne karşı mücadelede sosyal mesafeyle birlikte ilk akla gelen korunma yöntemlerinden biri maske. Pek çok ülkede toplu taşımada ve market gibi kapalı alanlarda maske takma zorunluluğu bulunurken, DSÖ maskenin koruyuculuğunu tartışmaya açmıştı.
DSÖ hasta olanların virüsü bulaştırmamak için maske takması gerektiğini, bunun dışında sağlıklı kişilerin maske takmasına gerek olmadığını duyurmuştu. Kurumdan, bu önerinin yanı sıra kumaş maskelerle ilgili tavsiyeleri de değiştirdikleri yönünde bir açıklama geldi.
Dr. Maria Van Kerkhove, sağlıklı kişiler de dahil herkesin kamuya açık ortak kullanım alanlarında maske takması gerektiğini söyledi.
Cerrahi maskelerin yanı sıra kumaş maskelerin de koruyucu olduğunu ifade eden Kerkhove, “Yeni araştırma sonuçlarımız var. Kanıtlar gösteriyor ki, eğer düzgün bir şekilde kullanılırsa enfeksiyon taşıyan potansiyel damlacıklara karşı koruyuculuk sağlar” dedi.
Kerkhove, maskenin üç katmandan oluşması gerektiğini, dıştaki ilk katmanın polyester benzeri bir kumaş olması, ikinci katmanın da filtre görevi görmesi gerektiğini belirtti.
Kerkhove, maske kullanımına rağmen sosyal mesafeyi de elden bırakmamak gerektiğini yineledi.
Covid-19’un görüldüğü ilk günlerde Dünya Sağlık Örgütü ve meslektaşlarının maske takılması konusunda ısrarlı olmamasının sebebini açıklayan Prof. Dr. Tevfik Özlü, herkesin maske takması halinde korunmanın gerçekleşeceğini söyledi.
* Maske takarak karşı tarafı koruruz. Maske hasta kişiden, sağlam kişiye virüsün ya da mikrobun bulaşmasını engeller.
* Normalde virüsler maskeden geçer. Virüsün partikülü son derece küçüktür ve maskenin deliklerinden, kenarlarından geçer. Çünkü cerrahi maskeler yüze tam sıkı olarak oturmaz. Nefes aldığınız zaman havadaki virüsler oradan geçer.
* Ama bu hastalık havada asılı şekilde bulunan virüslerden bulaşmıyor. Bu, kişinin hapşırması, öksürmesi, konuşması sırasında etrafa saçtığı içinde virüsün de bulunduğu yaş partiküllerden geçer. Bu yaş partiküller maskenin deliklerinden geçemez. Çünkü bunların çapı büyüktür. Maske bunları tutar.
* Başlangıçta Dünya Sağlık Örgütü ve bazı arkadaşlarımızın maske takılması konusunda bu kadar ısrarcı olmamasının nedeni, virüsün bu kadar yaygın olmamasıydı.
* O zaman hasta ve semptomu olan maske taksın diyorduk. Ama bugün gelinen nokta farklı bir nokta, virüs çok yaygın. Her yere yayıldı. Herkesin taşıyıcı olma riski var. Şimdi diyoruz ki artık herkes maske taksın.
* Maske takarak kendimizi kısmen koruruz. Karşımızdaki kişi hapşırdığında, öksürdüğünde onun ağzından yayılan partiküller, benim ağzıma burnuma gelirse beni enfekte eder. Ama maske varsa gelmez. Onlar maskenin dışında kalır.
* Bir de gözlük varsa doğrudan bulaş engellenmiş olur. Dolaylı bulaşmayı da kısmen önler. Çünkü maske varsa elimi ağzıma ve burnuma süremem.
* Ama maske yüzde 100 korumaz. Bunun için mesafe kavramından, el hijyeninden bahsediyoruz. Sadece maske takarak karşı tarafa yaklaşabilirsiniz demiyoruz. Maske takarak her istediğinizi yapabilirsiniz demiyoruz. Sosyal mesafe ve hijyene de dikkat etmek gerekir.
* Arabanızda, kırda, bayırda, tek başına kaldığınız zaman maske takmayın. Diğer insanlarla sosyal mesafeyi korunamayacağı, kalabalık sokaklarda, AVM’lerde maske takmanız gerekir.
* Maske burnu, ağzı ve çeneyi kapatacak şekilde takılmalıdır. Burun veya ağız açıkta kalırsa, maskenin dışında toplanan virüsler burun ve ağızla temas ederek alınabilir ve kendi kendinizi enfekte etmiş olursunuz.
* Maske, dışarı çıkarken, sosyal alanlara girerken takılmalıdır. Maskenin (cerrahi) ömrü 3-4 saattir. Aynı maskeyi günlerce kullanmak uygun değil. Nemlenirse, ıslanırsa maskeyi değiştirmek gerekir. Dışına elimizi sürmeden kenardaki iplerden tutup çıkarılmalıdır.
* Maske kullanırken nefes alıp verirken biraz zorluk çekebilirsiniz. Bunun için oksijen ihtiyacını arttıran egzersiz ve spor yaparken, akciğer, solunum ve kalp hastalığı olan kişilerde maske kullanmak riskli olabilir.
* Maske karbondioksit miktarını yükseltebilir. Bu hasta kişiler için sorun olabilir ama sağlıklı kişilerde tolore edilebilir.
necdetbuluz@gmail.com
www.facebook.com/necdet.buluz
Yazıları posta kutunda oku