ABD’nin muhafazakar NeoCon kanadının önemli isimlerinden ve Büyük Ortadoğu Projesi (BOP)’ni hazırlayan çekirdek grubun elemanı Daniel Pipes‘ın, 20 Nisan’da National Interest‘te Türkiye-ABD ilişkilerini ele alan bir makalesi yayınlandı. ABD’deki Yahudi lobisinin etkin görevlilerinden olan Pipes, Türkiye’nin ABD karşıtı çizgiden dönmeyeceğini vurgulayarak Washington’a “Türkiye ile başa çıkmak için” sekiz politika önerisi sundu.
‘TÜRKİYE ARTIK MÜTTEFİK DEĞİL’
“Erdoğan’ın Türkiye’sinin Geri Dönüşü Yok” başlıklı makalede, “Recep Tayyip Erdoğan ve Ak Parti’nin iktidara geldiği 2002’den 2016 yılına kadar olan sürede Amerika Birleşik Devletleri’ndeki Türkiye gözlemcileri arasında bir münazara başladı: Ankara hâlâ bir müttefik mi? Aslında geçmişe özlemden dolayı bu tartışma Türkiye’nin artık bir müttefik olmadığının aşikâr hale gelmesinden çok zaman sonra da sürdü. Bereket versin ki, bu mesele şimdi kapandı; NATO üyeliğine rağmen artık hiç kimse bu iddiayı ortaya atmıyor” dedi.
‘GEÇİCİ Mİ UZUN VADELİ Mİ?’
Ancak Pipes’e göre Washington’da yeni bir tartışma başladı: “Türkiye’nin düşmanlığı geçici bir sapma mı yoksa uzun vadeli yeni normal mi?”
“Washington’daki görüşler bölünmüş durumda. Genel olarak konuşursak, Başkan, Savunma, Dışişleri ve ticari çıkarlar bunun bir sapma olduğunu savunuyor; bu talihsiz aranın eski günlere mutlu mesut bir dönüşle bitmesi bekleniyor. Kongre ve analistlerin çoğu uzun vadeli bir değişim olduğunu iddia ediyorlar ki, benim buradaki argümanım da bu.”
‘WASHINGTON LİDER ANKARA TAKİPÇİYDİ’
Pipes ABD’deki tartışma konusu anlamak için 1952’de Türkiye’nin NATO’ya üye olmasından itibaren süregelen Türkiye-ABD ilişkilerini şöyle özetliyor: “ABD-Türkiye ilişkileri aksaklıklar olmasına rağmen (en önemlisi 1964’de Kıbrıs üzerine oluşan karşılıklı öfke) yalın ve iyiydi: Washington liderlik yaptı, Ankara ise takipçiydi. Ekim 1992’de Ankara’da Dışişleri Bakanlığı’nda misafir olarak bir hafta geçirme şansım oldu; o döneme dair en belirgin anım karar almadaki yetersizlikti. Yetkililer Washington’daki Türkiye büyükelçiliğinin politikalar konusunda yol göstermesi için faks makinesinin etrafında oyalanıyorlardı.”
‘KIRILMA NOKTASI 1 MART TEZKERESİ’
“Birleşik Devletler ile ilişkilere gelince, dönüm noktası Ak Parti’nin tahta çıkmasından kısa bir süre sonra yaşandı. 1 Mart 2003’de, Türk parlamentosu Irak’taki Saddam Hüseyin rejimine karşı savaşta Amerikan birliklerinin Türk topraklarını bir üs olarak kullanmalarına izin vermedi. 50 yıllık sağlam bir ittifakın ardından gelen değişim ne kadar sersemletici olsa da Amerika’nın seçilmişleri bu reddi umursamadılar. Başkan George W. Bush kişisel olarak yargı yasağını aşmasına ve başbakan olmasına yardım ettiği Erdoğan ile yakın ilişkilerini sürdürdü. Barack Obama Erdoğan’ı favorisi beş yabancı liderden bir olarak nitelendirdi. Donald Trump Erdoğan’ı pohpohladı ve gönlünü aldı.”
HUMEYNİ’YE BENZETTİ
Ak Parti’nin otoriter yönetimle iktidarını sağlamlaştırdığını ve ülkeyi dönüştürdüğünü ileri süren Pipes, “Bu Türkiye’nin İran’ın İslam devriminin bir versiyonuna maruz kaldığını görmeye yardımcı oluyor. Bilgisayar terimlerini kullanmak gerekirse, Humeyni İslamcılığın 1.0 versiyonuydu, Erdoğan versiyon 2.0 belki hatta 3.0. Bunu, Türkiye’nin genelde Batı’ya, özellikle Birleşik Devletlere olan tavrındaki büyük değişim takip etti. 2000 yılında, Erdoğan’ın göreve gelmesinden kısa bir süre önce, anketler Türklerin yarısından biraz fazlasının Amerika’ya olumlu baktığını gösteriyordu; bu oranlar Erdoğan’ın döneminde büyük bir hızla yüzde 18’e düştü. Şimdi Amerikan karşıtlığı siyasette, medyada, filmlerde, okul kitaplarında, cami vaizlerinde ve daha ötesinde de dal budak sarmış durumda” ifadelerini kullandı.
8 POLİTİKA ÖNERİSİ
“Sonuç olarak, Amerikan politikaları Türkiye’nin geri geleceği ümidine dayanmamalıdır. İran’ın gittiği gibi Türkiye de gitti” diyen Pipes, ABD hükümetinin “haydut Ankara”ya yönelik uzun vadeli bir hazırlık yapması gerektiğini ileri sürdü ve Türkiye ile başa çıkmak için sekiz politika önerisi sundu:
- Şikâyet edin, kınayın ve Türklerin IŞİD’i desteklemesi, Suriye’yi işgali, Suriye ve Irak’ı nehir sularından mahrum etmesi, Libya’ya sefer düzenlemesi ve Kıbrıs’ın ayrıcalıklı ekonomik bölgesinde petrol araması gibi bir dizi dış mesele ile ilgili bir dereceye kadar harekete geçin.
- Erdoğan’ın Pensilvanya’da yaşayan eski müttefiki ve şimdi ölümcül siyası düşmanı olan Fethullah Gülen’in iade talebini aleni biçimde reddedin.
- Kürtleri, Gülencileri, muhalif parlamento figürlerini ve diğerlerini kendilerine destek vereceğinin bir işareti olarak Washington’daki üst düzey toplantılara davet edin.
- Ekonomik bağlantıyı kesin. Örneğin, Türkiye’nin dış borcunun satın alınmasını yasaklayın, Türk enerji şirketlerini dışlayın ve çeliğe anti damping gümrük vergisi uygulayın.
- Türkiye’nin Rusya’dan S-400 füze sistemi satın almasına cevaben Türkiye’yi Amerika’nın Düşmanlarına Yönelik Yaptırım Yasası’na (CAATSA) ekleyin.
- Nükleer silahları Türkiye’deki NATO hava üssünden çıkarın. Bir dönem için üsse erişimi kısıtlayın. Silahlar oraya yerleştirilen uçaklara yüklenemez. Türkler silahları ele geçirebilirler.
- ABD birliklerini Türkiye’den çıkarın.
- Türkiye’yi Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü’nden dışlayın. NATO’nun iç tüzükleri üyelerin zorla çıkarmanın yollarını sunmasa da Viyana Antlaşmalar Hukuku Konvansiyonu haydut bir devletin çoğunluğun oybirliği ile atılmasına izin veriyor. Bunun yapılabileceği muhtemeldir. Hadi yapalım.
BOP ELEMANI ARTIK TÜRKİYE’YE GELEMİYOR
Daniel Pipes, ABD’nin muhafazakar NeoCon kanadının önemli isimlerinden. Büyük Ortadoğu Projesi’ni hazırlayan çekirdek grubun elemanı. ABD’deki Yahudi lobisinin etkin görevlilerinden. Kürt meselesi konusunda uzman. Türkiye-İran ilişkilerinin bozulması
konusundaki planların içinde yer aldı. Ilımlı İslam modeli projesinde de Washington’un önde gelen isimlerinden. Daha önce Türkiye’de bulunmuş fakat 15 Temmuz darbe girişimine ve FETÖ’ye açıkça destek verdiği için artık Türkiye’ye gelmeye çekindiği biliniyor.