Libya iş karışık…

Necdet Buluz

Türkiye ile Libya’nın Birleşmiş Milletler tarafından resmi olarak kabul edilen Merkezi Hükümeti arasında yapılan mutabakat sonunda Libya’da Trablus merkezli Ulusal Mutabakat Hükümeti (UMH),Türkiye’den asker talebinde bulundu.
TBMM’den çıkacak karar sununda Mehmetçik Libya’ya gidecek. Bu haberi bizzat Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ağzından duyduk. Şimdi bunun hazırlıkları da başladı.
Hafter liderliğindeki güçler, Birleşmiş Milletler tarafından kabul edilen meşru Trablus hükümetini devirmeye çalışıyor.
Libya’da Trablus merkezli Ulusal Mutabakat Hükümeti (UMH), Rus paralı savaşçılara atıfla ülkedeki iç savaşa dış müdahalelerin olduğunu bildirdi.
Libyalı ve ABD’li yetkililer, sözleşmeli savaşçıların, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’e yakın bir oligarkın sahibi olduğu Wagner Grup adlı paramiliter örgüt olduğunu belirtiyor.
AP ajansı, Wagner Rus özel güvenlik şirketi mensubu paralı askerlerin, Birleşik Arap Emirlikleri ve Mısır destekli General Halife Hafter güçleri ile birlikte savaşmakla suçlandıklarını aktardı.
Ancak Rus Novaya gazetesi editörü Pavel Felgenhauer, euronews’e verdiği mülakatta “Paralı askerler, Rus güvenlik birimleri ile Rus ordusunun bilgisi dahilinde hareket ediyor. Kremlin’den işaret almadan hareket de etmiyorlar.” değerlendirmesinde bulundu.
Rusya merkezli özel güvenlik şirketlerinden Wagner Grubu’nun adı, Ukrayna’nın doğusundaki Donbas bölgesinde Kiev karşıtı isyan sırasında yaşanan çatışmalarda duyulmaya başlamıştı.
Soru şu:
Türkiye Libya’da merkezi hükümeti destekliyor. Rusya ise dolaylı olarak Hafter yanlısı. İki güç Libya’da karşı karşıya gelebilir mi?
Rus analistlerin ortak görüşü şöyle:
“Türkiye lideri Recep Tayyip Erdoğan UMH’ye destek veriyor. Dolayısıyla Türkiye ve Rusya, Libya için karşı karşıya gelip savaşmayacaktır. Çünkü bu durum Suriye’de ciddi krize yol açar. Ayrıca Rusya açısından Türkiye, Libya’dan çok daha stratejik öneme sahip.”
Şimdi de Sudanlı paralı askerlerin Hafter’in yanında merkezi hükümete karşı savaşmaya başladıklarının haberleri geliyor.
Sudanlı paralı askerin, Amerika Birleşik Devletleri’nin desteklediği Libya’daki darbeci lider Halife Hafter’in yanında, Birleşmiş Milletlerin resmi Libya hükümeti olarak tanıdığı Ulusal Mutabakat Hükümeti’ne (UMH) karşı savaştığı açıklandı.
Sudan’dan yeni bir paralı asker dalgasının Libya’ya geldiği ve bölgedeki çatışmanın üst düzeye çıkarak, bölgedeki istikrarı yok edeceği belirtiliyor.
ABD’nin desteklediği darbeci lider Halife Hafter’in yanında konuşlanan söz konusu güçlerin komutanlarından birinin “Pek çok genç geliyor, bu kadar büyük sayıda milisi kabul edebilecek kapasitemiz yok. Hâlihazırda Libya’da en az 3 bin Sudanlı milis var” dediği kaydedildi.
Paralı asker dalgasıyla gelenlerin pek çoğunun, Sudan’da devrik lider Ömer el-Beşir rejimine karşı savaşanlardan oluştuğu, bazılarının da Darfur bölgesindeki savaşta yer aldığı ifade edildi.
Darbeci lider Hafter, Trablus saldırısıyla üst seviyeye çıkan insan kaynağı ihtiyacının bir kısmını müttefiklerinin sağladığı finansmanla, paralı askerlerden karşılıyor. Bu paralı askerler arasında Sudan Bağımsızlık Ordusu ve Sudanlı Cancavid Milisleri yer alıyor. Libya’nın resmi hükümeti Ulusal Mutabakat Hükümeti devirmek için daha çok maddi kaynağa ve paralı askere ihtiyaçları oldukları belirtiliyor.
Darbeci Hafter’i destekleyen ülkeler arasında Suudi Arabistan, körfez ülkeleri, İran ve Çin’in de bulunduğu biliniyor. Hfter güçlerinin Trablus’u kuatma altında tuttukları da biliniyor. Her an Merkezi Hükümetin düşürülebileceği de konuşuluyor.
Özetleyelim:
Libya’da kimin eli kimin cebinde belli değil.
Ortada 3’e bölünmüş bir Libya var. Hafter, uçakları, eğitimli askerleri, tank ve diğer araç-gereçleri ile şu an için güçlü durumda. İlerleyen zaman içinde dengeler değişir mi bilemeyiz ama, Libya’da işlerin bundan sonra daha da karışabileceği şimdiden görülebiliyor.
[email protected]
www.facebook.com/necdet.buluz