Masonluk Nedir? Mason Ne Demek? Kime Denir? Amaçları Nelerdir?

Nesrin Bayraktar

Mason ve masonluk hakkında söylenebilecek sayısız şey olsa da hemfikir olunacak tek gerçek konunun çok tartışmalı olduğudur. İşte merak edilenler…

Masonluk, hem ülkemizde hem de dünyanın diğer yerlerinde merak edilen bir konudur. Yüzlerce yıldır var olan bu kuruluşun neye hizmet ettiğinden tutun da amaçlarına, üyelerinin kimler olduğundan neler yaptıklarına varana kadar pek çok detayı üzerine sayısız şey söylenmiştir.

Tam da bu noktada illuminati ile benzetebileceğimiz masonluk, kimileri için duyduklarından ibaret olan karanlık bir örgüt, kimileri için de iyiliğe, barışa, eşitliğe hizmet eden yüce bir kuruluştur. Peki, masonlar ya da masonluk sizin için ne demektir? Dilerseniz, yapmış olduğumuz araştırmalar sonucunda elde ettiğimiz bilgilere göz atın ve kararınızı daha sonra verin.

Mason Nedir?

Mason nedir sorusunun karşılığına baktığımızda karşımıza kısaca “masonluğun ilke ve kurallarını benimseyerek üye olmuş kimse” yanıtının çıktığını görüyoruz. Ancak detaylı anlatımlara baktığımızda karşımıza farklı kaynaklarda farklı anlatımlar çıkıyor. İşte bunların en yaygın olanlarını sizlerle de paylaşacağımızı söyleyerek başlıyorum. Öncelikle Hür ve Kabul Edilmiş Masonlar Büyük Locası’nın internet sitesindeki açıklamaları ele alalım.

Evet, sitede masonluğun, evrensel bir kardeşlik olduğu belirtilerek giriş yapılıyor. Ayrıca bu birliğin; insanlar arasında sevgiyi, toleransı, kardeşliği, barışı, huzuru ve adaleti hedeflediği öne sürülüyor. Ortak bir insanlık ülküsünü amaçlayan masonluk, bireysel öğrenim ve gelişim etkinliği olarak tanımlanıyor. Üyelerin düşünce özgürlüğünün hiçbir şekilde kısıtlanamayacağı masonlukta, her masonun kendisini özgürce ifade edebildiği yaşam biçimi vardır.

Kimler Mason Olabilir?

Kimler mason olabilir sorusuna geçmeden önce masonluk bir Yahudi örgütlenmesi midir, bunun üzerinde duralım. Çünkü günümüzde en çok merak edilen konulardan bir tanesi bu. Pek çok kişi masonluğun Yahudilik örgütlenmesi olduğunu düşünse de gerçekler daha farklı. Evet, masonluğun Siyonizmin destekçisi hatta bir aracı olduğu söylenmiştir. Ancak gerçeklere bakıldığında günümüz İsrail’inde masonluğun çok zor yaşadığı görülmektedir.

Sonuçta; İsrail teokratik bir ülkedir ve masonluğun yaşayabilmesi için özgürlükçü bir yönetim şekline ihtiyaç duyulmaktadır. Ayrıca 19. yüzyılda Avrupa’nın birçok yerinde Yahudiler masonluğa dinlerinden dolayı kabul edilmemişlerdir. Kısacası; eldeki verilere göre masonluğun Yahudilikle bir ilgisi yoktur.

Şamanizm Nedir? Şaman Kime Denir? Dini Adetleri, Ayinleri ve Özellikleri

Şimdi gelelim, her isteyen mason olabilir mi ya da kimler mason olabilir sorusunun diğer cevaplarına. Evet, sayısız kişinin aklını kurcalayan bu sorunun yanıtı isteyen herkesin mason olabileceğidir. Yalnızca kişinin masonluğun amaçlarını ve ilkelerini benimsemesi gerekiyor. Tabii, buna ek olarak bir de mason adayının yeteri kadar güçlü olup olmadığına bakılıyor. Güçten kasıt ise yeteri kadar para! Ayrıca 21 yaşından küçük olanların masonluğa alınmadığı da belirtelim. İlaveten; yaşı fazla ilerlemiş kişilerin de masonluğa alınmasının zorlaştığı söylenmektedir.

Masonluğa müracaat eden kişi, kendi hür ve serbest iradesiyle talepte bulunmalıdır. Masonluğa kabul edilmek içinse Tekris Töreni denilen ve insan ruhuna hitap ettiği söylenen geleneksel törenden geçilmelidir. Ayrıca sanılanın tersine, üye nasıl kendi isteğiyle masonluğa katılıyorsa yine aynı şekilde masonluktan ayrılabilme hakkına sahiptir.

Masonluğun Tarihi ve Masonlar Hakkında Merak Edilenler

Hemen herkes üzerine yorum yapsa da ve bazılarının masonluğa bakış açısını değiştirmek mümkün olmasa da kabullenmiş bazı bilgiler var. Örneğin; toplantılarının gizli yerlerde yapıldığı söylentisinin tam bir uydurma olduğu söyleniyor. Hatta bu noktada sizlerle Masonların Şifresini Çözmek isimli kitabın yazarı Robert Cooper’ın bir açıklamasını paylaşmak istiyorum.
Çünkü o BBC ile yaptığı bir röportajda: “Gizli bir örgüt olsak nasıl haberiniz olur bizden? Burası herkese açık bir bina, internet sitemiz, Facebook ve Twitter sayfamız var. Hatta basına reklam veriyoruz. Ama yine de dünyayı yöneten ‘gizli örgüt’ oluyoruz! Asıl gizli örgüt Mafya’dır, Çinli organize suç şebekeleridir. Onların bizim gibi kütüphanesi ya da müzesi yok.” diyor.

Sonuçta; sayısız komplo teorisinin üretildiği masonluk, düşünüldüğü gibi dünyayı yönetmek gibi amaçlar falan gütmüyor. Aksine insanların iyiliğini temel alarak, bu amaç uğruna çalışmalar yapıyor. Tarihine baktığımızda da karşımıza çeşitli bilgilerin çıktığını gördüğümüz masonluk hakkındaki ortak nokta; yüzlerce yıl önce ortaya çıkmış olduğu! Ve Edinburgh’ta bulunan mekanın, 1599’a kadar giden tarihiyle dünyanın hala kullanılabilir en eski locası olduğu biliniyor.

Yani pek çok kişi masonluğun, 1717’de İngiltere Büyük Locası’nın kuruluşuyla birlikte başladığını düşünse de birliğin temelleri daha öncelere dayanmaktadır. Şöyle ki loca kelimesine ait en eski referans 1390 yılında yazıldığı tahmine dilen Regius şiiridir. Bakınız:

“Üçüncü noktayı özellikle çırakların bilmesi gerekir
Çırak, Ustanın nasihatini kabul etmeli ve yerine getirmeli,
Arkadaşlarının sözlerini de iyi niyetle karşılamalıdır.
Mesleğin sırlarını ve locada yapılanları kimseye söylememelidir.
Duyduğun ve yapıldığını gördüğün hiçbir şeyi
Nereye gidersen git kimseye söylememelisin”

Bu satırların dışında 15. yüzyılda yapılan kilise inşaatları için tutulan muhasebe defterlerindeki masraf kayıtlarında da “loca” kelimesine rastlanmaktadır. Ama bu kelimelerin Operatif Mason Locası’nı ifade etmesi için sembolik bir ritüel daha gerekmektedir. O da 1390’dan 1700’lü yılların başlarına kadar yazılmış el yazmalarının içinde bulunuyor. Çünkü Gotik Anayasala veya Eski Yükümlülükler denilen el yazmalarında masonlara dair izlere rastlanmaktadır. Çırakların mesleklere nasıl kabule dileceğinden tutun da edilecek yemine saklanacak sırlara ve masonlukla bağdaşlaştırılacak pek çok bulguyla karşılaşılmaktadır.

İlluminati Nedir? Ünlüleri Kimlerdir? Simgeleri ve Hakkındaki Gerçekler Nelerdir?

Operatif Masonluk olarak adlandırılan bu birlik, ortaçağda Avrupa’nın hemen her yerinde faaliyet göstermiş, mimari şaheserler Hür Masonlarca inşa edilmiştir. Fakat mesleğin sırları herkes tarafından ulaşılabilir hale geldikçe ve katedral inşaatçılığının popülerliğini kaybetmesiyle Operatif Mason Locaları 16. yüzyılın sonunda tamamen ortadan kalkmıştır. Sonra bazı masonların yeniden oluşum çabalarıyla eskisinden daha farklı olarak Hür ve Kabul Edilmiş Masonlar doğmuştur.

Zira bu şekilde meslekten olanlar ile meslekten olmayan aydınların bir araya geldiği vurgulanmış, ilk gaye olan mabet inşaatı sembolik bir figür haline gelmiştir. Operatif Masonluk kadar eski olan Spekülatif Masonlukta, ilke ve prensipler semboller aracılığıyla aktarılmaktaydı.

İnsanlık kadar eski ve evrensel olan ilkelerden oluşan masonluk yeni haliyle İngiltere’de doğmuştur. Londra’da çalışan ve çoğunluğu Kabul Edilmiş Masonlar’dan oluşan 4 loca 24 Haziran 1717’de bir araya gelerek Büyük Loca’yı kurmuşlardır. Masonluk, o zamandan bu yana din farklı gözetmeksizin Tanrı’ya inanan erkeklere açık bir ahlak ve fazilet öğretisi okulu haline gelmiştir.

Günümüzde, İngiltere’deki birkaç örnek dışında aktif çalışan Operatif Mason Locası kalmamıştır. 1717’de Londra’da kurulan Büyük Loca ise zamanla başka ülkelere de yayılmış, ilk olarak İrlanda ve İskoçya ile başlayan yayılma hızla devam etmiştir. Bugün 170 civarında Büyük Loca olması, durumu kanıtlamaktadır.

Dünyaca Ünlü Masonlar Kimlerdir?

Şimdi de masonluk hakkında öne sürülen komplo teorilerini bir kenara bırakarak dünyanın önde gelen hangi isimlerinin mason olduğuna göz atalım. Zira daha önce duymadıysanız, politika, sanat ve bilim gibi camialara mensup bu kişiliklerin mason olmalarına epey şaşıracaksınız diyebilirim. Öncelikle, ünlü masonlar arasında 1920 yılından bu yana dünya siyasetine yön veren liderler arasında da yer alan Winston Churchill’in yer aldığını belirtmek isterim. Ayrıca masonluk mensubu tek ünlü isim Churchill de değil! Franklin D. Roosevelt, Lyndon B. Johnson, Theodore Roosevelt, Harry S. Truman, George Washington, Richard Nixon, William McKinley gibi isimler de mason! Oscar Wilde, Tolstoy, Voltaire, Walt Disney, John Wayne, Louis Armstrong, Leopold Mozart gibi daha pek çok ismin mason olduğu belirtilmektedir.

Türkiye’nin Ünlü Masonları

Dünyaca ünlü isimlerden sonra bir de Türkiye’nin ünlü masonları hakkında konuşalım. Evet, sizce ünlü Türk masonlar arasında hangi isimler vardır? İşte şeyhülislamlardan başbakanlara, ordu komutanlarından sanatçılara varana kadar ünlü masonlar: Osmanlı Padişahı V. Murad, Şehzade Nurettin Efendi, Sadrazam Koca Mustafa Reşit Paşa, Sadrazam Ali Paşa, Maliye Nazırı Cavit Bey, devlet adamı ve şair Süleyman Asaf, Ankara Valisi Reşit Paşa, Büyük Millet Meclisi Reisi Kazım Özalp, Dışişleri Bakanı Tevfik Rüştü Aras, Adalet Bakanı Hasan Menemencioğlu, Milli Eğitim Bakanı Mustafa Necati, Çalışma Bakanı Mümtaz Tarhan, Hava Kuvvetleri Komutanı Zeki Doğan Paşa, Kaya Paşakay, Demir Savaşçın, Salih Evcilerli, Remzi Sanver, Tunç Timurkan, Can Arpaç, Orhan Alsaç, Cavit Yenicioğlu, Hayrullah Örs, Kemalettin Apak, Ahmet Salih Korur, Mustafa Hakkı Nalçacı, Mehmet Servet Yesari, İTÜ Rektörü Mustafa İnan, Tıp Profesörü Besim Ömer Akalın, Namık Kemal, Şinasi, Ziya Paşa, Rıza Tevfik, Mehmet Emin Yurdakul, Ziya Gökalp, Reşat Nuri Güntekin, Ayhan Işık, Zeki Alasya… Bu listeye eklenebilecek daha pek çok isim olduğunu ayrıca belirtmek isterim. İlaveten; masonluğunu gizli tutmayı seçmiş ünlülerin bulunduğunu da bilmelisiniz.

Mason Toplantıları Nasıl Yapılır? Görüşmeler Gizli Tutulmak Zorunda mıdır?

Yine pek çok kişinin görüşünün aksine mason toplantılarının gizli yapılmadığını söyleyelim. Daha doğrusu buradaki önemli nokta, toplantılara yalnızca üyelerin katılabilme şartıdır. Diğer bir ifadeyle; masonların toplantısına dışarıdan kimse giremez. Zaten bu nedenle; toplantıların gizli ayinler şeklinde yapıldığı yönünde söylentiler çıkmıştır.

Masonluk toplantılarında gizli olan tek şey üyelerin birbirlerini tanıyabilmeleri için eski zamanlardan beri kullanılan işaretlerdir. Ayrıca ülküsü ve ilkeleri bir sır olmayan masonlukta kişi mason olduğunu açıklayabilme özgürlüğüne sahiptir. Aynı şekilde, dilerse bunu gizli de tutabilir. Zira pek çok mason, etrafından göreceği tepkiden çekinerek “ben masonum” itirafında bulunmamaktadır. İlaveten, bir üye yalnızca kendi masonluğunu açıklayabilir. Diğerlerinin üyeliğini açıklama hakkına sahip değildir.

Masonlar Dünyayı Yönetmeye mi Çalışıyor?

Masonlar dünyayı yönetmeye mi çalışıyor sorusunun cevabı hayırdır. Ancak masonlar dünyadaki tüm insanları etkilemeye çalışıyor. Peki, neden? Söylenen o ki masonlarına amacı dünyayı iyilik, barış, mutluluk ve eşitlik için insanları etkilemek! Yani masonluk sanılanın aksine dünyaya iyilik getirmektir.

Masonlar Toplantılarda Ne Giyerler?

Sizce masonlar toplantılarda, ünlü Türk dizisi Kurtlar Vadisi’ndeki gibi mi giyinirler? Aslına bakarsanız, hayır. Ama masonların özel kıyafetler giyiyor oldukları doğru diyebiliriz. Peki, nedir bu kıyafetler? Boyunlarına hangi kuruluşa bağlı olduklarını gösteren bir madalyon, bellerine bir önlük, ellerine iyi niyeti temsil eden beyaz eldivenler giyerler. Ayrıca localarda görevli olan kişiler, işlemeli önlükler ve boyunlarına kordon denilen bir aksesuar takarlar.

Türkiye’de Masonluk

Londra’daki ilk Büyük Loca’nın kuruluşundan sadece 4 yıl sonra Osmanlı topraklarında bir loca kurulmuştur. 1721’de Fransız masonları tarafından İstanbul’da kurulan locanın ardından İstanbul, İzmir ve Halep’te mason localarının açıldığı haberine rastlanmaktadır. Bu habere Londra’da çıkan St. James Evening Post gazetesinin 24 Mayıs 1738 tarihli nüshasında yer verilmiştir.

Daha sonra Osmanlı topraklarında kurulan mason locaları I. Mahmut’un fermanıyla kapatılmış ama 1760 yılında İstanbul’da yeni localar açılmıştır. 1826’da ise Vaka-i Hayriye olayına bağlı olarak kaldırılan Bektaşilik tarikatıyla birlikte localar yeniden kapatılmıştır. 1856’da tekrar başlayan mason faaliyetleri 20 yıl içinde 60’dan fazla locanın açılmasını sağlamıştır.

Daha sonra localarla ilgili pek çok gelişme yaşanmış, 1909 yılında kurulan Osmanlı Masonları zorluk içinde faaliyetlerine devam etmeye çalışmışlardır. Dernek Kurtuluş Savaşı sırasında Çocuk Esirgeme Kurumu adı altında hizmet vermeye başlamış, Cumhuriyet’in ilanından sonra Maşrık-ı Azam-ı Osmanî Türkiye Büyük Maşrıkı adını almıştır.

Parasal Olarak Tarihin En Güçlü 10 Ailesi

Bu dönemde masonların yaptığı faaliyetler arasında gençlerin eğitimlerini sürdürebilmeleri için İkmal-i Tahsil Cemiyeti kuruldu. Ayrıca İzmir, Karşıyaka’da bulunan Zuhal Locası üyeleri de diğerleri gibi hayır işleriyle uğraşmıştır. Öğrencilere yiyecek göndermek, hasta çocukların tedavisini sağlamak gibi. Sonrasında devletin isteği doğrultusunda Türkiye Büyük Maşrıkı’nın faaliyetleri durduruldu. Yeniden açılsa da II. Dünya Savaşı’nın patlak vermesiyle localar kapandı.

1948 yılında Türkiye Mason Derneği’nin kuruluş belgelerini İstanbul Valiliği’ne vermesiyle faaliyetler yeniden başlatıldı. 1956’da yapılan genel kurulda Hür ve Kabul Edilmiş Masonlar Büyük Locası adı kabul edildi. 64 ve 65 yıllarında Yüksek Şura, Büyük Loca’da yapılan seçimlerin iptalini isteyince birlik içinde karışıklık yaşandı. Sonrasında ise masonlar arasında bölünmeler başladı. Hatta bu noktada şunu belirtmek isterim.

İddiaya göre Türkiye’de masonluk 1966 yılında bölünmüştür. Hatta bu olay pek çok kişi tarafından Süleyman Demirel’e bağlanmaktadır. Ancak gerçek neden, masonluğun içindeki uyuşmazlıklar ve anlaşmazlıklardır. Çünkü bir üye Demirel’e verilmemesi gereken bir belge vermiş, ardından bu olay diğer masonların tepkisini çekmiş, sonrasında masonlar kendi aralarında çatışarak dağılmışlardır.

Neticede; dağılmanın ardından Türkiye Büyük Mason Mahfili (Özgür Masonlar Büyük Locası) ve Kadın Mason Büyük Locası kurulmuştur. Hür ve Kabul Edilmiş Masonlar Büyük Locası ise pek çok farklı ilde yüzlerce locayla çalışmalarına devam etmektedir. Ek bilgi olarak HKEMBL’nın bu yıl Büyük Üstat görevine Bülent Akkan’ı seçtiğini, bir öncekinin de Ömer Köker olduğunu belirtelim.

Masonluk ile Din, Politika, Toplum ve Uluslararası İlişkiler

Masonluk ile başlıktaki kavramlar arasındaki ilişkiye de kısaca değinelim. Birliğin sitesindeki açıklamalara göre masonluk, dinle ilgili olmadığı gibi dine karşı da değildir. Yani üyeleri istedikleri dine inanma konusunda özgürdür. Ancak toplantılarda üyeleri ya da başka locaları rahatsız edecek dini tartışmalara yer verilmez. Öte yandan, üyeleri bir yüce varlığa inanmak zorundadırlar. Çalışmalarına “evrenin ulu mimarı”nın adını anarak başlayan masonlar için bu terim inanılan yüce varlığı temsil etmektedir.

Politikayla da din gibi bir alakaları olmayan masonlar localarda politik konular üzerine tartışma yapmaz. Ancak kardeşlik, üyelerinin kendi siyasi düşüncelerine ve kararlarına karışmaz. Hepsinin siyasal fikri bulunabilir, esas olan bu fikirlerin localarda tartışılmamasıdır. Zaten hem Türkiye hem de dünya tarihinde; Talat Paşa, George Washington, Winston Churchill ve Garibaldi gibi masonlar olduğu bilinmektedir.

Masonların, yüce varlığa olduğu kadar ailelerine, vatanlarına ve insanlığa karşı olan görevlerini yerine getirmeleri beklenir. Bir mason hem içinde bulunduğu hem de herhangi bir nedenden ötürü sınırları içine girdiği ülkenin yasalarına uymalıdır. Ayrıca öyle bir kural olmadığı halde masonların yardıma muhtaç olanlara kayıtsız kalmadığı belirtilmektedir.

David Rockefeller Kimdir? Hayatı ve 101 Yaşında Ölen Milyarder Hakkında Bilinmeyenler

Uluslararası bir kurum olmadığı söylenen masonluğun, inanılanın aksine bir dünya merkezinin bulunmadığı vurgulanmaktadır. Kurallara göre bir ülkenin Büyük Loca’sı diğer ülkeninkine karışamaz. Yani masonluk ulusal bir kurumdur. Ancak istedikleri takdirde tıpkı devletlerin birbirlerini tanıyıp ilişki kurmaları gibi diğer ülkelerin Büyük Loca’larını tanıyabilirler. Örneğin; Türkiye’de faaliyet gösteren Hür ve Kabul Edilmiş Masonlar Büyük Locası, dünyada 140’ın üzerinde Büyük Loca ile tanışmaktadır.

Yeri gelmişken, HKEMBL’nin İngiltere Büyük Loca’sının da içinde bulunduğu Anglosakson Masonluğu geleneğini ve anlayışını kabul eden masonik kuruluşlar içinde yer aldığını belirtelim. Dünya üzerinde masonluğun ayrıldığı iki gruptan bir tanesi olan Büyük Loca dışında, Kıta Avrupa’sı Masonluğu geleneğini ve anlayışını kabul eden, Büyük Doğu adını alan bir grup daha olduğunu belirtelim.

Masonluğun Sembolleri

Gizliliğe verdikleri önemle tanınan masonların kullanmış olduğu pek çok farklı sembol bulunmaktadır. Yıllar önce daha rahat iletişim kurabilmek amacıyla kullanılan semboller zamanla birer figür haline gelmiş ve örgütü ifade etmeye başlamıştır. İşte tam da bu noktada yaygın olarak bilinen birkaç mason sembolünü sizlerle de paylaşalım istedik.

Jakin – Boaz Sütunları

Masonluğun en temel sembolleri arasında yer alan bu sütunlar, mason localarının dekorasyonunda da kullanılmaktadır.

Üç Sütun

Localarda sıklıkla görülen üç sütun ise üyeler için akıl, güzellik ve kuvveti temsil etmektedir.

Kartal

Kartal figürü ise masonluktaki en üst dereceyi yani 33. dereceyi sembolize etmektedir. Önemli masonik semboller arasındadır.

Üçgen ve Göz

İlluminati sembolleri arasında da yer alan üçgen ve göz, masonların güçlerini simgelemektedir. Ayrıca üyeleri sürekli izleyen bu göz masonlara sırların saklanması gerektiğini hatırlatmaktadır.

Gönye ve Pergel

Bu sembolün kaynağının Hiram Usta’ya kadar dayandığı belirtilmektedir. Zira ilk başta da söylediğimiz gibi masonluğun temelleri, zanaatkarlar tarafından atılmıştır.

Güneş ve Ay

Güneş ve ay sembolü masonluğa karşı olanları uzaklaştırmak ve disiplini sağlamak şeklinde ifade edilmektedir.

Sonuç olarak; masonluk varlığını gizleyen bir örgüt değildir. Aynı şekilde, üyelerinin de mason olduklarını saklamak gibi bir zorunlulukları falan yoktur. Ancak dünya çapında 5 milyon civarında üyesi olan birlik için dernekteki bilgilerin gizli tutulması konusunda sert kuralları vardır.