İpler kopuyor mu?..

Necdet Buluz

Rusya’dan alacağımız S-400 savunma sistemleri konusunda Amerika ile Türkiye arasında oluşan gerginliğe bir yenisi eklendi. Daha önce Türkiye’yi tehdit eden açıklamalardan sonra şimdi de sıraya Temsilciler Meclisi girdi.
Her ne kadar Temsilciler Meclisi’nin kararı bağlayıcı olmazsa da, yine de bu kararın etkili olabileceği ifade ediliyor. Çünkü, Amerika’da Türkiye düşmanlığının bugünlerde sınır tanımadığını da gözlemliyoruz.
Son yapılan tehdit ve Türkiye’ye verilen 2 aylık süre “Türkiye ile ABD ilişkileri kopuyor mu? “sorusunu da gündeme getiriyor.
ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon) Sözcüsü Mike Andrews, Türk F-35 savaş uçaklarının artık Arizona’daki Amerikan Luke Hava Üssü’nde uçmadığını açıklamıştı. Bunun da S-400’ler konusunda Türkiye’ye bir başka baskı aracı olarak değerlendiriyoruz.
Sözcü Andrews, “Bakanlığımız Türk pilotların artık burada uçmadığının farkında. Türkiye’nin politikasında değişiklik olmadığı sürece, F-35 programının yavaşlatılması için Türk müttefiklerimizle ortak çalışmaya devam edeceğiz” açıklamasını da yaptı.
ABD Temsilciler Meclisi, Türkiye’nin Rusya’dan alacağı S-400’lerle ilgili bir karar tasarısını oyladı. Tasarıda, Türkiye’ye S-400 alma kararının iptali için çağrı yapıldı. Oy birliğiyle alınan kararda, Türkiye’nin S-400 ve F-35’leri birlikte alamayacağı ve birini tercih etmesi gerektiği belirtildi.
Türkiye ile tarihi ittifakın vurgulandığı kararda, ABD-Türkiye ortaklığını ve Türkiye’nin NATO’daki rolünü tehlikeye atabilecek Rusya ile askeri bir ilişkiden kaçınılması çağrısı yapıldı.
Temsilciler Meclisi Dış İlişkiler Komitesi Başkanı Eliot Engel, “Ulusal güvenlik teknolojimizi Rusya’ya açma riskini alamayız” dedi.
Ayrıca, Türkiye’nin Rusya’dan hava sistemi alması durumunda ABD’nin hasımlarıyla yaptırımlar yoluyla mücadele etme yasası kapsamında yaptırımlara maruz kalacağı belirtildi.
ABD yönetimine tavsiye niteliğindeki kararın hukuki bir bağlayıcılığı bulunmuyor.
Dışişleri Bakanlığınca, ABD Temsilciler Meclisinin kabul ettiği “ABD-Türkiye ittifakına yönelik endişelerin ifade edilmesi” başlıklı kararın, iki ülke arasındaki köklü dostluk ve müttefiklik ilişkileriyle hiçbir şekilde bağdaşmadığını bildirildi.
Bakanlık tarafından, ABD Temsilciler Meclisinde kabul edilen “ABD-Türkiye İttifakına Yönelik Endişelerin İfade Edilmesi” başlıklı karara ilişkin yazılı açıklama yapıldı.
Açıklamada, söz konusu karara ilişkin, “Karar, evvelce de açıkladığımız üzere, Türkiye ile ABD arasındaki köklü dostluk ve müttefiklik ilişkileriyle hiçbir şekilde bağdaşmamaktadır. Kararda Türkiye’nin dış politikası ve yargı sistemi hakkında yer verilen haksız ve temelsiz iddiaların kabul edilmesi asla mümkün değildir” ifadelerinin kullanıldığı dikkat çekiyor.
Türkiye’nin her zaman dost ve müttefik ülkeler arasında görüş farklılıklarının giderilmesinin en etkili yolunun diyalog ve ülkelerin egemen kararlarına saygı gösterilmesi olduğunu vurguladığına işaret edilen açıklamada, “Bunun yerine, hiçbir bağlayıcılığı bulunmayan ve karşılıklı güvenin artırılmasına hizmet etmeyen kararların alınması, tehdit ve yaptırım dilinin gündemde tutulmaya devam edilmesi ve birtakım suni miatlar konulması kabul edilemez.” değerlendirmesine de yer verildi.
Şimdi ne olacak?
Cumhurbaşkanı Erdoğan S- 400’ler konusunda “Her şey bitti ve geri adım atmamız mümkün değil” diyor. Konu ile ilgili Amerika’ya çok sert çıkışlarda da bulunuyor.
Öte yandan Amerika bastırıyor.
İkili ilişkiler neredeyse koptu kopacak.
Bazı değerlendirmelerde Türkiye’nin son anda S-400’lerden vaz geçebileceğini ve Amerika ile ipleri koparmayacağını anımsatılıyor.
Kaldı ki, Amerika tarafından son yapılan tehditlerde Türkiye’nin ekonomik politikalarının da masaya yatırılacağı ve ekonomimizin felce uğratılabileceği de söyleniyor.
Başkan Trump’un ne yapacağı ve hangi adımları atacağı belli olmaz. Her an her türlü olumsuzluklarla karşı karşıya kalabiliriz.
Bölgesel sorunlarımızın da olduğunu unutmayalım. Türkiye’yi çok daha sıkıntılı günlerin beklediğini de söylemeliyiz.
necdetbuluz@gmail.com
www.facebook.com/necdet.buluz