S-400’lerden geri adım mı?..

Necdet Buluz

Rusya’dan alınmasına karar verilen ve 100 askerin de bu sistemle ilgili çalışma yapmak üzere Rusya’ya gideceğinin duyurulması üzerine bu füzelerle ilgili yeni iddialar gündeme geldi. Alman Bild gazetesinde yer alan habere göre Türkiye’nin S-400’leri almaktan geri adım atmaya hazırlandığı duyruldu.
Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun tarafından yalanlandı. Bild haberi, ismi verilmeyen üst düzey bir Türk diplomata dayandırıldı.
Bild’e konuşan diplomatın, “Türkiye’de ekonomik kriz, Erdoğan’ın agresif dış politikası nedeniyle daha da derinleşiyor. Cumhurbaşkanı’nın açıkladığı gibi Temmuz’da teslimat olmayacak. Çünkü böyle bir satın alım Washington’ın yaptırımlarına neden olur ve bu, mevcut Lira krizinde Türkiye’nin ekonomik çöküşü anlamına gelir” ifadelerini kullandığı iddia edildi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan da S-400 hava savunma sistemi alınmasına yönelik sürecin tamamlandığını ve teslimata Temmuz ayında başlanacağını açıklamıştı.
Haber Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun yalanlandı. Altun, Twitter hesabından haberi paylaşan Bild gazetesinin sorumlu editörlerinden Julian Röpcke’ye yanıt yazarak, şu açıklamada bulundu:
“Sevgili Julian, Kaynaklarınız yanılıyor. Benden duymuş olun: S-400 alımı bitmiş anlaşmadır”
Alman Bild gazetesinin Türkiye’nin Rusya’dan S-400 satın alma sürecini rafa kaldırdığını iddiası doğrulanmadı, hatta Türkiye’den üst düzey bir açıklamayla yalanlandı.
Ancak Bild’in haberine doğrulanmaya dahi ihtiyaç olmayan noktalar var. Bunlar; Türkiye’nin yaşadığı derin ekonomik kriz ve Rusya’dan S-400 alınması durumunda ABD’nin uygulayacağını duyurduğu yaptırım tehditleri olarak öne çıkıyor.
Bunlar ne olacak? Zira 9 Mayıs’ta Dolar kuru 6.25 TL seviyesine çıkarak son 7 ayın en yükseğini görmesi üzerine Türk kamu bankalarının Dolar karşısında TL’deki değer kaybını durdurabilmek için bu hafta içinde yaklaşık 4.5 milyar dolar sattığı haberleri geliyor.
Bu satış kuru ancak 5.99 seviyelerine geriletebildi. Bu durum ekonomisi zorda olan Türkiye’nin ABD’yle yaşanan gerilim seviyesinin tırmanmasına karşı son derece savunmasız olduğunun göstergelerinden sadece biri. Türkiye’nin S-400 alması durumunda ABD’nin yaptırımları da gündeme gelebilecek.
Böyle bir noktaya gelinmesinin Türkiye ekonomisi üzerindeki yıkıcı etkisini düşünmek bile sıkıntının boyutunu ortaya koyuyor.
Ankara’nın Rusya’dan sipariş ettiği S-400 füze savunma sistemi nedeniyle Türkiye ile ABD arasında yaşanan gerilimde Washington, S-400’lerin F-35 savaş uçakları ve NATO güvenliğine tehdit oluşturacağı gerekçesiyle Ankara’ya bu karardan vazgeçmesi çağrısında bulunuyor. ABD Savunma Bakan Vekili Patrick Shanahan geçen hafta, S-400’leri satın alması durumunda Türkiye’nin F-35 projesinden çıkarılabileceği uyarısında bulunmuştu.
ABD Başkanı Trump’ın bu yılın başlarında Suriye kriziyle ilgili sosyal medya üzerinden bir açıklamasında, ‘Türkiye’yi ekonomik yönden mahvederiz’ tehdidini savurduğunu unutmayalım. Trump’ın bu açıklaması TL’ye yüzde 1.7 değer kaybına mal olmuştu.
Geçtiğimiz yıl Türkiye ve ABD arasında, rahip Brunson üzerinden başlayan ve sonrasında gittikçe yükselen gerilimde Başkan Trump’tan Ağustos ayında, Twitter üzerinden Türkiye ile yaşanan krizi gündeme getirmiş ve “Türkiye ile alüminyum ve çelik ticaretinde gümrük vergilerin iki katına çıkarılmasına onay verdim” demişti. Bu açıklamanın ardından dolar kuru 7.23 TL ile rekor kırmıştı.
Son yapılan açıklamalar ve görüşmelere göre tablo şu:
Amerika, S-400’leri almamızı istemiyor. Bu nedenle Türkiye’ye karşı her kozunu oynayabilir buna hazırlıklı olmalıyız. Daha da açıkçası başkan Trump’a güvenmiyoruz.
Türkiye’ye Rusya’yla yaptığı S-400 anlaşmasından geri adım attırmak için baskısını sürdüren Washington, bir yandan da F-35 programının verimliliğini korumanın hesaplarını yapıyor. Konuya ilişkin basın toplantısı düzenleyen ABD Savunma Bakan Yardımcısı Ellen Lord, “Ankara’nın S-400 alma eğilimi nedeniyle Türkiye’nin F-35 programından çıkarılması önümüzdeki 2 yıl içinde tedarik faaliyetlerimizi yavaşlatabilir ve maliyetleri artırabilir. Ancak şu an itibarıyla söz konusu iki faktörü de minimize edebileceğimizi düşünüyoruz” demişti.
Özetle şimdiden tehditlerle karşı karşıyayız.
Türkiye’yi S-400 yerine ABD’den Patriot sistemleri almaya ikna etmek için müzakerelere devam ettiklerinin altını çizen Lord, “Türkiye’ye kendi sistemimiz olan Patriot’u öneriyoruz. Bu sistem, NATO’nun parametreleriyle uyumlu. F-35 programında yer alan diğer ortaklarımız, bizimle aynı fikirde ve bizi güçlü şekilde destekliyorlar” ifadelerini kullandı.
necdetbuluz@gmail.com
www.facebook.com/necdet.buluz