Başkan D Trump; İsrail – Filistin sorununa kalıcı çözüm getirecek olan ve bölgeye 65 milyar dolarlık yatırımı öngören Orta Doğu Barış Planı’na büyük önem veriyor.
Suriye’den çekilirken birbirine zıt tarafları ortak çıkarlar çevresinde buluşturacak bir strateji yürütüyor.
Orta Doğu’da Erdoğan Türkiye’si ve İran’ın nüfuzuna karşı;
İsrail’i, Suudi Arabistan, Ürdün, Fransa, Suriye Kürtleri ve Rusya’yı bir cepheye topluyor.
*
Trump, önce Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak ilan ettikten sonra,
İsrail’in Golan Tepeleri’nde kritik stratejik ve güvenlik konusundaki egemenliğini tam olarak tanıdı.
Bu tanımanın İsrail Devleti ve bölgesel istikrar için önemli olduğuna işaret etti.
*
Golan Tepelerini gündeme getirirken Orta Doğu Barışı için şunları öngördü.
1- Golan Tepeleri’nin yasal veya pratik statüsünü değiştirmedi ancak İsrail’in Golan’daki egemenliğini tanıdı.
Çünkü İsrail’in Golan Tepeleri üzerindeki kontrolünün anlamlı olması için dünya ülkelerinin çoğunluğunun bu karara uyması gerekiyordu.
Ancak İsrail’i kuzeyden tehdit eden Hizbullah ve destekçilerinden küresel ilgiyi uzaklaştırdı.
Küresel ilgiyi bu kez İsrail’in Golan’ı kontrol altına alması konusundaki acımasızlığına çekti.
2- ABD ile müttefikleri arasındaki anlaşmasızlıklara işaret etti. Sadece herhangi bir Avrupa ülkesinin ABD’nin öncülüğünü izlemesi ve İsrail’in Golan Tepeleri’nin egemenliğini tanımasını beklemediğini, Avrupa’nın bir bütün olarak İsrail’in aşınmış olan politik ve savunma politikasına destek vermesini öngördü.
3- Rusya’nın statüsü güçlendirdi. Böylece ABD’nin Rusya’nın Kırım’ın ilhak edilmesiyle ilgili baskısını zayıflatacağını ima etti. Bu noktada Rusya’nın, Suriye’den İran’dan Hizbullah’a yapılan lojistiği kısıtladığını, ayrıca İran’ı Suriye’de sınırlama konusunda taahhütlerini yerine getirdiğini görmek gerekiyor.
4- Başkan Trump, Golan Tepeleri açıklamasıyla 9 Nisan’da yapılacak İsrail seçimlerinde, Başbakan B. Netenyahu ve Likud partisine, Benny Gantz’ın merkezci Mavi ve Beyaz partisine karşı mücadelesinde açık bir destek sundu.
*
Benjamin Netanyahu,1996-1999 arasında ve 2009’dan bu yana İsrail başbakanı olarak görev yapıyor.
İsrail siyasetinde büyük değişimlere başkanlık etmenin yanı sıra,
Suudi Arabistan- İran rekabet ekseninde, birbirine zıt tarafları ortak çıkarlar çevresinde buluşturan büyük stratejiyi de yönetmeyi başardı.
Bu yüzden 9 Nisan’da yapılacak İsrail parlamentosu seçimleri;
Orta Doğu Barış Planı ve ülkenin dört defa seçilen başbakanı B. Netenyahu için bir referandum sayılıyor.
*
Ne ki, Başbakan Netenyahu seçimin belirsizlikleriyle karşı karşıyadır.
Çünkü 9 Nisan seçimlerinin karakteristiğini seçimin neyle ilgili olduğu değil, Netenyahu’ya muhalelefet etmek oluşturuyor.
İsrail Başsavcısı’nın Başbakan Netanyahu’yu sahtekarlık, rüşvet ve güvensizlikle suçlaması da İsrail siyasetini kaosa itmiştir.
Erken seçim kararı alınmasının ardından siyaset sahnesinde başlayan hareketlilik, bugün adayların taktik hamleleriyle devam ediyor.
9 Nisan seçimleri öncesinde iktidardaki koalisyon parti liderleri rakip olarak birbirlerine ağır suçlamalar yöneltiyor.
B. Netanyahu, ülkenin içinden geçmekte olduğu zor dönemde “sorumlu başbakan” profiliyle seçmen nezdinde destek bulmaya çalışıyor.
Yeni siyasi oluşumların ve aktörlerin seçimlerde bir sürpriz yapabileceği ihtimali üzerinde de duruluyor…
*
Yine de anketler Başbakan Netenyahu’nun partisi Likud’un 30 sandalye sayısına ulaşmasını ve parlamentodaki mevcut nüfuzunu korumaya devam edeceğini,
İsrail’de erken seçim peşine düşen tarafların ise aradıklarını bulamayacaklarına işaret ediyor.
Eski Savunma Bakanı Avigdor Liberman, partisi Yisrael Beiteinu’nun (Evimiz İsrail) baraj altında kalma ihtimali vardır.
Aşırı sağda Habayit Hayehudi (Yahudi Evimiz) partisinden Milli Eğitim Bakanı Naftali Benet ve Adalet Bakanı Ayelet Şaked’in,
Ülke erken seçime giderken mevcut partilerinden ayrılarak kurdukları Hayemin Hehadaş (Yeni Sağ) partisinin 120 sandalyeli parlamentoda 10 sandalyeye kadar alabileceği öngörülüyor.
Ayrıldıkları “Yahudi Evimiz” partisinin ise baraj altında kalma ihtimali bulunuyor.
2018 Aralık’ta kurulan Hosen Leyisrael (İsrail’in Direnci) Partisi lideri İsrail Eski Genelkurmay Başkanı Benny Gantz ise siyasi bir esneklikten çok bir asker sertliği izlenimi veriyor..
*
Netanyahu’nun kaderi aynı zamanda ABD’ye yansıyacaktır.
Her ne kadar 9 Nisan’da seçilecek herhangi bir İsrail hükümeti, Washington ile yakın ve dostane bir ilişki sürdürecek olsa da,
Orta Doğu Barış Planı’nın başarısı için Trump- Netanyahu siyasi ilişkisinin sürmesinde büyük yarar bulunuyor.
*
9 Nisan İsrail parlamento seçimleri, Türkiye’nin de bulunduğu Orta Doğu’da yeni bir milad açmaya yazıyor…
5. 4. 2019