Necdet Buluz
Dövizdeki artış ve gelir düzeyindeki düşüşler orta sınıfın artık yurt dışında tatil yapma fırsatlarını engellemeye başladı. Bu nedenle de yurt dışına çıkışlarda azalma görülüyor.
Bunun tam aksi yurt dışından Türkiye’ye tatil yapmaya gelenlerde görülüyor. Bunu nedeni de Türkiye’nin Avrupa ve diğer ülkeler için ucuz bir ülke olmasından kaynaklanıyor. Geçen sezon tatilini Türkiye’de geçirenlerin sayısında bu nedenle artış olmuştu. Bu sezon da yurt dışından tatil için geleceklerin sayısında artış bekleniyor.
Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, 2019’da Türkiye’yi ziyaret edecek toplam turist sayısının 48 milyona ulaşmasını beklediğini söylemişti. Ersoy, açıklamasında “Biliyorsunuz 40 milyonu geçeriz demiştik. Bu sene geçeceğiz inşallah. Son veriler öyle gösteriyor. Önümüzdeki seneye de ben yine bu seneki gibi yüzde 23’lük bir artış bekliyorum açıkçası. Batılı ülkelerde sayının çok hızlı şekilde artmaya başladığı bir dönem. Özellikle İngiltere’den gelen sayısında çok ciddi artış var. Ben de gelmeden önce büyük tur operatörlerindeki arkadaşlarımı aradım. Çok ciddi erken rezervasyon artışı var. Biz İngiltere’den önümüzdeki sene için yaklaşık yüzde 30-35’lik bir büyüme öngörmüştük. Böyle giderse bu sanki gerçekleşecek gibi” diyerek hedef büyüttüklerinin altını çizmişti.
Türkiye vatandaşlarının yurt dışı seyahat ve tatil programlarının artık eskisi gibi olmayacağını TUİK’in verileri de ortaya koyuyor. Önce bu rakamlara göz atalım:
Türkiye vatandaşlarının turizm/iş seyahati amaçlı yurt dışı çıkış sayısı geçen yılın son çeyreğinde, önceki yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 15 azaldı. 2018’de yurt dışında kişi başı ortalama 584 dolar (yaklaşık 3 bin 100 lira) turizm harcaması gerçekleştirilirdi.
Seyahatini kişisel olarak organize edenler kişi başı ortalama 528 dolar (2 bin 800 lira) harcarken, paket turla gidenlerin harcaması kişi başı ortalama 789 doları (4 bin 200 lira) buldu.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TUİK) verilerine göre, 2018’de Türkiye vatandaşlarınca yurt dışına yapılan çıkış sayısı (mükerrerler de dahil) bir önceki yıla kıyasla yüzde 5.7 azalarak 8 milyon 383 bin olarak gerçekleşti. 2018’in son çeyreğindeyse yurt dışını ziyaret eden vatandaş sayısı bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 15 azalarak 1 milyon 853 bin 45 kişi oldu.
Bunların kişi başı ortalama harcaması 517 $ olarak gerçekleşti. Yüzde 80,4’ü kişisel, yüzde 19,6’sı paket tur kapsamında olmak üzere toplam 4 milyar 896 milyon dolar (yaklaşık 26 milyar lira) turizm harcaması yapıldı.
Türkiye vatandaşlarının gittikleri ülkelerde ortalama konaklama süresiyse 9,4 gece. En uzun süreli konaklama Suudi Arabistan’da yapılırken bunu KKTC, Irak ve Almanya izledi.
Kategorilere göre geçen yıl en çok yüzde 43,3 ile gezi, eğlence, sportif ve kültürel faaliyetler amacıyla yurt dışına çıkıldı. Bunu sırasıyla yüzde 23 ile akraba ve arkadaş ziyareti, yüzde 21,5 ile iş seyahatleri takip etti.
İş bu kadarla da sınırlı değil.
Türkiye’de “her şey dahil” sistemle hizmet veren oteller fiyat artırımına gitti. Neredeyse fiyatlar geçen yıla oranla ikiye katlandı. Yurt dışından gelenler bundan pek fazla etkilenmeyecek.
Ancak, Türk vatandaşları da yine bu otellerdeki pahalılık nedeni ile tatil yapma sıkıntısı yaşayabilir.
Bu nedenle birçok otel yurt dışı rezervasyonlarına ağırlık veriyor.
Özetleyelim:
Türk vatandaşları hem yurt dışı hem yurt içi tatillerini artık eskisi gibi rahat yapamayacaklar.
Hayat pahalılığı bu sektörde de kendisini gösteriyor.
Yapılan haber ve analizlerde ortaya konulan gerçek şöyle özetlenebilir:
“Turizmde bir süredir gelişmelerin aleyhine olduğu yerli turist, bu yıl tatil için yabancılardan daha fazla ödeme yapmak durumunda kalacak gibi görünüyor. Öyle ki, aynı tarihlerde aynı oda için yerli turistin cebinden İngiliz, Alman ve İspanyollara göre daha fazla para çıkması söz konusu. İşletmecilerin belli sayıdaki odayı sezon başlamadan yurtdışındaki operatörlere sattığını söyleyen sektör temsilcileri, bu durumda otellerin fiyatlara müdahale edemediklerini kaydediyor. Gelişmeler, otellerde kendisine ayrılan kontenjanı önemli ölçüde kaybeden ve bir yıl içinde yüzde 50’ye yakın zamlar ile karşıya karşıya bırakılan yerli turistin, kendi ülkesinde yabancıya dönüştüğü gösteriyor.”
necdetbuluz@gmail.com
www.facebook.com/necdet.buluz