ATATÜRK KÖŞKÜ’NDEKİ HARİTA
Hüseyin MÜMTAZ
Mart sonuydu, dağlarında çiçekler açan İzmir’den misafirlerimiz vardı, kısa bir süre kalacaklardı, Atatürk Köşkü’ne çıkaralım dedik.
Trabzon’da Atatürk Köşkü Belediye’ye ait olduğu için bakanlığa bağlı müzelere giriş ücretlerindeki indirim ve muafiyetlerden faydalanamazsınız.
Atatürk; 1924, 1927 ve 1930’da üç kere Trabzon’a gelmiş, son gelişinde iki gece bu köşkte misafir edilmiş ve “Mal ve mülk bana ağırlık veriyor. Bunları milletime bağışlamakla ferahlık duyacağım. İnsanın serveti kendi manevi kişiliğinde olmalıdır. Ben büyük milletime daha çok şeyler vermek istiyorum” diyerek, bütün mal ve mülk varlığını hazineye bağışladığını noter huzurunda yine bu Köşk’te tescil ettirmişti.
Trabzon’a hâkim Soğuksu sırtlarında, çam ormanları içinde yer alan bina, Kostantin Kabayanidis tarafından 1890 yılında yazlık olarak yaptırılmıştır. Avrupa ve Batı Rönesans mimarisinin etkilerini taşıyan binada büyük ve gösterişli Avrupa simgeleri kullanılmıştır. Köşkün dış cephesinde taş işçiliğinin ince örnekleri olup, iç cephesi Bağdadî tekniğindedir. Yerler yine aynı akımın etkisindeki dönemin fayanslarıyla döşenmiştir.
Ölümünden sonra Trabzon Belediyesi, köşkü “Atatürk Müzesi” olarak ziyarete açmağa karar vermiş ve Atatürk’ün kullandığı eşyaları, fotoğraflarını sergilemiştir. Bugün Köşk’ün girişinde, Atatürk’ün Trabzon’a ilk gelişlerinde yaptığı konuşmanın tam metni asılıdır.
Köşk’ün üçüncü katında ise Atatürk’ün yatak odası, banyosu, yaver odaları, çalışma salonu vardır.
O üçüncü katta, merdivenlerden çıkınca ulaşılan salonda bundan birkaç yıl evvelki gidişimde görüp not ettiğim, fotoğrafını çektiğim bir başka şey daha var(dı)r.
Duvar boyunca uzanan kocaman bir Türkiye haritası ve elle çizilmiş bir takım işaretler.
Haritanın altındaki çerçevede şunlar yazıyordu;
“Dersim (Tunceli)’de Zuhur Eden İsyanda Askeri Durumu Gösteren Taktik İşaretler Bizzat Atatürk Tarafından Çizilmiştir”.
Çıkarken alt kattaki görevli hanıma; “Yukarıda bir harita vardı, ne oldu?” dedim, bana “Duruyor, o haritadan iki tane vardır, biri Genelkurmay’dadır” cevabını verince tekrar çıkıp baktım, evet harita duruyordu ama “Dersim” tabelâsı yoktu.
İnip sorunca, “Ben yeni geldim, haberim yok” cevabını aldım.
Kim, neden, ne zaman kaldırmıştı o açıklamayı, kimi neden rahatsız etmişti?
Belediye seçimleri ile bir ilgisi var mıydı?
Mart’ın yarısı geçmişti ama Köşk’ün bahçesindeki ağaçlarda henüz çiçekler açmamıştı.
17 Mart 2019
Bir yanıt yazın