From: Ayla Çokbudak
Macaristan’ın başkenti Budapeşte’de, Tuna nehrinin batı yakasına, yere
sabitlenmiş 60 adet demir ayakkabı bulunuyor… Şimdilerde eskiyip paslanan
bu ayakkabıların aslında yürek burkan bir öyküsü var…
Türk asıllı Macar yönetmen Can Togay, heykeltıraş Gyula Pauer ile birlikte
bu anıtı 2005’de yaptı.
II. Dünya savaşı sırasında 1944 sonu 1945 başlarında Macar faşist partisinin
milisleri, NAZİ’lerin yönlendirmesiyle Budapeşte’deki Yahudileri Tuna nehri
kıyısına getirirler.
Erkek, kadın ve çocuklardan oluşan gruba kışın dondurucu soğuğunda
ayakkabılarını çıkartmaları, çıplak olarak kalmaları ve yüzlerini suya
dönmeleri söylenir.
Faşist askerler, daha sonra grubu kurşuna dizer. Vurulan çok sayıda insan
birer birer Tuna’ya düşüp gözden kaybolur…
İşte bu olayı öğrendiğinde çok üzülen Can Togay, böyle bir anıtın fikir
tasarımcılığını üstlenir. Tuna kıyısında kurşuna dizilen sivillerin anısına
yerleştirilen 60 demir ayakkabı anıtı, pek çok uluslar arası ödüle layık
görülür.
