Necdet Buluz
Marketlerde poşetlerin paralı olarak satışına başlanması ile birlikte bu konudaki tartışmalara da yenileri eklenmeye başladı. Sektörün büyük darbe yediği ve 20 bin kişiye istihdam sağlayan plastik poşet işletmelerinin kapılarına kilit vurmaya başladığı da söyleniyor.
Poşet sektörünün can çekişmeye başlaması ile birlikte ortaya çıkan tablo üreticilerin ve bu sektörde çalışanların büyük sıkıntı içine düştüklerini de gösteriyor. Bu nedenle yapılan açıklamalarda “Alınan karar yeniden gözden geçirilmelidir” deniliyor.
Tartışılan bir başka konu da, satılan poşetlerden devletin kar elde etmeye başlamış olmasıdır. Kaldı ki, bundan sonra poşet satışlarından devlet daha fazla kar elde etmeye başlayacak.
Poşet ve torba tartışmalarının bize bir şey kazandırmayacağını da söylemeliyiz.
Türk Plastik Sanayicileri Araştırma, Geliştirme ve Eğitim Vakfı (PAGEV), ücretli plastik alışveriş poşetleri uygulamasının mutlaka gözden geçirilmesi gerektiğini seslendirdi.
Sektör temsilcileri PAGEV öncülüğünde İstanbul’dan sonra Ankara’da bir araya gelerek uygulamanın sektöre etkilerini değerlendirdiği bir toplantı gerçekleştirdi.
Çevre ve Şehircilik Bakan Yardımcısı Prof. Dr. Mehmet Emin Birpınar’ın da katıldığı toplantıda sanayicilere mevzuat usul ve esasında düzenleme yapılacağı müjdesi geldi.
Plastik poşet üreticilerinin yoğun ilgi gösterdiği toplantının açılış konuşmasını yapan PAGEV Yönetim Kurulu Başkanı Yavuz Eroğlu, kısa vadede plastik poşet sektörünün ve tüketicilerin zarar gördüğü uygulamada gerekli düzenlemelerin yapılmaması durumunda ülke ekonomisinin de zarar göreceğine dikkat çekerek şu açıklamada bulunuyor:
“Türkiye’de plastik alışveriş poşeti üreten 2 bine yakın firma mevcut. Bu firmalar yıllık 300 bin ton üretim gerçekleştiriyor ve 20 bin kişiyi istihdam ediyor. Ücretli poşet uygulaması sektörde üretimi durma noktasına getirirken firmalarımıza geçen yıl poşet siparişi veren perakendeciler bu siparişlerle ilgili iade talebinde bulunuyor. Sadece bir aydır yürürlükte olan bu uygulama nedeniyle ne yazık ki bazı firmalarımız kepenk indirirken birçok firmamız ise işçilerini ücretsiz izne çıkarmak zorunda kaldı. 20 bin çalışandan bahsediyoruz, bu çok ciddi bir rakamdır. Ayrıca bu uygulama sadece poşet üreticilerini değil, onlara hammadde, makine, kalsit, boya, ve ekipman tedarik eden, farklı hizmetler sunan bir çok firmayı da olumsuz etkiliyor. Bu firmalar da göz önüne alındığında oluşacak istihdam kaybının çok daha büyük olacağı açıktır. Mevzuattaki eksiklikten dolayı 4 milyar dolarlık makine yatırımının çöp olacaktır. Ekonomi Bakanlığımız daha geçen sene bile plastik poşet üreticisi firmalara makine yatırımı için teşvik verdi. Madem böyle bir yasa çıkacaktı o zaman neden bu destekler verildi? Sanayi yatırımları kısa vadeli yapılmaz, geri dönüşü 7 yılı bulur. Mevzuattaki eksiklik giderilmezse 4 milyar dolarlık makine yatırımı çöp olacak. Avrupa’da 50 mikronun üzerindeki kalın, dayanıklı plastik poşetler kapsam dışı tutuluyor yani bu poşetlerden bir ücret alınmıyor. Bizdeki yasada da bu düzenleme yapılmış olsaydı makine yatırımları atıl hale gelmez, üretim devam ederdi.”
Bu arada Çevre ve Şehircilik Bakan Yardımcısı Prof. Dr. Mehmet Emin Birpınar, 25 kuruşluk poşet ücretinden marketlerin aldığı 10 kuruşluk payın 6 kuruşa ineceğini, 19 kuruşun devlete kalacağını söyledi.
Biz de görüşlerimizi yansıtalım:
Plastik poşetler marketlerde para ile satılıyor. Öyle görünüyor ki bu satışlar devam da edecek.
Ancak, çöp poşeti satışlarında patlama oldu. Üstelik daha önce çok ucuz fiyatlara satılan çöp poşetlerinin fiyatı neredeyse ikiye katlandı.
Sormak istediğimiz şu:
Satışa geçen çöp torbaları çevreyi kirletmiyor mu?
Pazarlarda verilen torbalar da doğrudan çöp torbası olarak kullanarak atılıyor.
Marketlerde satılan poşetler de yine çöp torbaları olarak kullanılarak atık hale geliyor.
Sektörün kapılarına kilit vurması ile zaten büyük sorun olan işsizler ordusuna yenileri eklenmeyecek mi?
Alınan kararın aceleye getirildiği, altyapı hazırlıklarının olmadığı görülüyor. Bu da bu konudaki tartışmaların devam edeceğini gösteriyor.
necetbuluz@gmail.com
www.facebook.com/necdet.buluz