KUZEY MAKEDONYA
Hüseyin MÜMTAZ
Beyaz Saray Sözcüsü Sanders’in, “Başkan olmasını Tanrı istedi” dediği Trump Venezuella’da “seçilmiş” Maduro yerine “seçilememiş” Guaido’yu geçici devlet başkanı olarak tanırken, eş zamanlı olarak Avrupa Parlamentosu da aynı yoldan gidiyor.
“Âlemin Delisi” Trump sadece coğrafyamıza değil, dünyaya maydanoz oluyor, karıştırıyor.
Biz de Ege, Doğu Akdeniz, Suriye, Irak, İran, Ermenistan sarmalında onun anlık tweetlerle kurguladığı delirten problemlerle uğraşırken birtakım ufak/tefek şeyleri gözden kaçırıyoruz.
Balkanlar’da “KUZEY Makedonya” adında yeni bir devletin doğduğunu es geçiyoruz.
90’lı yıllarda parçalanmasının ardından, Yugoslavya’nın küllerinden tam yedi ayrı devlet meydana gelir; Bosna-Hersek, Hırvatistan, Slovenya, Sırbistan, Karadağ, Kosova ve Makedonya.
Hayli sancılı geçen bir süreçten sonra biri hariç hepsi uluslararası bütün kuruluşlar tarafından tanınır.
Ama “Makedonya” bir türlü “Makedonya” olamaz.
Yunanistan başlangıçtan itibaren, tarihi ve kültürü ile eş tuttuğu Makedonya isminin kullanılmasına şiddetle karşı çıkar. 30 yıl boyunca Yunanistan hükümetleri, Üsküp yönetiminin ülke adı olarak “Makedonya”da ısrarcı olmasının agresif bir dış politika olduğunu savunur, Makedonya’nın, o isimle tanınmasının her alanda önüne geçer.
Başta Türkiye olmak üzere birçok ülke Makedonya’yı anayasal adı olan “Makedonya Cumhuriyeti” adıyla tanısa da Yunanistan’ın itirazı nedeniyle Makedonya 1993 yılında Birleşmiş Milletlere ancak “Eski Yugoslavya Cumhuriyeti Makedonya (FYROM)” adıyla kabul edilir. Yunanistan 2008’deki Bükreş Zirvesi’nde de Makedonya’nın NATO’dan üyelik daveti almasını veto eder.
Sonunda Makedonya’nın adının “Kuzey Makedonya Cumhuriyeti” olarak değiştirilmesini öngören bir anlaşma, Çipras ile Makedonya Başbakanı Zoran Zaev’in de katıldığı törenle, iki ülke sınırındaki Prespa Gölü kıyısında 17 Haziran 2018’de imzalanır.
Makedonya Meclisi, 20 Haziran 2018’de isim sorununun çözümüne yönelik anlaşmayı onaylarken, NATO aynı gün, 11-12 Temmuz’da Brüksel’de yapılacak zirvede Makedonya’nın ittifaka davet edilmesini oy birliği ile kabul eder.
Makedon Meclisi, 11 Ocak 2019’da ise ülkenin adının “Kuzey Makedonya Cumhuriyeti” olarak değiştirilmesini öngören anayasa değişikliklerini onaylar.
Ve arkadan Yunanistan Parlamentosu da, resmi adı “Eski Yugoslav Cumhuriyeti Makedonya” olan komşu ülkenin adının “Kuzey Makedonya Cumhuriyeti” olarak değiştirilmesini öngören anlaşmayı onaylar.
Başrolü oynayan Aleksis Çipras, anlaşmanın onaylanması ile ülkesiinin sınırları içinde bulunan antik Yunan medeniyetindeki “Helen Makedonya’sının” güvence altına alındığını söyler. Ancak anlaşmaya şiddetle karşı çıkan ana muhalefet lideri Miçotakis, Makedonya Cumhuriyetine “Makedon kimliği” ve “Makedon dili” hakkını tanıyan bu anlaşmanın Yunan ulusal çıkarlarına aykırı olduğu gerekçesiyle iktidara geldiklerinde anlaşmanın olumsuzlarını gidermek amacıyla ne gerekiyorsa her şeyi yapacağını ifade eder.
Şimdi…
Makedonlar, Balkan Yarımadası’nda çoğunlukla Makedonya Cumhuriyeti’nde yaşayan bir Güney Slav etnik grubudur. Güney Slav dili olan Makedoncayı konuşurlar. Makedon etnik unsurunun yaklaşık üçte ikisi Makedonya Cumhuriyeti’nde, bir kısmı da Güney Bulgaristan ve Kuzey Yunanistan’da bulunurlar.
Kuzey Yunanistan’da; Pindus dağları, Rodop dağları ve Ege denizi ile çevrili olan bölgede yaşarlar ve diğer Yunan vatandaşlarından farklı bir etnik kökene sahip olduklarını savunurlar.
Ama Yunanistan onları “değişik” bir Yunanlı, dolayısı ile yaşadıkları bölgeyi de Helen Makedonyası olarak görür.
“Yunanistan, 1926 yılında çıkardığı 352 sayılı yasayla, Ege Makedonya’sındaki bütün yer adlarını, Makedon ailelerin isimlerini ‘Helenleştirmek’ üzere geniş çaplı bir kampanya başlatmıştır. Resmi Gazete’nin 21 ve 23 Kasım 1926 tarih, 322 ve 324 sayılı nüshalarında yer adlarına ek olarak, aile adlarının ‘os’, ‘is’ veya ‘pulos’ son ekleriyle biten isimlere çevrilmesi zorunlu kılınmıştır.
Diğer taraftan, kiliseler, anıtlar, arkeolojik eserler ve mezarlıklardan bütün Makedonca adlar, semboller silinmiş, Slav-Makedonca yazılı dini ve edebi bütün eserlere el konularak yakılmıştır. Makedonca konuşulması sert tedbirlerle yasaklanmış, düğün, nikâh, dini törenlerde dahi kullanılmasına izin verilmemiş ve Makedonlar zorunlu Yunanca dil kurslarına gönderilmişlerdir. Makedonca konuşanlara çok yoğun baskılar yapılmış, cezaevlerine ya da temerküz kamplarına gönderilmiş, ancak bu politika onların milli bilinçlerin daha güçlenmesine yol açmıştır.
İkinci Dünya Savaşı sırasında ve sonrasında Yunanistan’da meydana gelen iç savaş sonucunda Ege Makedonlarına yönelik kıyımlar artmış, Ege Makedonyasi’nin batısında 16 bin kisi öldürülmüş, 440 kadın ve kıza tecavüz edilmiş, 120 bin kişi toplama kamplarinda işkence görmüş, yüzlerce kişi işkencelere dayanamayarak akli dengesini kaybetmiş, 1291 ev kundaklanmış, 80 köy yağmalanmış ve binlerce kişi evlerini terk etmek mecburiyetinde kalemistir. Bu baskılar, Ege Makedonlarından önemli bir kesiminin denizaşırı ülkelere ve özellikle Kanada, ABD ve Avustralya’ya göçmesine neden olmuştur. 1959 yılında çıkarılan 3958 sayılı yasayla “doğuştan Yunanlı olmayan” ve Yunanistan’ı terk edip de son beş yıldır ülkeye dönmeyen kimselerin arazilerinin müsaderesi yoluna gidilmiş, bundan en fazla Ege Makedonları etkilenmiştir.”
Çünkü Yunanlılara göre orası “Güney” Makedonya’dır, Makedonların üçte ikisinin yaşadığı asıl Makedonya da “Kuzey” Makedonya…
İlle de “kuzey” Makedonya…
Peki be kardeşim…
Her şeyin “kuzey”i oluyor da…
Kuzey Sudan, Kuzey İrlanda, Kuzey Kore oluyor da…
Tarihi, dili, dini, âdet, gelenek ve görenekleri bir ve aynı olan bu saydıklarımın ille de “kuzeyleri”nin olması anlayışla karşılanıyor da…
“Kuzey Kıbrıs” bir türlü neden olamıyor?
Yukarıda saydıklarımın aksine tarihi, dili, dini, âdet, gelenek ve görenekleri birbirinden tamamen farklı TÜRK “kuzey” Kıbrıs ile RUM “güney” neden ille de birleştirilmek isteniliyor?01.02.19