Necdet Buluz
Suriye’nin kuzeyinde kurulması gündemde olan “güvenli bölge” konusunda kafalar karışık. Çünkü bunun nasıl hayata geçirileceği konusunda henüz net bilgiler ve çalışma yok.
Türkiye, bölgenin tamamen kendi kontrolünde olmasını istiyor. Amerika’nın ne yapacağı ve nasıl bir çıkış yolu önereceği bilinmiyor. Rusya ise “Güvenli bölgeye rejimin güçleri yerleşmeli” diyor.
Bu gelişmeler gündemdeyken ABD ve Türkiye’nin Suriye’nin kuzeyinde tampon bölge oluşturma görüşmelerini değerlendiren başını terör örgütü PKK/YPG’nin çektiği Demokratik Suriye Güçleri’nin (DSG) siyasi kanadı Demokratik Suriye Konseyi (DSK) eş başkanı Riyad Darar, ABD’den Türkiye’nin saldırmayacağına dair garanti istediklerini söyledi.
Suriye’nin Deyrizor bölgesindeki Arap aşiretlerinden birinin temsilcisi olan Darar, Rus gazetesi Kommersant’a açıklamasında bakınız neler diyor:
“Başkan Donald Trump’ın bahsettiği 20 millik bölge, bu bölgede güvenli bölgenin oluşturulması projesinin başlangıcı olabilir. Bu, ABD’ye yönelttiğimiz taleplerimizden biriydi. Türkiye ile büyük sınıra sahibiz ve biz, Türk tarafının bize saldırmayacağına dair garanti istedik. Bu sadece Kürtlerle ilgili değil. Eğer Türkiye bu bölgeye karşı bıçak çıkarırsa, bu bıçak orada yaşayan herkese yöneltilecek. Bu, Suriye’nin işgali anlamına gelecek. Onları düşman görmek, tüm Kürtleri düşman görmek demek. YPG, DSG’nin çekirdeğini oluşturuyor ve IŞİD’e karşı mücadeleye büyük katkısı var. Bu mücadele henüz tamamlanmış değil. ABD’nin Suriye’den çekilme açıklamasına rağmen yerel güçlere desteğini sürdürüyor. Bu sadece askeri operasyonları değil, savaşçıların eğitimini de kapsıyor. Rejimle görüşmelerde Rusya’nın arabuluculuk yapmasını umut ediyoruz. Rusya’nın, Menbiç yakınlarında askerleri bulunuyor. Biz, arabulucu olarak Ruslarla, Menbiç’te yerel sakinlerin haklarını sağlayabilecek ve sonra Suriye’nin kuzeydoğusundaki diğer arazilere yayılacak olası çözümleri görüştük. Suriye’nin geleceğiyle ilgili Şam’la görüşmeler konusunda Rusya’ya büyük umut bağladık. Bu, Kürtlerin yaşadığı bölgelerin özerkliği, savaş sonrası DSG’nin rolü ve ayrıca Kürt savaşçıların Suriye ordusuna entegrasyonuyla ilgili.”
Hemen parantez açalım:
Menbiç’te PYD/PKK’lılarla Rus askerinin birlikte devriye gezmesi tespit edildi. BU konuda yapılan açıklamalara ve görüntülere Rusya tarafından da bir yalanlama gelmedi.
Çoğu zaman yazdığımız yazılarda Suriye konusunda Rusya’ya da güvenilmemesi gerektiğini sıkça anımsatmıştık.
“Güvenli bölge” konusunda bir oldu-bittinin Türkiye aleyhine gelişebileceği endişesi de var. Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hami Aksoy, ABD’nin askerlerini Suriye’den çekme kararı ile ilgili olarak, “Çekilme YPG’ye hizmet etmemeli. Sahada oldu-bittiler yaşanmamalı” diyerek bu endişeleri dile getirmeye çalıştı.
Suriye’de oluşturulması gündemde olan güvenli bölge ile ilgili ABD ile Türkiye arasında görüşmelerin sürdüğünü belirten Aksoy, konuya ilişkin detaylı bilgi vermeyerek, “İçeriğine ilişkin temaslar devam edecek” demekle yetindi.
Aksoy, “ABD’nin teklif ettiği 20 millik güvenli bölgeye olumlu yaklaşıyoruz. Ama bu konuda uygulamanın nasıl olacağı, alanın nasıl şekilleneceği gibi konularda temaslar devam ediyor. Güvenli bölge sadece bizim sınırımızı güvence altına almayacak aynı zamanda buradaki halkın huzur ve güven içinde olması sağlanacak. Bu konuda Rus ortaklarımızla da görüşmelerimiz devam edecek. Muhtemel bir göçün önlenmesi ve istikrarın sağlanması, ayrıca Türkiye’de yaşayan Suriyelilerin ülkelerine dönmesini teşvik edecek bur unsur olacağını düşünüyorum” diye konuştu.
Çünkü bölgede Rusya ve İran’ın da önemli rol oynayabileceği düşünülüyor. Bu konudaki diplomatik görüşmeler de sürüyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın bölge konusunda ortaya koyduğu öneriler kabul edilirse “güvenli bölge” Türk askerinin kontrolünde olacak. TOKİ, bölgede yapılaşmayı gerçekleştirecek. Hazırlanan bölgeye de yerlerini terk ederek Türkiye’ye sığınan Suriyeliler yerleştirilecek.
Soru şu:
Bölgede eli silahlı 40 bin terörist ne olacak? Bunlar etkisiz hale getirilmedikçe sorun çözülür mü? Beka sorunumuz ortadan kalkar mı? Türkiye tek başına bölgenin kontrolünü gerektiği gibi sağlayabilir mi? TSK’nın Menbiç ve Fırat’ın doğusuna yapmayı planladığı askeri hareket ne olacak?
Suriye konusunda kafalar karışık. Kafalar karıştıkça da ortaya çıkan sorular çoğalıyor. Bu konunun daha çok baş ağrıtacak boyutlara taşınabileceğini sanıyoruz.
necdetbuluz@gmail.com
www.facebook.com/necdet.buluz