Seçimlere gölge düşmemeli…

Necdet Buluz

Yerel seçimler öncesi ortaya konulan tablo, açık,net ve herkesi rahat ettirebilecek bir ortamla zenginlik kazanır. Bu nedenle yapılacak seçimlerin şeffaf olması, şaibe karışmaması, kafalarda soru işaretleri bulundurmaması gerekiyor.
Dikkat edilecek olursa hemen her seçim sonrası sonuçlara ilgili çeşitli tartışmalar olmakta, kafalarda da soru işaretleri oluşmaktadır.
Seçmenlerin hür iradesini yansıtacakları sandıklarda ve YSK’nın vereceği kararlarda herhangi bir şaibenin olmaması demokrasiye olan bağlılığımızın önemini de ortaya koyması açısından önemlidir.
Seçimlerin kavgasız, gürültüsüz ve kafalarda herhangi bir soru işaretine fırsat verilmeden yapılmasını diliyoruz. Seçim sonrası tartışmalara fırsat vermemek için, sandıklara gölge düşmemesi gerektiği görüşündeyiz.
Şimdi bakıyoruz seçimlere az bir zaman kala, bazı konularda da tartışmalar yaşanmaya başladı. Seçimler öncesi YSK üyelerinin görev sürelerinin uzatılmasına olan tepkiler yerel seçimlere gölge düşürebilecek nitelikte olduğunu ortaya koyuyor.
Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile YSK üyelerinin görevlerinin bir yıl daha uzatılması büyük tartışmalara sebep oldu. Konuyla ilgili değerlendirmede bulunan Yargıtay Onursal Cumhuriyet Başsavcısı Sabih Kanadoğlu, “Süresi dolanların görev süresi bitmelerine rağmen göreve devam ederek karar vermeleri, YSK’nin vermiş olduğu bütün kararları geçersiz hale sokacaktır” ifadelerini kullandı.
Yargıtay Onursal Cumhuriyet Başsavcısı Sabih Kanadoğlu, anayasanın 76. maddesi uyarınca seçim yasalarında yapılan değişikliklerin bir yıl içinde yapılacak seçimlerde uygulanmayacağı hükmüne işaret etti.
YSK’nin seçimlerin dürüst şekilde yapılmasından sorumlu olduğunu anlatan Kanadoğlu, Trafik Kanunu’nda değişiklik öngören torba kanunla dahi yapılsa YSK üyelerinin görev süresini uzatmanın “seçim yasasında değişiklik” olduğunu kaydetti.
YSK’nin oluşumunun hangi yasada düzenlenirse düzenlensin bunun kapsamının seçim yasası olduğuna işaret eden Kanadoğlu, “Seçimi ve seçimi yürütecekleri düzenleyen, çalışma düzenini kuran her yasa seçim yasasıdır. Bu nedenle bu torba yasa ile uzatılma olayı elbetteki bir yıl uygulanmaması gereken bir hükümdür. Ve süresi dolanların görev süresi bitmelerine rağmen göreve devam ederek karar vermeleri, YSK’nin vermiş olduğu bütün kararları geçersiz hale sokacaktır” dedi.
Emekli Yargıç, Avukat Ömer Faruk Eminağaoğlu, YSK’de Başkan ile 5 üyenin görev süresini bir yıl uzatan yasa değişikliğinin “seçim yasası” kapsamında olduğunu belirterek, bunun 31 Mart yerel seçimleri nedeniyle uygulanamayacağını kaydetti. “Seçim yasalarında yapılan değişikliklerin bir yıl içinde yapılacak seçimlerde uygulanamayacağı” şeklindeki anayasa hükmüne dikkat çeken Eminağaoğlu; YSK, Yargıtay ve Danıştay’a başvurdu, görev süresi dolan üyelerin yerine seçim yapılmasını istedi.
Eminağaoğlu, mevcut başkan ve bazı üyelerin görev süresinin dolması nedeniyle YSK’de toplanma ve karar verme yeter sayısının ortadan kalktığını vurguladı ve şu açıklamaları yaparak dikkatleri çekmeye çalıştı:
“Anayasa değişikliğine gerek duyulmadan 298 sayılı Yasa’da 1979, 1987, 1997 ve 1999 yıllarında yapılan değişikliklerle YSK üyelerinin görev sürelerinin uzatılması yoluna gidilebilmiştir. Seçimlerle ilgili yasalarda yapılan bu gibi değişikliklerin yarattığı tartışmalar nedeniyle 2001 yılında Anayasa’ya 67/son madde olarak, ‘seçim yasalarında yapılan değişikliklerin bir yıl içinde yapılacak seçimlerde uygulanamayacağı’ yolunda hüküm eklenmiştir. Şimdi 7159 sayılı yasa ile yapılan düzenlemede, 1997 ve 1999 yıllarında da benzer düzenlemeler yapıldığı gerekçe gösterilmekte ise de, seçim dönemlerinde bu gibi düzenlemelerden hareketle tartışmalar yaşanmaması için 2001 yılında Anayasa’nın 67/son maddesine eklenen hükümle, seçimlere bir yıl kala seçim yasalarında yapılan değişikliklerin o seçimlerde uygulanamayacağı hüküm altına alınmıştır. Yapılan düzenleme sırasında bu hüküm gözetilmemiştir. Kaldı ki YSK’ye üye seçilecekler de, YSK’da uygulama yaptıkça uzmanlaşan kişiler değil, yargıç kimliği gereği seçilen kişiler olmalıdır. YSK ile ilgili düzenlemeler, YSK’nın yetki ve görevleri konusu 298 ve 7062 sayılı Yasalar kapsamında kalmakta olup, bu yasalar da Anayasada belirtilen seçim yasaları kapsamındaki yasalardır. Bu hükmün Anayasa’nın 67/son maddesi nedeniyle 2019 yılındaki seçimlerde uygulama yeteneği bulunmadığından, 7159 sayılı Yasa kapsamında kalan YSK Başkan ve bazı üyelerinin görev sürelerinin 2019 yılı Ocak ayında dolduğunun gözetilmesi ve bu konuda yetkili ve görevli Yargıtay ve Danıştay tarafından seçim yapılması için 31 Aralık 2018 tarihi itibarıyla YSK, Yargıtay ve Danıştay’a başvuru yapılmıştır.”
Eminağaoğlu, YSK’nın oluşumuna ilişkin anayasal ve yasal hükümler gözetildiğinde, 7159 sayılı Yasa hükmünün uygulanma yeteneğinin bulunmaması karşısında, bu kapsamda kalan başkan ve bazı üyelerin görev sürelerinin dolduğunun gözetilmesi, bu durumda YSK’nın toplanma ve karar verme yeter sayısının bile ortadan kalktığına dikkat çekti. YSK’den bu durumu Yargıtay ve Danıştay’a bildirmesini isteyen Eminağaoğlu, bu konuda Yargıtay ve Danıştay tarafından da gerekli olan üye seçimlerinin yapılmasını istedi.
[email protected]
www.facebook.com/necdet.buluz