Necdet Buluz
İş kazaları konusunda da sanıyoruz liderliği hiçbir ülkeye kaptırmıyoruz. Çünkü iş kazaları nedeni ile en çok can kaybının olduğu ülkelerden biri haline geldik. İş kazasız, bu kazalarda da can kaybının olmadığı gün yok gibi.
Artık iş kazaları öylesine çoğaldı ki, bunlara “iş kazasından çok” “iş cinayetleri” denilmeye başlandı.
Bu, bir kader midir yoksa bu konuda önlem eksikliği midir?
Şurası çok açık:
İş kazlarını önleme konusunda gereken önlemleri almıyoruz. Zaten, yapılan açıklamalarda da iş kazalarının % 90’ının önlemsizlik nedeni ile olduğu gerçeği ortaya çıkıyor.
Geçenlerde e.mailimize düşen iş kazalarının ele alındığı bir bilgi notunu önce sizlerle paylaşmak istedik.
Ülkemizde dikkat ve eğitim eksikliği gibi nedenlerden dolayı yılda birçok iş kazası meydana geliyor. Bu kazaların %98’i insan hatasından kaynaklanıyor. Bu oranın %50’sini kolay önlenebilen, %48’ini ise özenli çalışmalar sonucu önlenebilecek kazalar oluşturuyor. Önlenemiyor olmasının başında ise çalışanın riski yeteri kadar önemsememesi geliyor.
Önlem alınmayan iş ortamlarında, iş kazaları yaşanmaya devam ediyor. Ocak ayında 144, Şubat ayında 128, Mart ayında 130, Nisan ayında 189, Mayıs ayında 169, Haziran ayında 151 işçi, Temmuz ayında 201, Ağustos ayında 184, Eylül ayında 167 ve Ekim ayında 177 olmak üzere; Türkiye’de 2018 yılının ilk on ayında en az 1640 işçi iş cinayetlerinde yaşamını yitirdi. En çok kayıp verilen işkolları ise; inşaat, tarım, taşımacılık olarak sıralanıyor.
Alınması gereken önlemlerin başında elbette ki eğitim geliyor. İşe başlamadan önce çalışanların o işe uygun olup olmadığına dair sağlık kontrollerinden geçirilmesi, iş kollarına göre çalışanlara gerekli eğitimlerin verilmesi ve tehlikeler konusunda uyarıların yapılması gerekiyor.
Günümüzde her alanda gelenekselleşen eğitimlerin yerini ise teknoloji ile bütünleşmiş, interaktif bir şekilde deneyimleme fırsatı sunan ve akılda kalıcılığı yüksek sanal gerçeklik eğitimleri alıyor. Sanal Sanatlar Stüdyosu Modern Innova da tasarladığı ‘Sanal Gerçeklik ile İş Güvenliği Eğitimleri, çalışanların risk algılarını artırarak, tehlikeyi zarar görmeden ve hissederek deneyimlemesine fırsat tanıyor.
Uygulamalar, pek çok firma ve fabrikaların iş güvenliği eğitim modüllerine dahil edilmeye devam ediyor. İş güvenliği uzmanlarından alınan geri bildirimler ile farklı çalışma alanları için farklı iş güvenliği eğitim modülleri geliştiren Modern Innova, bugüne kadar uygulanan fabrika ve iş yerlerinden olumlu geri bildirimler aldıklarını ve yeni modüller geliştirmeye devam ettiklerini belirtiyor.
Şimdi gelelim söyleyeceklerimize.
Mesleki eğitimimiz nedeni ile uzun süre Japonya’da kaldım. Bu süre içinde de çeşitli gezi ve temaslarım oldu. Bunlardan biri de iş kazları ile ilgiliydi.
Dünyanın en büyük tersanelerine sahip olan Japonya’da, yine sipariş üzerine yapılan en büyük yat ve gemilerin bulunduğu bir tersanede bizleri bilgilendirdiler. Son 3 yıl içinde meydana gelen iş kazalarında sadece bir can kaybının yaşandığını söylediler.
İşin önemine gelince:
Japonya, iş kazaları konusunda çok duyarı ve her önlemi alıyor. İşçileri bilgilendiriyor. Bir iş kazasında bile yer yerinden oynuyor. Kamuoyunun da bu konuda son derece duyarlı olduğunun da altını kalınca çizelim.
Konu sadece tersanelerle sınırlı değil. Hemen her meslek grubunda iş kazalarını sıfıra indirebilmenin de çözüm yollarının arandığını gördük.
Özetleyelim:
Her konuda olduğu gibi, iş kazalarının önlenmesinde de eğitime büyük önem veriliyor. Eğitimin yerinin tartışılmaz olduğunu da söylemeden geçemeyeceğiz.
Japonya sonrası gezdiğim Güney Kore’de de aynı anlayış içinde iş kazalarının önenmesi konusunda çalışmaların yapıldığını gördüm. Güney Kore’liler de sanki bu konuda Japonya’yı örnek almışlar.
Japonya ve Güney Kore’de iş kazalarını önleme konusunda ilkokullarda bile dersler veriliyor. İşçiler için de iş kazalarını önleme konusunda işe başlamadan önce kurslara devamlılık ve sertifika koşulu getirilmiş.
Anlayacağız işi sıkı tutuyorlar.
Yazımızın başına aldığımız “Bu bir kader mi, yoksa önlem eksikliği mi?” sorumuz da bu örneklerle yanıt bulmuş oluyor.
Bizler de iş kazalarını “kader” olmaktan çıkaracak günleri görebilecek miyiz?
necdetbuluz@gmai.com
www.facebook.com/necdet.buluz