Necdet Buluz
Ekonomideki sıkıntı hali ile enflasyon rakamlarının artmasına neden oluyor. Bir türlü önlenemeyen enflasyon geçtiğimiz ayda da yüksek çıkarak son 15 yılın rekorunu kırdı. Uzmanlar, önümüzdeki ayda da enflasyon rakamlarında yükselme olabileceği görüşünü yansıtıyor.
İşin en önemli tarafı da piyasadaki stokçuluğun ve pahalı malların piyasaya sürülmesi de enflasyonun artış nedeni olarak karşımıza çıkmış olmasıdır.
Şimdi gelelim enflasyon ile ilgili haberlere ve detaylarına:
Eylül ayı enflasyonu belli oldu. Enflasyon, eylül ayında tüketici fiyatlarında yüzde 6,30 artarken, yıllık bazda yüzde 24,52 oldu. Çekirdek enflasyon yüzde 24.05 oldu. Eylül ayında ÜFE yüzde 10.88 olurken yıllık ÜFE yüzde 46 oldu.
Ana harcama grupları itibariyle 2018 yılı Eylül ayında endekste yer alan gruplardan, ulaştırmada yüzde 9,15, çeşitli mal ve hizmetlerde yüzde 7,42, eğlence ve kültürde yüzde 6,62 ve gıda ve alkolsüz içeceklerde yüzde 6,40 artış gerçekleşti.
Aylık en az artış gösteren grup yüzde 0,07 ile alkollü içecekler ve tütün oldu
Ana harcama grupları itibariyle 2018 yılı Eylül ayında endekste düşüş gösteren grup olmadı. Ana harcama gruplardan alkollü içecekler ve tütün yüzde 0,07 ile en az artış gösteren grup oldu.
Yıllık en fazla artış yüzde 37,28 ile ev eşyası grubunda gerçekleşti
TÜFE’de, bir önceki yılın aynı ayına göre ulaştırma yüzde 36,61, çeşitli mal ve hizmetler yüzde 30,61, gıda ve alkolsüz içecekler yüzde 27,70 ve konut yüzde 21,84 ile artışın yüksek olduğu diğer ana harcama gruplarıdır.
Aylık en yüksek artış yüzde 8,12 ile TRC1 (Gaziantep, Adıyaman, Kilis)’de oldu
İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflaması (İBBS) 2. Düzey’de bulunan 26 bölge içinde, bir önceki yılın Aralık ayına göre en yüksek artış yüzde 22,88 ile TR90 (Trabzon, Ordu, Giresun, Rize, Artvin, Gümüşhane) bölgesinde, bir önceki yılın aynı ayına göre en yüksek artış yüzde 28,30 ile TR90 (Trabzon, Ordu, Giresun, Rize, Artvin, Gümüşhane) bölgesinde ve on iki aylık ortalamalara göre en yüksek artış yüzde 15,32 ile TR63 (Hatay, Kahramanmaraş, Osmaniye) bölgesinde gerçekleşti.
Eylül 2018’de endekste kapsanan 407 maddeden; 50 maddenin ortalama fiyatlarında değişim olmazken, 339 maddenin ortalama fiyatlarında artış, 18 maddenin ortalama fiyatlarında ise düşüş gerçekleşti.
‘Enflasyondaki artışın önümüzdeki aylarda da artacağını gösteriyor’
Prof. Dr. Murat Ferman, bir TV programında yaptığı açıklamada” Beklenenin üzerinde bir rakam 4’ün altında olacağını düşünüyorduk. Bu rakamlar enflasyondaki artışın önümüzdeki aylarda da artacağını gösteriyor. Enflasyon hepimizin ortak derdi. ÜFE’nin 6 ile 10 arasındaki paritenin açılması şunu gösteriyor. Maliyet enflasyonu ağırlıklı. Bu rakam talep düşüklüğünün henüz tam yansıtılmamış olduğunu gösteriyor. “görüşlerini dile getirdi.
Geçen ay en fazla fiyat düşüşü ise yüzde 28,53 ile limonda gerçekleşti. Bunu, yüzde 13,46 ile balık, yüzde 11,37 ile havuç, yüzde 10,58 ile elma, yüzde 8,47 ile kuru soğan, yüzde 8,15 ile patates, yüzde 7,04 ile nohut, yüzde 7,02 ile araba kiralama ücreti izledi.
Hazine ve Maliye Bakanı erat Albayrak çıkan enflasyon rakamları karşısında şaşırdığını söylüyor. Açıklamasına bakalım:
“Beklediğimiz oranların daha üzerinde bir rakamla karşı karşıya kaldık. Demek ki piyasadaki fiyatlamalar ölçüsünde, son dönemde bahsettiğimiz stokçuluk davranışlarının fiyatlar üzerindeki etkisinin bir algı değil, gerçek olduğunu görmüş olduk. En kötü günü geride bıraktık. Trend ekim ayıyla birlikte kırılacak. Haftaya enflasyonla mücadele çerçevesini açıklayacağız. Son sözüm hep şunu ifade ediyorum. Türkiye bölgesinde değil dünyadaki çok nadir ülkelerden bir tanesi. Çok daha zor bir dünya düzeni bizi beklerken, Türkiye için süreç çok daha işliyor. Saldırılar bizi daha güçlü hale getiriyor. Mesela ekonomi açısından reformlar, cari harcamalar, tasarruf noktasında çok daha güçlü ilerliyoruz. Toplulumuz daha güçlü ilerlemeye başladı. Çok daha güçlü dışarıya daha az bağımlı güçlü rekabet gücü yüksek ülke haline geliyoruz. Türkiye siyasi istikrarı, özel sektörde endüstri çeşitliliği itibariyle bölgedeki tek ülke. 10 binlerce çeşit ürün ihraç eden bir ülkeden bahsediyoruz. Turizm büyümesiyle dünyada en hızlı büyüyen ülkeden bahsediyoruz. Tüm sınamalardan güçlenerek çıkan bir ülke. Yıl sonuna doğru daha da somutlaşarak 2019’da dengelenme disiplin ile çok daha sağlam bir şekilde hayata geçirdiğini göreceğiz. TeknoFEST’te gözlerim yaşardı. Bu özgüven toplumsal olarak ortada. Hakikat üzerine yoğunlaşalım. Önümüzdeki dönem enflasyona karşı çok daha önemli adımlar atacağız.”
necdetbuluz@gmail.com
www.facebook.com/necdet.buluz