Zam furyacılarına sıkı takip…

Necdet Buluz

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın uyarısı üzerine, kur bahanesiyle stok yapan ya da pahalı ürün satanlara yönelik, yurt çapında sıkı denetim başlatıldı. 3 aylık fiyat değişimleri kontrol ediliyor. Yetkililer ‘Fırsatçılara göz açtırmayacağız’ diyor.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın kur fırsatçıları ve stokçularına yönelik, “Önüne gelen zam üstüne zam yapıyor. Bu stokçulara gereken cevabı İçişleri ve Maliye bakanlıklarımız verecek. Meydanı simsarlara bırakmayacağız” sözlerinin ardından, yurt genelinde denetimler sıklaştı.
Biz bu açıklamaları önemsiyoruz. Ancak, kur farkını bahane ederek hemen her ürün almandı. Marketlerin etiketlerine bakarak bunu görmek mümkün. Bu konunun ihbarla falan da bir ilgisi yok.
Eğer daha önce 5 liraya satılan bir su bugün 10 liraya satılıyorsa bunu ihbar etmeye gerek var mı? Daha önce kolisi 15-20 liraya satılan bir yumurta fiyatı bugün 30 liranın üzerinde satılıyorsa bu açıkça görülüyor. Hemen her ürün neredeyse iki katın satılıyor.
Üreten belli, satan belli, alan belli. Satışı yapılan etiketler belli.
Söylemek istediğimiz, bu işi takip etmek çok kolay.
Bakan “Ekmeğe zam yok”diyor. Ekmekler bir aydan bu yana zamlı satılıyor.
Dolar fiyatlarını bahane ederek dövizden etkilenmedikleri halde fiyat yükselten veya piyasaya mal sürmeyip stoklayan firmalara yönelik denetimler tüm hızıyla sürüyor. Tüketimi yoğun olan ürünlerden başlayan denetimlerde, firmaların geriye dönük 3 aylık fiyat değişimleri, tedarikçiden veya üreticiden alış fiyatları ve tüketicilere satış fiyatları inceleniyor.
Yapılan açıklamalarda da “İşyerleri, 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun kapsamında denetlenmekte, böylelikle girdi maliyeti ve döviz kuru artışı gibi fiyat değişimlerinden etkilenmemesine rağmen bu durumlardan etkileniyormuş gibi hareket edenlerle ilgili daha etkin bir gözetim sağlanacak, haksız fiyat artışıyla tüketiciyi mağdur eden firmalara denetimler devam edecektir” deniliyor.
Hiç kuşkusuz belediyelere de bu konuda da iş düşüyor. Piyasaların gerektiği gibi denetlendiğini söylemek mümkün değil.
Tüketicilerin çok sıkıntılı olduğunu görüyoruz. Domates mevsimindeyiz ama bugün marketlerde domates 10 liraya satılıyor.

Beyoğlu, Gaziosmanpaşa, Bayrampaşa, Esenler’in de aralarında bulunduğu ilçe belediyeleri harekete geçti. Dolar fiyatlarını bahane ederek dövizden etkilenmedikleri halde fiyat yükselten veya mal stoklayan firmalara yönelik denetimler başladı.
Tüketimi yoğun olan ürünlerden başlayan denetimlerde firmaların geriye dönük 3 aylık fiyat değişimleri, tedarikçiden veya üreticiden alış fiyatları ve tüketicilere satış fiyatları inceleniyor.
Beyoğlu Belediye Başkanı Ahmet Misbah Demircan, “İhbar hattı kurduk. Böyle önemli bir süreçten geçtiğimiz günlerde ilçemizde bu fırsatçılara göz açtırmayacağız. Ayrıca kurduğumuz ihbar hattında başka ilçelerle ilgili de şikâyet gelirse bu şikâyetleri ilgili ilçe belediyelerine bildiriyoruz. Devletimizin diğer kurumları ile senkronize halindeyiz. Ay ay geriye dönük etiket fiyatlarına bakıyoruz. Haksız fiyat şişirmelerini anında tespit ediyoruz. Yapılan haksız fiyat şişirmelerine asla izin vermeyeceğiz. Vergi dairelerinin de sürece dâhil olması fırsatçılara asla izin vermeyecektir” diyor.
Dövizden etkilenmedikleri halde fiyat yükselten veya piyasaya mal sürmeyip stoklayan firmalara yönelik denetimlerde 3 aylık alış ve satış fiyatları incelenirken usulsüzlük tespit edilen firmalar gerekli yaptırımların uygulanması amacıyla Ticaret Bakanlığı Reklam Kurulu’na bildiriliyor.
Bu çalışmaların sınırlı da olsa etkili olacağını düşünüyoruz.
Bu arada şunu da unutmayalım:
Ürünlerine zam üzerine zam yapanlar da “Girdi fiyatlarımız artıyor, çaresiz kalıyoruz” diye yakınıyor.
Elektriğe, doğalgaza, petrol ürünlerine gelen zamların fiyatlara yansıdığı ifade ediliyor.
Konunun geniş boyutta ele alınması gerekiyor.
Bir de şunu söylemeliyiz::
Kur üzerinden zam yapanlar, kurun aşağılara düşmesi ile ürün fiyatlarını düşürecekler mi? Bunun da iyi şekilde kontrol edilmesi gerekiyor. Görebildiğimiz kadarı ile yapılan zam yapıldığı ile kalıyor. Tüketici de buna alıştırılıyor.
necdetbuluz@gmail.com
www.facebook.com/necdet.buluz