Ekmek kavgası…

Necdet Buluz

Fırıncılar Federasyonu, yapılan çalışmalar sonunda “Ekmek fiyatlarına % 15 oranında zam uygulamasına başladık. Bir kilo ekmeğin fiyatı 5 lira 75’un üzerine çıkmayacak” açıklamasında bulunmuştu.
Sonra ne mi oldu?
Türkiye’nin her tarafında ekmek fiyatları hemen zamlı tarife ile satışa başlandı.
Belediyeler bile çıkardıkları ekmekleri zamladılar.
Ancak iktidarın küçük ortağı MHP Genel Başkanı Bahçeli, ekmeğe yapılan zam karşısında tepki gösterdi. “Askıda ekmek” uygulamasını başlattılar.
Aradan birkaç gün geçtikten sonra Ticaret Bakanlığı tarafından bir açıklama yapıldı ve “Türkiye Fırıncılar Federasyonu’nun ne ülke genelinde ne de herhangi bir il için tek başına ekmek fiyatı belirleme yetkisi bulunmamaktadır. Bu doğrultuda ekmeğe yüzde 15 zam yapıldığı yönündeki iddialar gerçeği yansıtmamaktadır” denildi.

Önce Bakanlık tarafından yapılan açıklamaya bakalım:

“Ekmek fiyatları bir yönü ile tüketicilerimizi diğer yönü ile esnaf ve tacirlerimizi çok yakından ilgilendiren bir husustur. Ulusal ve yerel basında ekmek fiyatlarına ilişkin yapılan haberler nedeniyle bu konuda bazı açıklamaların yapılması zarureti hasıl olmuştur. Öncelikle belirtmemiz gerekir ki ekmek fiyatları, illerimizde veya ilçelerimizde esnaflarımız için ilgili esnaf ve sanatkarlar odaları, tacirlerimiz için ise ticaret odalarımız tarafından hazırlanan fiyat tarifelerine istinaden belirlenmektedir. Bu konuda Türkiye Fırıncılar Federasyonunun görüş belirtmekten başka ekmek fiyatlarını belirleme konusunda herhangi bir yetkisi bulunmamaktadır. Ekmek fiyatları, tacirlerimiz için, Tacir ve Sanayiciler Tarafından Üretilen Mal ve Hizmetlerin Azami Fiyat Tarifelerinin Düzenlenmesi Hakkında Yönetmelik hükümleri çerçevesinde hazırlanan ve onaylanan tarifeler ile belirlenmektedir. Bu çerçevede, ilgili ticaret odası veya ticaret ve sanayi odası yönetim kurulu, Ticaret İl Müdürü ve Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürü ile esnaf ve sanatkarlar odaları birliği, tarifeyi düzenleyen oda ve ilgili belediyenin temsilcilerinden oluşan heyetin değerlendirmesini almaktadır. Heyetin değerlendirmesi ve ilgili meslek komitesinin görüşü de dikkate alınarak yönetim kurulunca ekmek tarifesine ilişkin teklif oluşturulmaktadır. Hazırlanan bu teklif Bakanlığımızın görüşüne sunulmakta ve daha sonra yapılacak ilk toplantıda oda meclisinin onayına sunulmaktadır. Bu şekilde hazırlanan tarifeler oda meclisinin onayı sonrasında ilgili Valilik ve Belediyenin uygun bulması üzerine yürürlüğe girmektedir. Esnaflarımız için belirlenen tarifelerde de benzer bir süreç söz konusudur. Burada hazırlanan fiyat tarifesi teklifi görüş için Bakanlığımıza gönderilmeden önce ilgili Federasyonun da görüşü alınmaktadır. Daha sonra söz konusu tarifeler Bakanlığımızın görüşünün alınmasının ardından esnaf odaları birliği tarafından onaylanması sonrasında ilgili Valilik ve Belediyenin uygun bulması üzerine yürürlüğe girmektedir. Bu süreçler doğrultusunda bugün itibarıyla Türkiye genelinde ekmek fiyatlarında yüzde 15 artış öngören bir talep gelmediği gibi, Bakanlığımızca bu konuya ilişkin herhangi bir görüş bildirilmemiştir. Türkiye Fırıncılar Federasyonunun ne ülke genelinde ne de herhangi bir il için tek başına ekmek fiyatı belirleme yetkisi bulunmamaktadır. Bu doğrultuda ekmeğe yüzde 15 zam yapıldığı yönündeki iddialar gerçeği yansıtmamaktadır.”
Tamam da, şu anda piyasalarda ekmekler ve unlu gıdalar zamlı satılıyor. Bu nasıl önlenecek? Böyle bir durum karşısında fırıncılar ile tüketiciler karşı karşıya gelmiş olmayacak mı? Kaldı ki, görebildiğimiz kadarı ile piyasalarda da denetimler yapılmıyor. Yapılmış olsa bile bir sonuç alınabileceğini sanmıyoruz.
Geçmiş yıllarda da buna benzer sıkıntıları yaşadık. Fırıncılar ile hükümet olanların kavgasına şahit olduk. Sonunda kazanan fırıncılar oldu. Ortaya konulan zammın gerekçelerindeki haklılığı savunuyorlar. Bu koşullar altında bugünkü fiyatlarla ekmek satamayacaklarını söylüyorlar.
Tüketiciye daha ucuz ekmek satmak için çalışan belediyelerin bile unlu gıdalara zam yapmasına ne demeli?
Bazı belediye ekmeklerinin piyasadaki ekmeklerden daha pahalı satıldığını söyleyenler bile var.
Bu konunun zıtlaşma ve karşılıklı restleşmelerle çözülebileceği görüşünde değiliz. Daha sağlıklı bir ortamda, daha sağlıklı bir kararla iki tarafın bir araya gelip, sorunları çözmesi ve ortaya çıkacak fiyatlarla ekmek satışların yapılması gerekiyor.
Yoksa bu ekmek kavgası sürecek, olan her zaman olduğu gibi yine tüketiciye olacaktır.
necdetbuluz@gmail.com
www.facebook.com/necdet.buluz