Ortadoğu ülkesi olan”Katar’ın 2022 Dünya Kupası’nı organize edememe riski artıyor. Katar Emir’i de bu kadar küçük ülkede bu işi nasıl organize edeceklerini düşünmeye başladıklarını açıkladı.
Doğalgaz zengini Katar ve komşuları arasındaki mevcut siyasi krizin etkileri ele alınıyor. Katar’ı “Ortadoğu’yu istikrarsızlaştırmak” ve “teröre destek vermekle” suçlayan Suudi Arabistan, Bahreyn, Mısır ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin başını çektiği bazı ülkeler, Doha yönetimiyle ilişkilerini askıya almış, Suudi Arabistan Katar ile kara sınırını kapatmış, diğer ülkeler deniz ve hava bağlantılarını kesmişti. Böyle bir durumun turnuva sırasında tekrar olmasından korkuluyor.
a-Kışın kasım-Aralık ayı arasında yapılacak bu dünya futbol şampiyonasına o aylarda yapılan lig maçlarını nasıl ayarlayacaklarını katılımcı ülkeler şimdiden düşünmeye başladı.
b-Turistlerin yıllık izinleri yaz aylarında yapılan dünya kupasına kolayca denk getirerek şampiyonaya gidebiliyorlardı şimdi kış aylarında izin ve tatilleri nasıl ayarlayacaklar sorunu çıktı.
c- Turnuvalarda kazancın büyük bir kısmının özellikle barlar ve alışveriş merkezlerinden elde edildiği not ediliyor. Hediyelik eşya satışlarının da önemli bir gelir kaynağı olduğu belirtiliyor. Sokaklara air conditioned döşenmedikçe turistler sıkıntıya girecek.
d-Afrika’nın milli enstrümanı “vuvuzeladan” kupanın resmi resmi topu Jabulani’ye kadar kupanın simgesi olan ne varsa Çinde üretildi. ‘Çin’in Tahtakale’si olarak bilinen Wu Yuwe kentinde tanesini 40 sente üretilen vuvuzelaların fiyatı Johannesburg’da 8 dolara kadar çıktı. Vuvuzeların yüzde 85’ini üreten Çin dünya kupasına katılan ülkelere bayrak ve forma satışlarıyla milyar dolar kazandı.Bu turnuvada da yine Çin kazanç sağlayacak.
2018 Rusya Dünya Futbol Şampiyonasından sonra,200 milyara çıkacak 2022 Katar futbol şampiyonası 12 yeni stadyuma sahip olacak. Her biri 45-82 bin seyirci kapasiteli yapılmakta.
Takke görünümündeki (resim) bu stad 82 bin kişilik air conditioned soğutmalı. Air conditioned bu modern stadlarda şampiyona sırasında kullanıldıktan sonra ne için kullanılacağı bilinmiyor. Katar 2 milyon nüfuslu başkenti Doha olan bir Emirlik.
Rusya’da 3800 taraftarı olan Soçi ye 45 bin kişilik stad yapılıp bırakıldı. Şimdi bu stad kaderine terkedilecek.
Lisanslı futbolcu sayısı az olan Katar’ın 14 adet futbol kulübü var. Katar’ın böyle bir turnuvadan elde edilecek gelire gereksini mi var. Yoo. Ama onun da ihale kapma peşinde olan yüklenicileri olduğu kesin.
Turnuva bitti o stadların nasıl değerlendirileceği turnuva sonrası stadların içerisinde biten otların hayvanlara yem otlağı olup olmayacağı, deve güreşlerine tahsis edilip edilmeyeceği açıklanmıyor. Turnuvadan sonra 12 adet yeni stadı boş tutsa ne olur. Ekonomisi mi sarsılır? Küçücük bir ülke 14 adet futbol takımı paraya doymayan Avrupa takımlarında oynayan şöhretli emekliliğe yakın futbolculara bonus dağıtma ve ağırlama peşinde.
Birçok yıldızın ayak bastığı ülkede, Frank de Boer, Stefan Effenberg,Fernando Hierro, Guardiola, Leboeuf, Diawara, De La Pena, Caniggia, Boksiç, Mario Basler ve Pascal Nouma gibi futbolcular da forma giydi. Türk oyunculardan ise eski milli futbolcu Tuncay Şanlı kariyerinin bir bölümünü burada gerçekleştirdi.Türk teknik adam Bülent Uygun’un çalıştırdığı Umm Salal takımında sürdürdü. Bülent Uygun hala Umm Salal takımının teknik patronluğunu yapıyor.
Wimbledon tenis turnuvası her yıl yapılıyor. Dünya Futbol turnuvası ise 4 yılda bir yapılmakta. Wimbledon Tenis Turnuvası için ayrılan alan bir yıl içerisinde turistik ziyarete açık ve kortların tarihçesini anlatan turlar var. Turnuva dışı stadyum içi gezi turları bile bir gelir sağlıyor ve gelecek seneye kadar gerekli onarımlara harcanıyor.
Brezilya halkı bu kadar işsizlik varken 2014 tdünya futbol urnuvasının olmasını istemedi. Stad yapımı için bütçede ayrılan paranın istihdam yaratmaya ve sağlık hizmetlerine ayrılmasını istedi. Ama stad yapcısı yüklenicileri aşamadı. Burada kazanan Brezilya ve şampiyon olan değil FIFA nın olduğu biliniyor.
Tv ve sponsor gelirlerinden FIFA nın kazandığı para turnuva sahibi ülkenin gelirinden fazla. 2014 turnuvası için yapılan Mane Garrica 72 bin kişilik Brezilya futbol arenası otopark olarak kullanılıyor. Yapılan diğer stadların da hapishane ve sahra hastahanesi olarak kullanımı hala düşünülüyor.
Tekrar gelecek 4 sene sonra arka arkaya aynı ülkenin futbol şampiyonası yapması olanaksız.4 senede aşınan zemin, kablolar, sulama tesisatı bunlara gidecek masraf turnuva gelirlerin götürmeyecek mi?
Ülkeler aman Olimpiyat, Futbol şampiyonası almayayım diyor. Ekonomik getirisi olmadığı anlaşıldı.2010 Güney Afrika futbol turnuvasına 309 bin turist gelmiş. Halbuki diğer ay ortalaması 620 bin turist olmuş.
Kaçıyorlar ama FIFA zorluyor.
2026 Futbol şampiyonası tek ülkeye ağır geleceğinden 3 ülkeye verildi ABD,Kanada ve Meksika.
FIFA’nın Dünya Kupası’ndan elde ettiği gelirin 3,2 milyar doları geçtiği organizatör ülke kazancından daha fazla gelir sağladığı tahmin ediliyor. Bu gelirin 2 milyar dolarlık kısmı görüntü haklarından, 1.2 milyar dolarlık bölümü de satış ve pazarlamadan gelmekte.
Erdil Ünsal
Yazıları posta kutunda oku