Necdet Buluz
CHP’nin Cumhurbaşkanı adayı Muharrem İnce’nin ortaya koyduğu performans günden güne artıyor. İnce için “Akşener’in önüne geçti. Erdoğan’ı zorluyor” deniliyor.
Son yapılan kamuoyu araştırmaları da İnce’nin oy oranında belirgin yükselişlerin olduğunu gösteriyor.
Bu noktada öne çıkan iki önemli konu var:
Birincisi İnce’nin Güneydoğu’dan çok ciddi ol alabileceği görüşüdür. İkincisi de HDP’nin barajı geçecek noktaya geldiğidir.
Bize göre bunlardan daha önemli olan gelişme “Cumhur İttifakı”nın kan kaybetmesi, “Millet İttifakı”nın ise yükselişe geçmesi konusudur.
Şimdi bu konulardaki gelişmelere bakalım:
Remres Araştırma, 24 Haziran seçimlerine ilişkin son anket sonuçlarını açıkladı. Yapılan son ankette Cumhur İttifakı yüzde 44’ün altına düştü, CHP’nin Cumhurbaşkanı adayı Muharrem İnce ile Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan başa baş. İşte 24 Haziran erken seçim sonuçlarına ilişkin olarak yapılan son ankette partilerin ve Cumhurbaşkanı adaylarının son oy oranları.
Remses Şirketi’nin Genel Müdürü Emre Şişmanlar, son yapılan anket çalışmalarını şu şekilde açıklıyor:
“Mayıs sonu Haziran başını kapsayan bir anket çalışmamız oldu. Cumhur ittifakı düşüyor, millet ittifakı yükseliyor. Mayıs başında ‘cumhur ittifakı’ yüzde 44.2 iken şimdi yüzde 43.9’a geriledi. ‘Millet ittifakı’ysa yüzde 43.4 ile başlamıştı. Son ölçümlere göreyse 43.5- 43.7 bandında çıkıyor. Kafa kafaya bir yarış var. Bu yüzden de Meclis’te ne cumhur ne de millet ittifakı 301’i buluyor. İttifakların dışındaki HDP de yüzde 12.1 çıkıyor.HDP, 7 Haziran seçimlerinde yüzde 13.12 oranında oy almıştı. HDP, Güneydoğu’daki oylarını koruyor. Batı’daki oylarda küçük bir düşüş var. Örneğin İstanbul’da 11.9’a indi. 7 Haziran’daysa bu rakam biraz daha yüksekti. Özetle HDP, 7 Haziran ve 1 Kasım arasında bir yerde duruyor. Sadece “Aman baraj altı kalmasın” diyerek HDP’ye oy verecek bir miktar seçmen var. Ancak biz ve pek çok şirket de HDP’nin gayet rahat baraj üstünde olduğunu görüyoruz. Muharrem İnce faktörü ve HDP’nin olası bir baraj riski karşısında hareket eden bir CHP-HDP seçmeni görüyoruz. Kimi HDP’li, Selahattin Demirtaş’ın ikinci tura kalmasını gerçekçi bulmuyor. Bu yüzden ilk turda milletvekili seçimlerinde partisi HDP’ye, cumhurbaşkanlığında da İnce’ye oy verecek. Benzer durum CHP tabanında da var. “Benim cumhurbaşkanı adayım İnce’dir ama barajı mutlaka geçmesi gerekir, oyum HDP’ye” diyen de bir CHP kitlesi oluştu.
Kafalardaki soru şu:
CHP ve HDP arasındaki oy geçişkenliği Türkiye’nin hangi bölgesinde daha çok ortaya çıkıyor? Yanıtını Remres Genel Müdürü Emre Şişmanlar’dan alalım:
“Bu konuda şaşırtıcı sonuçlar alıyoruz… Örneğin, CHP’nin bir adayı olarak Muharrem İnce’nin Güneydoğu bölgesinden çok ciddi bir oy almasını bekliyoruz. CHP’nin yaptırdığı anketlere göre Erdoğan’ın karşısında İnce, İyi Parti’nin anketlerine göreyse Erdoğan karşısında Akşener ikinci tura kalıyor. Sizde ne çıktı? Bizim sonuçlarımıza göre ilk turda Tayyip Erdoğan 42.2, Muharrem İnce 24.6, Meral Akşener 16.9, Selahattin Demirtaş, 12.3 Temel Karamollaoğlu 3.8, Doğu Perinçek de 0.2 oy alıyor. Erdoğan ve İnce ikinci tura kalırsa, Erdoğan yüzde 42.2, İnce yüzde 41.9 ile başlıyor. Erdoğan- İnce finalinde kararsızlar 9.4; oy vermem diyenlerse 6.5. Matematiksel olarak yüzde 51,52 gibi bir oyla Tayyip Erdoğan çıkıyor. Ancak kararsızları dağıtamayız. Sağlıklı olmaz. Çünkü, HDP seçmeninin ne yapacağını bilmiyoruz. Ayrıca 24 Haziran akşamı Meclis’te hiçbir ittifakın çoğunluğu alamadığını görüyoruz. Bu durumun seçmen üzerinde ikinci tur için nasıl bir psikoloji yaratacağını da kestiremiyoruz.”
Seçimlere az bir zaman kala, MHP ve AK Parti cephesindeki gelişmeleri de sizlerle paylaşalım:
AK Parti ve MHP kulislerine göre, 24 Haziran’da erken seçim kararı alınmadan hemen önce MHP’de başlangıçtaki büyük oy kaybı belli bir noktada durdu. Meral Akşener’in İYİ Partisi’ne partinin neredeyse yarısı oranındaki gidişten sonra MHP, az az olsa da oylarını artırmaya başladı. Ancak araştırma kuruluşlarından bu oy artışının, muhalefetten değil bizzat AK Parti’den geldiği bilgileri geldi.
Sahadaki gözlemler de 1 Kasım seçimlerinde MHP’den AK Parti’ye giden ve “Ak kurtlar” diye nitelenen oylarda belli oranlarda geri dönüş olduğu bilgisini doğruladı.
Dışarıdan yeni oy gelmeyip, ittifakın kendi içinde yer değiştiren oylar, AK Parti’de durumu anlama ihtiyacı doğurdu. Parlamentoda çıtayı, sadece kendisi için yarıdan bir fazlası olan 301 olarak belirleyen AK Parti, MHP’ye gidebilecek oylarla bu hedefin altında kalıp kalmadığını ölçme ihtiyacı duydu. Cumhurbaşkanı Erdoğan, erken seçim kararının alındığı ilk günlerde AK Parti içinde cumhurbaşkanı seçiminde kendisine oy verip, partiye oy vermeyecek seçmen sorunuyla karşılaştı.
Necdetbuluz@gmail.com
www.facebook.com/necdet.buluz