KORUMASIZ AJAN
1) 1970’li yıllarda televizyonda dizi olarak başlayan sonra da filmleri çekilen “Görevimiz Tehlike”’ de her bölümün başında ajanlar bir mesajla kendilerine verilen görev konusunda bilgilendirilir ve her bilgilendirmenin sonunda onlara “yakalanmaları halinde kendilerinin tanınmayacağı” uyarısı yapılırdı.
2) Bu tür ajanlara CIA teşkilatında NOC (Non Official Cover) yani resmi koruması olmayan ajan ismi verilir. Resmi ajanlar yakalandıkları zaman kimliklerini kabul ederler ve genelde de kendileri gibi yakalanmış diğer ajanlarla değiş tokuş edilirler. Bunlar genelde o ülkenin diplomatik temsilciliklerinde farklı görevler adı altında çalışan elemanlardır ve resmi statüleri vardır.
3) Korumasız ajanlarsa tamamen gizli görev yaparlar ve yakalandıkları zaman onlara sahip çıkılmaz.
4) Bu tür ajanlar genelde en fanatik ve psikolojik olarak dirençli insanlardan oluşur. Sorgulama tekniklerine karşı direnmeyi öğrenirler ve ağızlarından “doğru” laf almak çok zordur. Genelde ya hiç konuşmaz ve tüm suçlamaları reddederler ya da kendilerini sorgulayanlara yanıltıcı bilgiler verirler. Yani bu tür ajanlar yakalansalar bile görevlerini yapmaya devam eder.
5) Bu tür özel eğitimli insanları doğru şekilde sorgulayıp psikolojik dirençlerini kırmadan sanki normal suçlularmış gibi mahkeme önüne çıkarmak çok risklidir, çünkü iyi eğitimli oldukları için hem mahkemeyi hem de kamuoyunu manipüle edebilirler.
6) Bir insan ne kadar eğitilirse eğitilsin mutlaka psikolojik zayıflıkları ve korkuları bulunur yani her zihnin bir anahtarı vardır. Bu anahtarları bulamadığınız ölçüde klasik sorgulama teknikleriyle bu tür eğitimli ajanları çözmeniz ve onlardan bilgi almanız mümkün değildir. Tam tersine onlar sizi yönlendirip kendi amaçları doğrultusunda kullanabilirler.
7) Soğuk Savaşın ilk dönemlerinde yakalanan birçok CIA ajanı kendilerini sorgulayan KGB yetkililerini yönlendirmeyi başarmış ve onları paranoyaya sokarak kendilerine sadık birçok insanı hapsetmelerine hatta idam etmelerine sebep olmuşlardır. Eğitimli bir ajanı sadece yakalamanız onun hala tehlikeli olmadığı anlamına gelmez. Hatta bazı durumlarda bu tür ajanlar sırf sizi yanlış yönlendirmek için kendilerini yakalattırmış olabilir.
8) Soğuk Savaş sonrası Amerika’da “Mithrokin Belgeleri” adı altında yayınlanan KGB arşivlerinde ilginç bir olaydan bahsedilir. Buna göre 1947 yılında Türkiye’de görev yapan bir Sovyet ajanı Ankara’daki İngiliz elçiliğine gelerek sığınma talebinde bulunur ve elinde önemli bilgiler olduğunu söyler. Durumu Londra’ya bildiren mesaj o dönemde İngiliz İstihbaratı içine yerleştirilmiş başka bir Sovyet ajanı tarafından ele geçirilerek Moskova uyarılır.
Moskova hemen iki özel eğitimli ajanını diplomatik kurye adı altında Ankara’ya gönderir. Aynı zamanda İngiliz İstihbaratı içine sızdırılmış önemli bir Sovyet ajanı da bu durumu incelemek için kendini Türkiye’ye göndertmeyi başarır. Yani İngilizlerin kendilerine sığınmak isteyen Sovyet ajanını sorgulamak için Londra’dan gönderdiği görevlinin kendisi de bir Sovyet ajanıdır.
Bu kişi Ankara’ya gelir ve Sovyetlerden gelen diğer iki özel eğitimli elemanla buluşarak “hain” ajanı tuzağa düşürüp yakalarlar. Adamı önce Sovyet elçiliğine götürürler. Sonrada elçilikten bir görevlinin ağır hastalandığı ve hemen Moskova’ya götürülmesi gerektiğini söyleyerek bizim o dönem ayakta uyuyan yetkililerimizden izin alırlar. Sonrada bu adamı uyuşturup bir sedyeye koyarak herkesin gözü önünde Rusya’dan gelen bir uçağa bindirerek Moskova’ya gönderirler.
Bu “hain” ajan orada KGB merkezinde sorgulanıp sonrada idam edilir. Tüm bu olayı organize eden ve aslında KGB ajanı olan İngiliz İstihbaratçısı da bu yaşananlardan son derece üzgünmüş gibi Londra’ya döner ve amirlerine Rusların adamı bir şekilde ele geçirdikleri bilgisini verir.
İşin ilginci eğer o sığınma isteyen Sovyet ajanı yakalanmasaydı ilk açık edeceklerinden bir tanesinin de o İngiliz ajanının kimliği olmasıydı. Gerçekler Soğuk Savaştan sonra ele geçirilen KGB belgelerinde ortaya çıktı.
9) Kısacası eğer karşınızda iyi eğitimli “düşman ajanları” varsa onlarla klasik yöntemlerle mücadele edemezsiniz. Sizin de onlar kadar hatta onlardan daha fazla donanımlı ve akıllı olmanız gerekir.
Sevgilerimle
Aydın Serdar Kuru