NECDET BULUZ
Turizmdeki durgunluk ve beklentilerin boşa çıkması, son iki yıldır çökme noktasına gelen turizmimizde bu yıl da umutların boşa çıkması ile mi sonuçlanacak? Daha açık ifade ile “Turizmde umutlar tükeniyor mu?” sorusu gündeme geliyor.
Bir önemli gözlemimizi yansıtalım:
Gerek dışarıdan, gerekse içderiden gelen turist sayısı ne kadar çoğalırsa çoğalsın, bunun sektöre yansıması önemlidir. Gelip de para harcamayan turist sektöre ne kazandırabilir ki? Az ve zengin turist gelsin, kalite artsın, turizm gelirleri katlansın. Bunu sağlayabilmenin yollarını araştırıp bulmalıyız.
Bodrum’a eskiden gemilerle günü birlik gelen turistler çok para harcar, piyasayı da canlandırırdı. Esnaf, özellikle gemilerle gelen turistlerin yolunu gözlerdi. Şimdi, yine gemilerle gelenler oluyor, caddeler, sokaklar zaman zaman dolup taşıyor ama bunlar para harcamıyor. Sıkıntı burada.
Bodrum Hava limanına inen uçak sayısındaki azalma, zaten yaşanmakta olan krizin en büyük habercisi olarak değerlendiriliyor.
En çok turist ağırladığımız Almanya, Hollanda, İngiltere gibi ülkelerden gelen turist sayısındaki azalmanın ana nedenlerinden birisi de Türkiye’nin “riskli ülke” gösterilmesidir. Adı geçen ülkelerde sigorta yetkilileri “Riskli ülke Türkiye’ye giderseniz sigorta güvencesi yapmıyoruz” diyor.
Türkiye’nin turizmde alternatifi Yunanistan, İspanya, İtalya gibi Akdeniz ülkelerinde bu nedenle yığılma yaşanıyor. Şimdi gözlerimizi buralardaki doluluk oranlarına diktik, “Yer bulamayanlar Türkiye’ye gelir” beklentisi içine girdik. Onun için de “son dakika satışlar” gündeme geliyor.
Dışarıdan beklenen turistin gelmemesi ile yine gözler iç turizme çevriliyor. Ancak, geçtiğimiz yıllarda da gördük ki iç turizmden de beklentilere yanıt bulunamadı. İç turizmde yaşanan sıkıntıların da mutlaka masaya yatırılıp,enine boyuna incelenmesi ve çözüm bulunması gerekiyor.
Antalya’daki “her şey dahil” otellere gelenler de dışarı çıkmıyor, çıkanlar da para harcamamaya özen gösteriyor. O halde turist sayısındaki olumlu hava, turizm gelirlerimize bir katkı sağlamıyorsa bu da önemli bir sorun değil mi?
Yılın ilk üç ayındaki eksi göstergeleri Nisan ayında pozitife çeviren turizm sektörü, 2017 umudunu artırdı. Nisan ayında Türkiye’ye gelen turist sayısı bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 18.10 arttı, turizmci henüz açıklanmayan mayıs verilerinin de yüzde 20 civarında bir artışa denk geleceğini öngörüyor.
Türkiye’nin turizm başkenti Antalya’da ise kent verilerinden derlenen bilgilere göre bir önceki yılın 5 aylık dönemine ile kıyaslandığında yüzde 30’luk artış var. Rusya ile krizin aşılması, sahil kentlerinin yüzünü güldürürken, İsrailli turist rezervasyonlarında da artışlar gözleniyor.
Avrupalı turist sayısındaki düşüşün Temmuz, Ağustos ve Eylül ayında pozitife dönmesi bekleniyor. Özellikle İspanya ve Yunanistan’da yüksek talep nedeniyle yer kalmaması ve fiyatların artması “son dakika” satışlarda Avrupalı turistin Türkiye’yi tercih edeceğini gösteriyor. Avrupa’nın başkentlerinde yaşanan terör saldırıları, güvenlik sıkıntısının sadece Türkiye’ye özgü olmadığını da ortaya seriyor.
Turizmci, olağan dışı gelişmeler olmazsa Türkiye turizminin 2018’de fabrika ayarlarına döneceğine, 2019’un da çıkış yılı olacağına inanıyor. Turizmi “ekonominin gülen yüzü” olarak tarif eden sektör, hiç bir zaman umutlarını kaybetmeden stratejik kampanyalarla Türkiye destinasyonlarının satılmasını istiyor.
Son iki yıldır büyük sıkıntı yaşanan sektörde, artışlar yüzleri güldürüyor. Ancak sektör 2014’de zirveye çıkan rakamların bu yıl yakalanmasının zor olduğunu da kaydediyor.
İç turizmde ise “bayramdan bayrama” sevinci yaşanıyor. Sektör temsilcileri içe dönük çalışmalarda da bekledikleri yoğunluğu bulamadıklarını söylüyor. Gelenlerin de para harcamadığına dikkat çekiyorlar.
Türkiye Otelciler Federasyonu (TÜROFED) Başkanı Osman Ayık, “Yılın 5 ayındaki turist sayısı artışı önemli. Trendin pozitife döndüğünü gösteriyor. Rus, Ukrayna ve İsrailli turist sayısında sıçrama var. Ancak Avrupa pazarındaki kriz devam ediyor. Avrupa pazarında ‘son dakika’ satışlarını bekliyoruz. Turist sayısındaki olumlu havaya rağmen turizm geliri açısından da zor bir dönemdeyiz. Bu artış trend böyle giderse turizm gelirinde de hareket yakalanabilir” diyor.
necdetbuluz@gmail.com
www.facebook.com/necdet.buluz