MİSYONERLİK DOSYASI /// DR. MEHMET YÜCE : KIRGIZİSTAN’DA MİSYONERLİK ÇALIŞMALARI (1996-2002)

1996 yılının verilerine göre Kırgızistan’da 200’ün üzerinde misyoner kuruluşu faaliyet gösterirken, bu rakam 2001 – 2002 yılında 1212’ye ulaşmıştır. Bu sayının 839’unu Hıristiyanlığın değişik mezheplerine ait guruplar oluşturmuştur. Misyoner kuruluşların köken itibariyle başta Amerika olmak üzere Almanya, İngiltere, Fransa ve Kore ile bağlantıları bulunmaktadır. Misyonerlik faaliyetlerinde bulunmak üzere gelen misyonerler Kırgızistan’ın her bölgesine dağılmakta ve her biri ayrı birer cemaat oluşturarak devletin resmi organları tarafından tescil edilmektedir.

Kırgızistan-Celalabat İşl. Fak. Dekanı, Yazarımız Mehmet Yüce yazdı

Dr. Mehmet Yüce
Kırgızistan-Celalabat İşl. Fak. Dekanı

KIRGIZİSTAN, Bişkek: Kırgız Cumhuriyeti 1991 yılında bağımsızlığını kazanmasının akabinde değişik dini gurupların faaliyetlerine sahne olmaya başlamıştır. İnsanların maneviyatındaki inanç boşluğunun ve dini bilgi eksikliğinin yanı sıra ülkede demokratik sistemin tanıdığı özgürlük ortamının sunduğu imkânlar bu tür faaliyetlerin yaygınlaşmasını hızlandırmıştır. Bu durumu çok iyi değerlendiren batılı misyoner teşkilatları özellikle Kırgızistan’ı faaliyet alanı olarak seçmişlerdir. Bunun sonucunda Kırgızistan’da mantar biter gibi misyonerlik kuruluşları bitmeye başlamıştır. 1996 yılının verilerine göre Kırgızistan’da 200’ün üzerinde misyoner kuruluşu faaliyet gösterirken, bu rakam 2001 – 2002 yılında 1212’ye ulaşmıştır.

Bu sayının 839’unu Hıristiyanlığın değişik mezheplerine ait guruplar oluşturmuştur. Misyoner kuruluşların köken itibariyle başta Amerika olmak üzere Almanya, İngiltere, Fransa ve Kore ile bağlantıları bulunmaktadır.

Misyonerlik faaliyetlerinde bulunmak üzere gelen misyonerler Kırgızistan’ın her bölgesine dağılmakta ve her biri ayrı birer cemaat oluşturarak devletin resmi organları tarafından tescil edilmektedir.

Böylece kendilerini halkın tepkisine karşı da güvence altına almaktadırlar. Misyonerlik faaliyeti yapan gurupların çoğunluğunu Protestanlığın muhtelif kolları oluşturmaktadır. Her ne kadar bu gurupların inanç esasları, faaliyet alanı ve kullandıkları metotlar farklı olsa da aynı amaç için çalıştıklarından dolayı aralarında bir sürtüşme söz konusu olmamaktadır. Olukça organize bir şekilde çalışan bu guruplar birbirlerinin faaliyet alanına girmeden ve birbirlerine engel olmadan aynı hedefe doğru ilerlemektedirler. Mükemmel sayılabilecek bir programla hareket eden misyonerler 27 Ekim 2001 tarihinde Bişkek’te düzenledikleri konseyde Kırgızistan’daki bütün Protestan kökenli guruplar ve yeni dini hareketler birleşerek “Bütün Hıristiyan Menşeli Gurupların Kırgızistan’daki Birliği” adı altında bir konfederasyon oluşturmuşlardır.

Böylece konfederasyona üye olan Protestan menşeli dini misyoner guruplar ve onların değişik adlar altındaki vakıfları, eğitim kurumları Kırgızistan’daki misyoner faaliyetlerini daha organize şekilde yürütme imkânına kavuşmuşlardır.

Kırgızistan’da faaliyet gösteren başlıca Misyoner Cemaatleri şunlardır: Baptistler, Evangelistler, Yahova Şahitleri, Adventistler, Pyatidesyatnikler (Ellinci Gün Hıristiyanları), Presbiteryenler, İsus Hristos Kilisesi, Hayat Kaynağı Gurubu ve Ümit Işığı Gurubu’dur.

Kırgızistan’da en yaygın misyoner grupların başında Baptistler yer almaktadırlar. Baptistler, Kırgız Türkünün sosyal ve ekonomik yönden ezilmiş olan kesimlerine maddi yardım yapmak suretiyle faaliyetlerini sürdürmektedirler. Bu konuda özellikle Alman misyonerlerin faaliyetleri ilk sırada yer almaktadır.

Kırgızistan’da sosyal ve kültürel alanda çok büyük miktarda paralar harcayarak halkı kendine çekmeye çalışmaktadırlar. Baptistler, özellikle halk arasından maddi açıdan problemli, geçimini zorla sağlayan aileleri, dul kadınları ve yetimleri hedef almaktadırlar. Almanya’dan gelen bu misyonerler, halka yardım ederken, “bu yardımları size biz vermedik bunları size Tanrı İsa gönderdi” diye telkinde bulunmaktadırlar. Baptistler Kırgızistan’da gerçekleştirmeye çalıştıkları plan dahilinde Kırgızistan’ın Issık Göl, Karakol ve Karabalta şehir sakinlerinin muhtaç ve fakir olan kısmına da çok büyük miktarda maddi yardımlarda bulunmuşlardır. Gençler üzerinde yoğunlaşan Baptistler, Kırgızistan’ın değişik okullarından öğrencileri dinlenme kamplarına göndermek için 1997 senesinde 70.000 Alman Markı sarf etmişlerdir. Yine Kırgızistan’da açtıkları İncil Okuluna 500.000 Alman Markı harcadıkları söylenmektedir.

Kırgızistan’da yaygın bir diğer grup ise İsus Hristos Kilisesidir. İsus Hristos Kilisesi, Hıristiyanlık tarihinde ortaya çıkan yeni guruplardan biri olarak bilinmektedir. Bu gurubun Amerika’da ortaya çıkan Pyatidesyatniklerden esinlenerek meydana geldiği kaynaklarda bildirilmektedir. Fakat bu gurubun ortaya çıkışıyla ilgili kesin tarihi bilgiler bulunmamaktadır. Kırgızistan’da tespit edildiği kadarıyla bu gurup kendine Kırgızca “Daniyar Taalayev” lakabını veren Amerika’lı birisinin ideolojisi üzerine kurulmuştur. Onun fikrine göre, Yahudiliğin ve Hıristiyanlığın İslam dinine üstünlük sağlaması gerekmektedir. Ona göre Hz. Muhammed, Müslümanlardan İncil’i öğrenmelerini talep etmiştir. Kuran da Müslümanlara İncil’i öğrenmeleri için gönderilmiştir. Daniyar Taalayev buna benzer fikirlerini Kırgızistan’da rahat bir şekilde yayabilmektedir. Ona, Amerika’da eğitim gören Vasya Kuzin adlı yerli bir Rus yardım etmektedir. Şu anda bu akımı Vasya Kuzin yönetmektedir. Vasya Kuzin vaazlarının birinde: “Kırgızlar kıyamete kadar Tanrı tarafından lanetlenmiştir. Bu yüzden onlar, bulaşıcı hastalıklarla hastalanırlar. Bundan kurtulmanın tek yolu İsus Hristos Kilisesine gelip katılmaktır.” diyerek Kırgızları etkilemeye çalışmıştır. Kırgızistan’da bu gurubun iki ayrı cemaati bulunmaktadır. Biri Rus dilinde diğeri de Kırgız dilinde konuşan cemaattir. Rusları Vasya Kuzin, Kırgızları da Talasbek ile Tilek isimli şahıslar idare etmektedir. Bu gurubun Kırgızistan’ın değişik bölgelerinde resmi olarak çalışan 18 kilisesi ve gayri resmi olarak çalışan 7 kilisesi bulunmaktadır. Bunların çoğu Kırgızistan’ın Kuzey bölgesindedir.

Milli ve manevi değerlere sahip Kırgız Türkleri ülkelerinde faaliyet gösteren misyonerlik faaliyetlerine karşı büyük tepkiler göstermektedirler. Zaman zaman bu kimseler ile misyonerler arasında kavgalar yaşanmaktadır. Hıristiyan misyonerlerinden rahatsız olan insanlar her fırsatta onlara karşı mücadele etmektedirler. 1994 senesinin Mayıs ayında Atbaşı köyünde Kırgız Baptistler ile Kırgız Müslümanlar arasında çeşitli sebeplerden dolayı büyük bir kavga yaşanmıştır. Bağımsızlıktan önce sadece Müslümanların ve Ortodoks Hıristiyanların bulunduğu Kırgızistan, bağımsızlıktan sonra bir anda Batılı misyoner gurupların cirit attığı bir ülke haline dönüşmüştür. Şu anda bu misyonerlerin sayesinde Hıristiyanlığı tercih eden Kırgız vatandaşlarının toplam sayısı on bin ile on yedi bin arasında olduğu tahmin edilmektedir. Hiç de azımsanmayacak bu oran Kırgızistan’da ciddi tedbirlerin alınmasını zorunlu kılmaktadır.