Sovyet Askeri İstihbaratı, İstiklâl Savaşı döneminde Türkiye’deki gelişmeleriyakından takip etmiştir. Hatta MilliMücadele liderliği, Sovyet devletinin M.V.Frunze, S. İ. Aralov gibi asker kökenli temsilcileriyle Türk Ordusu’nun gizli bilgilerini,planlarını paylaşmışlar, bu konularda fikir-alışverişlerinde bulunmuşlardır. Gerek istihbarat yoluyla gerekse de Türk yetkilileriyleyapılan görüşmelerden elde edilen bilgilerSovyet Askeri İstihbaratı tarafından devamlırapor haline getirilmiştir. Bu sayımızda size buraporlara ek olarak hazırlanan şema ve haritalardan örnekler sunuyoruz.Bunlardan birincisi “Türk Ordusu’nun BatıCephesi Ordusu’nun Teşkilat Şeması”. Şemanın sağ üst köşesinde “Çok Gizli” ibaresibulunmaktadır. Aşağıdaki kopya tarafımızaverilirken bu ibarenin üstüne arşiv yetkilileritarafından “Gizliliği Kaldırılmıştır” damgasıvurulmuştur. Müstakil Kafkas Ordusu bünyesinde hazırlanan şema, 1 Ocak 1922 tarihlidir.Belge, Kızıl Ordu’nun merkez arşivi olanRusya Askeri Devlet Arşivi’nde (RGVA) fond25899 liste 3 dosya 483 yaprak 135 numarala
–
rıyla kayıt altındadır.Şemaya göre Batı Cephesi Ordusu, dörtgruba ve bir müstakil kolorduya ayrılmaktadır.Gruplar, dört kolorduya, bir süvari alayınave ağır topçu tümeninden oluşmaktadır. AğırTopçu Tümeni, üç topçu alayından, topçualayları ise dört bataryadan meydana gelmektedir. Bataryalar ise dörde ayrılmaktadır.Kolordular ise üç tümene, tümenler üç alaya,alaylar dört tabura, taburlar üç piyade bölüğüne, bir makinalı tüfek takımına ayrılmaktadır.İkinci belgemiz ise 1 Şubat 1921 tarihliistihbarat raporuna ek olarak hazırlanmıştır.Harita, “Kemal Paşa’nın Türk Ordusu’nunGruplaşması” başlığını taşımaktadır. Haritanınüzerine el yazısıyla düşen notlara göre BatıCephesi’nde 81 bin, Doğu Cephesi’nde 54 bin,Güney Cephesi ve Kürdistan’da 48 bin, top lamda ise 183 bin kişilik güç bulunmaktadır.Haritada İngiliz Orduları, Fransız Orduları,ayaklanan Araplar ve Kemal Paşa Ordularınıncephe hattı özel işaretlerle gösterilmektedir.Belge, arşivde (RGVA) fond 7 liste 2 dosya484 yaprak 134 numaralarıyla kayıt altındadır.
Sovyet Askeri İstihbaratınınTürk Ordusuyla ilgili şemaları
Hazırlayan: Dr. Mehmet Perinçek
1 Ayrıntılı bilgiler için bkz. Mehmet Perinçek,
Atatürk’ün Sovyetler’le Görüşmeleri: Sovyet Arşiv Belgeleriyle
, KaynakYayınları, İstanbul, Şubat 2005; Mehmet Perinçek,
Türk-Rus Diplomasisinden Gizli Sayfalar
, Kaynak Yayınları, İstanbul,Haziran 2011
Yazıları posta kutunda oku