Yıllardır Amerika ile İran arasında uyuşmazlık olmuştur. Ancak, Obama yönetimi ile İran’ın arasının düzelmesi ile esen soğuk rüzgârlar yerini bahar havasına bırakmıştı. Şimdi ise Trump ve yönetimi ile İran arasında yine soğuk rüzgârlar esmeye başladı.
Buna neden olarak İran’in balistik füze denemesi gösteriliyor.
Amerika’nın yeni Başkanı Trump, konu ile ilgili olarak basın mensuplarının “İran’a askeri müdahaleyi düşünüyor musunuz?” şeklindeki sorusuna “Masadaki her seçeneği değerlendiriyoruz” şeklinde yanıtlamış bulunuyor.
Ancak İran’dan füze denemesinin başarılı olduğu yönünde bir açıklama geldi. Füze fırlatıldığını kabul eden Tahran yönetimi, daha önce yaptığı açıklamada ise Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) kararının ihlal edilmediğini vurgulamıştı. BMGK’nın beş üyesi ve Almanya’nın İran’la imzaladığı anlaşma, Tahran’ın sekiz yıl boyunca balistik füze geliştirmesini engelliyor. ABD medyası, 965 kilometre kateden füzenin atmosfere dönmeden infilak ettiğini bildirmişti.
Öyle görünüyor ki, bundan sonra Amerika ile İran arasındaki söz düellosu ve çekişme hızlanarak sürecek. Trump’un sağı solu belli olmuyor. Ani kararlarla dünya kamuoyunu hoplatıyor.
İran, sadece balistik füze denemesi yaptığı için mi hedefte? Tabii ki değil. İran, yıllardır bölgede İsrail’in en büyük düşmanı olarak biliniyor. Bugüne kadar Amerika ile İran arasındaki sıkıntıların ana kaynağının da İsrail olduğunu söyleyebiliriz.
Bölge yeniden şekilleniyor. Haritalar da değişebilir. İsrail’in büyümesi ve tehdit alanlarının yok edilmesi yönünde Trump’un arkasına bakmadan adımlar atabileceğini görmeliyiz.
Sorun İran’la da sınırlı kalmayacak. Filistin konusunun da çok baş ağrıtabileceğini şimdiden görebiliyoruz.
Nitekim, göreve gelir gelmez İsrail ile olan yakınlaşmasını pekiştirme yönünde adımlar atacağını açıklayan Trump’un bugün oluşturulmaya çalışılan kadrosuna baktığımızda karşımıza adeta bir İsrail Kabinesinin oluşmakta olduğunu görmüş oluruz.
Gelişmelere ve haberlere kısaca göz atalım. Bu gelişmeler fazla yoruma gerek olmadığını da gösteriyor.
İsrail’de yayımlanan The Jerusalem Post gazetesi 20 Ocak’ta göreve gelen ABD’nin yeni başkanı Donald Trump’ın ekibinde çok sayıda Yahudi isimler olacağını açıkladı. Gazete haberinde Trump ekibinde yer alacak bazı Yahudi asıllı politikacıları birer birer tanıttı. Amerika’da yaşayan Yahudilerin sadece yüzde 24’ünün oyunu alan Trump idaresinde yer alacak muhtemel etkin Yahudi bürokratlardan biri Jared Kushner. 36 yaşında olan Kushner, aynı zamanda ABD Başkanı Trump’ın damadı. Beklentiler Kushner’in Donald Trump’ın danışmanı olması yönünde. Kushner’in Ortadoğu, İsrail, serbest ticaret ve özel şirketler konusuna yoğunlaşacağı iddia ediliyor.
Trump’ın kızı Ivanka’yla evli olan Jared Kushner seçim sürecinde etkili çalışmalar yaptı. Trump’ın ekibinde yer alması beklenen bir diğer Yahudi asıllı isim ise David Friedman. Yaşı altmışa dayanan ve uzun zaman Trump’a avukatlık yapan Friedman’ı ABD’nin İsrail büyükelçisi seçtiğini Trump daha önce söylemişti. İsrail’in Filistin’de illegal bir şekilde yerleşim birimleri inşa etmesini açıkça desteklediğini belirten Friedman, Filistin’de iki devlet çözüme de karşı olduğunu ifade etmişti.
1980’li yıllarda Batı Şeria’daki Yahudi dini okuldan mezun olan Jason Dov Greenblatt daha sonra İsrail ordusunda da görev yaptı. 50 yaşında olan Greenblatt’ın uluslararası görüşmelere, özellikle de Filistin-İsrail, ABD-Küba görüşmeleri yanında ABD’nin uluslararası ticaret anlaşmalarına bakması bekleniyor. Daha önce yaptığı açıklamada Greenblatt, ABD Başkanı Trump’ın İsrail’ hiçbir çözümü dayatmayacağını, İsrail’in inşa ettiği yerleşim birimlerinin barışın önünde bir engel olarak görmediklerini ifade etmişti.
Çok kritik görevlere getirilmesi beklenen Yahudi asıllı isimler, ABD’nin yeni başkanı Trump’ın oluşturduğu kabine adeta İsrail kabinesini anımsatıyor. ABD’nin yeni maliye bakanı olması muhtemel Steven Mnuchin, Trump’ın ekibindeki bir başka Yahudi asıllı isim. 54 yaşındaki Mnuchin’in 15 yıldan fazla bir süredir yakın olduğu Trump’un seçim sürecinde mali işler danışmanlığını yaptı. Trump’ın ekibindeki Yahudi asıllı bazı isimler ve atanmaları muhtemel görevler şöyle: Stephen Miller: 31 yaşında olan Miller’in Trump’a politikalar konusunda müsteşar olması bekleniyor. Miller, seçim kampanyasında Trump’ın konuşmalarının hazırlanmasında önemli bir rol üstlenmişti. Carl Icahn: 80 yaşında bir iş adamı. Trump’ın özel danışmanı olması bekleniyor. Boris Epshteyn: Otuz yaşlarında olan Epshteyn’in Trump’ın özel yardımcısı, iletişim müdürü olması bekleniyor. 1993 yılında Moskova’da doğan Epshteyn’in New York’ta yatırım avukatlığı yaptığı dönemde 100’den fazla kez Trump’ı savunduğu biliniyor. Gary Cohn: 56 yaşında olan Cohn, Beyaz Saray’da Ulusal Ekonomik Konseye başkalık ediyor .David Shulkin: Dahiliye doktoru. Kongre tarafından kabul edilirse Gaziler Bakanı olarak görev alacak. Reed Cordish: Kırk yaşlarında olan Cordish, Trump’ın hükümetler nezdindeki girişimlerinden ve teknolojiden sorumlu yardımcısı olacak. Avraham Berkowitz: 27 yaşında. Trump’ın özel danışmanı ve Jared Kushner’in de asistanı olarak görev alması bekleniyor.
necdetbuluz@gmail.com
www.facebook.com/necdet.buluz
.
Bir yanıt yazın