Dün akşam saatlerinde Reuters’ın duyurduğu bilgiyi doğrulayan ABD Başkanı Trump, “Bence Avrupa, milyonlarca insanın Almanya ve diğer ülkelere alınmasına izin vermekle büyük bir hata yaptı. Şimdi orada olan şey tam bir felaket” dedi. Güvenli koridor önerisini daha önce Türkiye gündeme getirmiş ancak uluslararası toplumdan destek bulamamıştı.
ABD Başkanı Donald Trump’ın, imzalayacağı bir kararname ile “Suriye’de halkın korunması için güvenli bölgeler oluşturulması” talimatı vereceği iddia edildi.
Amerikan medyasında yer alan ve açık kaynaklarda görülebilen imzasız bir başkanlık kararname taslağında, “Suriye’de güvenli bölgeler oluşturulması” maddesi yer aldı.
“Yabancıların Terörist Saldırılarından Ülkeyi Korumak” başlıklı taslağın altıncı maddesinde “Suriye halkının korunması için güvenli bölgeler oluşturulması” öneriliyor.
Taslak metinde ABD Savunma Bakanlığı ve Dışişleri Bakanlığının, Suriye’de ve komşu ülkelerde güvenli bölgeler oluşturulması için 3 ay içinde taslak bir plan hazırlaması öngörülüyor.
Haberi ilk olarak dün akşam saatlerinde Reuters dünyaya geçti. Trump’ın imzalamaya hazırladığı kararnameyi haberleştiren uluslararası ajansın ele geçirdiği belgede, şu iadeler vardı:
“Dışişleri Bakanı, Savunma Bakanı ile birlikte, bu kararnamenin yayınlanmasından sonraki 90 gün içerisinde, evlerinden olan Suriyelilerin ülkelerine geri dönüş ya da üçüncü bir ülkeye kabul edilme gibi sabit yerleşim imkanları bekleyebilecekleri, Suriye ve çevresindeki bölgede güvenli bölgeler oluşturulması için bir plan üretmekle görevlendirildi.”
Taslakta güvenli bölge kurulması istenen komşu ülkelerin isimleri ise yer almıyordu.
Başkan Trump, saatler sonra yaptığı açıklamada haberi doğruladı. ABC kanalına röportaj veren Trump, milyonlarca mültecinin Avrupa’ya kabul edilmesinin büyük bir hata olduğunu savundu.
Suriyelilerin ülke içinde oluşturulacak tampon bölgelerde kalmalarını daha doğru bulduğunu belirten Trump, “Suriye’de halk için kesinlikle güvenli bölgeler oluşturacağım. Bence Avrupa, milyonlarca insanın Almanya ve diğer ülkelere alınmasına izin vermekle büyük bir hata yaptı. Şimdi orada olan şey tam bir felaket” dedi.
Trump’ın sözü edilen kararnameyi yakın zamanda imzalaması bekleniyor.
Türkiye, uluslararası topluma Suriye’de evinden kaçmak zorunda kalanların sığınabileceği bir güvenli bölge oluşturma çağrısı yapmış ancak bu çağrısı yanıt bulmamıştı.
Donald Trump, seçim zaferini kutlamak için yaptığı teşekkür konuşmasında, daha önce birkaç kez daha tekrarladığı gibi, “Suriye’de yaşananlar çok üzücü. Orada güvenli bölgeler oluşturacağız” demişti.
AA muhabirine açıklamalarda bulunan bir Pentagon yetkilisi ise konuya temkinli yaklaşarak “söz konusu taslağı teyit edemeyeceklerini” ve “henüz kendilerine iletilmiş bir kararın olmadığını” söyledi.
Trump, önceki hafta İngiltere’nin The Times ve Almanya’nın Bild gazetelerine Ortadoğu’ya ilişkin değerlendirmelerde bulunmuş, “Suriye’de güvenli bölgeler oluşturmalıydık. Öyle yapmış olsaydık (mülteci krizi) çok daha ucuza mal olurdu.” ifadelerini kullanmıştı.
Aynı taslak kararnamede, mülteci ve göçmenlerin ülkeye kabulü ile ilgili yeni düzenleme ve prosedürler de dikkati çekti.
İkinci talimata kadar Suriye’den mülteci kabulü bloke ediliyor
Taslak kararname Suriye’den ikinci talimata kadar mülteci kabulünü bloke ederken diğer ülkelerden de 120 gün boyunca herhangi bir mülteci kabulünün yapılmamasını öngörüyor.
Belirtilen süre tamamlandıktan sonra ise sadece İç Güvenlik Bakanlığı, Dışişleri Bakanlığı ve Ulusal İstihbarat Direktörünün ortak onay verdiği ülkelerden mülteci kabul edilmeye başlanacak.
SURİYELİLER ABD’YE ALINMAYACAK
Kararnamedeki bir başka detay ise, Suriye’den ikinci talimata kadar mülteci kabulününün yasaklanması. İran, Irak, Libya, Yemen, Sudan ve Somali gibi ülkelerden de 120 gün boyunca herhangi bir göçmen kabul edilmeyecek.
Kararnameyle 30 gün boyunca Irak, Libya, Suriye, Iran, Sudan, Somali ve Yemen’den gelenler, hangi vize veya belgeleri olursa olsun ABD’ye alınmayacak.
Mülteci sayısı 50 bine iniyor
Taslakta, bir önceki ABD Başkanı Barack Obama döneminde 110 bin olan yıllık mülteci kabul üst sınırının 50 bine indirildiği görülüyor.
İnsan hakları ve özgürlükler konusunda hakkında “özel kaygı” duyulan ülkeler listesinde yer alan ülkelerin vize işlemleri 60 gün askıya alınacak. Bu süreden sonra İç Güvenlik ve Dışişleri Bakanlığı ile ulusal istihbarattan istenen bilgileri temin etme konusunda üzerine düşeni yapmayan ülkelerin vatandaşları ABD’ye giremeyecek.
Taslak kararnameye göre, ABD’ye gelen veya gelecek bütün yabancılar için biyometrik giriş-çıkış takip sistemi kurulacak. Benzer şekilde 38 ülkeye uygulanan vize muafiyeti programı süresiz olarak askıya alınıp karşılıklı anlaşmaların “karşılıklı olarak uygulanıp uygulanmadığı” incelenecek.
GÜVENLİ BÖLGE NEDİR?
Türkiye’nin Suriye kuzeyindeki terörden temizleyip, sivillerin yerleştirilmesini ve sivillerin güvenliğini sağlanmasını amaçlayan plana verilen isimdir. Türkiye 24 Ağustos 2016 tarihinde Fırat Kalkanı Harekatı adı altında bahsi geçen bölgede kontrolu sağlamaya yönelik operasyon başlatmıştı. Terörden arındırılan bölgelere binlerce Suriyeli sivil yerleştirilmişti.
Yazıları posta kutunda oku